Ο Γκαουτάμ Αντάνι είναι το πρόσωπο των τελευταίων εβδομάδων στη διεθνή επιχειρηματική και χρηματιστηριακή σκηνή καθώς κατηγορείται για αναρίθμητες απάτες, χειραγώγηση μετοχών, διαφθορά και ότι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει ένα καλοφτιαγμένο σενάριο του Χόλιγουντ.
Ο Ινδός μεγιστάνας κατέχει δύο ανεπίσημα αλλά συνάμα πάρα πολύ εντυπωσιακά ρεκόρ. Μέσα σε δύο χρόνια, κατάφερε να αυξήσει την προσωπική του περιουσία κατά περίπου 130 δισ. δολάρια, από τα 8,9 δισ. δολάρια το 2020, στα 140 δισ. δολάρια το 2022 και μέσα σε τρεις εβδομάδες… κατάφερε να χάσει πάνω από τη μισή του περιουσία ή περίπου 80 δισ. δολάρια.
Η αδιανόητα ραγδαία άνοδος του Αντάνι την τελευταία διετία του επέτρεψε να πλασαριστεί στην τρίτη θέση της λίστας με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη, πίσω από τον Μπερνάρ Αρνό της Louis Vuitton και τον Ίλον Μασκ.
Χρειάστηκαν όμως μόλις τρεις εβδομάδες και μία έκθεση-κόλαφος από την Hindenburg Research, για να γκρεμιστούν οι επιχειρήσεις του στο χρηματιστήριο, χάνοντας πάνω από 100 δισ. δολάρια σε αξία και ο ίδιος να υποχωρήσει στην 18η θέση των πλουσιότερων ανθρώπων.
Στις αρχές του χρόνου, ο Αντάνι πίστευε ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει σε περιουσία και τους Μασκ και Αρνό και δήλωνε έτοιμος να επενδύσει 70 δισ. δολάρια σε project ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να γίνει ο μεγαλύτερος παίκτης στην παραγωγή πράσινης ενέργειας παγκοσμίως. Σήμερα, βλέπει την πλάτη του Μαρκ Ζούκερμπεργκ και του Μάικλ Μπλούμπεργκ στη λίστα του Forbes, αλλά και του άλλου Ινδού μεγιστάνα Μούκες Αμπάνι, ο οποίος βρίσκεται στην 9η θέση με περιουσία στα 83 δισ. δολάρια.
Όπως είναι γνωστό, η Hindenburg Research, η οποία εξειδικεύεται στο να βρίσκει «λαβράκια» για σορτάρισμα, σαν τον όμιλο εταιρειών του Αντάνι (Adani Group), των οποίων η χρηματιστηριακή αξία δεν δικαιολογείται, κατηγόρησε τον μέχρι πρότινος πλουσιότερο άνθρωπο της Ασίας, ότι στην ουσία είναι ένας κορυφαίος απατεώνας, καθώς χρησιμοποιεί κάθε πιθανή και απίθανη πρακτική για να βγάλει προς τα έξω μία εικόνα που δεν αντιστοιχεί στην πραγματική οικονομική κατάσταση του ομίλου του, με offshore, εταιρείες φαντάσματα, ψεύτικα τιμολόγια, τριγωνικές συναλλαγές και άλλα πολλά. Ο τίτλος της σχετικής έκθεσης της Hindenburg τα λέει όλα: «Adani Group: Πως ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη ευθύνεται για την μεγαλύτερη επιχειρηματική απάτη στην ιστορία».
Ο Αντάνι είναι ένα τρανταχτό case study για το πώς σε χώρες που δεν έχουν ισχυρούς θεσμούς, ένας επιχειρηματίας μπορεί να γίνει πιο σημαντικός σε μέγεθος και από την ίδια την οικονομία. Ο διάσημος καθηγητής του Stern Business School, Aswath Damodaran, ο οποίος θεωρείται αυθεντία στις εταιρικές αποτιμήσεις, εκτιμά ότι ο Αντάνι δεν είναι ακριβώς απατεώνας αλλά περισσότερο ένας επιχειρηματίας που εκμεταλλεύτηκε τους αδύναμους θεσμούς της Ινδίας, προς όφελός του.
Η συνολική χρηματιστηριακή αξία των δεκάδων εταιρειών του Adani Group υπολογιζόταν πριν δημοσιευτεί η έκθεση της Hindenburg πάνω από τα 200 δισ. δολάρια, επίπεδο που αντιστοιχεί περίπου στο 7% του ΑΕΠ της Ινδίας. Όμως η πραγματική αξία του ομίλου είναι πολύ μεγαλύτερη αν αναλογιστούμε ότι κατέχει τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, το μεγαλύτερο επενδυτικό project παραγωγής ηλιακής ενέργειας στον πλανήτη, είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής αεροδρομίων της Ινδίας, κατέχει επίσης το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά εμπορίας άνθρακα, το μεγαλύτερο δίκτυο διανομής φυσικού αερίου, ενώ το 2022 έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη τσιμεντοβιομηχανία στη χώρα μετά την εξαγορά των ινδικών δραστηριοτήτων του ελβετικού γίγαντα Holcim.
Φυσικά, ο Αντάνι αρνείται τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για συντονισμένη επίθεση κατά της Ινδίας και των
θεσμών της. Το τι τελικά ισχύει θα το μάθουμε προσεχώς, όμως το πλήγμα για την οικονομία της χώρας γίνεται ήδη αισθητό. Η οικονομία της Ινδίας εκτιμάται ότι θα καταγράψει την ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη φέτος στον κόσμο και η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει λόγο για εκπληκτικές προοπτικές, προβλέποντας ότι έως το 2050 θα εκθρονίσει την Ιαπωνία για να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη.
Όμως τα ερωτήματα για το πώς έφτασε μέχρι εδώ ο Αντάνι και οι σφοδρές κατηγορίες της Hindenburg, κάνουν τους επενδυτές ιδιαίτερα σκεπτικούς και επιφυλακτικούς. Από κει που πριν λίγες εβδομάδες όλο το Νταβός μιλούσε για τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η Ινδία, σήμερα έχει ανοίξει ο ασκός του Αιόλου με τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι να βρίσκεται στο επίκεντρο καθώς θεωρείται στενός φίλος του Αντάνι.
Στον αντίποδα, επενδυτές όπως ο Μαρκ Μόμπιους που εξειδικεύεται στις αναδυόμενες αγορές, πιστεύουν ότι η υπόθεση Αντάνι δεν θα πλήξει τις ινδικές μετοχές, πόσω μάλλον τις τεράστιες προοπτικές της Ινδίας.