Ο Αμερικανός Πρόεδρος χθες από την αίθουσα των ρόδων ανήγγειλε τα νέα «αγκάθια» για το παγκόσμιο εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.
Κατά τον Πρόεδρο Τραμπ οι δασμοί που ανακοινώθηκαν είναι οι μισοί από αυτούς που έχουν επιβληθεί στις ΗΠΑ - συνυπολογίζοντας ως δασμούς όλες τις επιβαρύνσεις όπως για παράδειγμα και τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας που επιβάλλεται ούτως ή άλλως και στα εγχώρια προϊόντα πολλών χωρών - και θα αποτελέσουν το βασικό εργαλείο προκειμένου:
- να αποκατασταθεί το εμπορικό έλλειμμα και να περιοριστεί το αμερικανικό χρέος,
- να ενισχυθεί η βιομηχανία των ΗΠΑ,
- να εξασφαλισθεί ο δημοσιονομικός χώρος ώστε η κυβέρνησή του Ντόναλτ Τραμπ να περάσει τις μεγαλύτερες φορολογικές μειώσεις στην αμερικανική ιστορία χωρίς να περικόψει την κοινωνική ασφάλιση, το Medicare ή τις παροχές του Medicaid, σύμφωνα με τις χθεσινές δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου. Ο Πίτερ Ναβάρο, ένας εκ των εμπορικών συμβούλων των ΗΠΑ, έδωσε και ένα πρώτο νούμερο για αυτόν τον δημοσιονομικό χώρο, δηλώνοντας ότι ο Τραμπ θέλει να αυξήσει τα έσοδα από τους δασμούς κατά 700 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως,
- η περισσότερη παραγωγή στο εσωτερικό να οδηγήσει σε ισχυρότερο ανταγωνισμό και εν τέλει χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
Το ελάχιστο ποσοστό δασμών θα ανέρχεται σε 10%, το οποίο θα ισχύει για τα προϊόντα κάθε χώρας, ενώ ειδικότερα επιβλήθηκαν δασμοί σε:
- Κίνα – 34%
- Ευρωπαϊκή Ένωση – 20%
- Ιαπωνία – 24%
- Νότια Κορέα – 25%
- Ελβετία – 31%
- Ηνωμένο Βασίλειο – 10%
- Ταϊβάν – 32%
- Μαλαισία – 24%
- Ινδία – 26%
- Βραζιλία – 10%
- Ινδονησία – 32%
- Βιετνάμ – 46%
- Σιγκαπούρη – 10%
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ συνέστησε «ψυχραιμία» στα κυβερνητικά επιτελεία πριν δώσουν οποιαδήποτε «ανταπάντηση», καθώς σε μια τέτοια περίπτωση οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε νέες δασμολογικές ανακοινώσεις, παραμένοντας πιστές στην πρόθεση τους να επανέλθουν σε μια πιο δίκαιη εμπορική συνθήκη και μόνο.
Ο Τραμπ μάλιστα έδωσε πολλά παραδείγματα για να αποδείξει ότι πρόκειται πράγματι για ανταποδοτικούς δασμούς. Ανέφερε για παράδειγμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρεώνουν άλλες χώρες μόνο με δασμούς 2,4% στις μοτοσικλέτες, ενώ η Ταϊλάνδη χρεώνει πολύ υψηλότερες τιμές, 60% χρεώνει η Ινδία και 70% το Βιετνάμ.
O βασικός δασμολογικός συντελεστής -10%-θα τεθεί σε ισχύ το Σάββατο, ενώ οι αμοιβαίοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ στις 9 Απριλίου. Επίσης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του επιβεβαίωσε τους δασμούς 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα στις ΗΠΑ. (σ.σ: O Τραμπ υπενθυμίζουμε ότι ήδη είχε αναγγείλει εισαγωγικό δασμό 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, καθώς και στα αυτοκίνητα και σε ορισμένα εξαρτήματα αυτοκινήτων. Η ΕΕ ανακοίνωσε σειρά αντίμετρων ύψους έως 26 δισ. ευρώ ως απάντηση στους δασμούς στα μέταλλα, οι οποίοι αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στα μέσα Απριλίου).
Οι δασμοί θα καλύπτουν αυτοκίνητα, ελαφρά φορτηγά, κινητήρες, κιβώτια ταχυτήτων, μπαταρίες ιόντων λιθίου και άλλα εξαρτήματα, όπως ελαστικά, αμορτισέρ και καλώδια μπουζί. Θα καλύπτουν επίσης όλες τις εισαγωγές ηλεκτρονικών υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένων των φορητών και επιτραπέζιων υπολογιστών.
Οι δασμοί θα επεκταθούν σε εισαγωγές ανταλλακτικών αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών αξίας σχεδόν 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters που εξέτασε τους κωδικούς που παρατέθηκαν στο Ομοσπονδιακό Μητρώο.
Δεν χρειάζεται πανικός. Σε λίγες εβδομάδες μπορεί να μιλάμε σε νέα βάση
Μπορεί οι χθεσινές ανακοινώσεις να είναι ιδιαίτερα βαριές για το παγκόσμιο εμπόριο, όμως τόσο ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ όσο και η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ φρόντισαν να αφήσουν ορθάνοικτο το παράθυρο των διμερών διαπραγματεύσεων.
Ο Σκοτ Μπέσεντ ανέφερε στους βουλευτές μια ημέρα πριν τις ανακοινώσεις του Προέδρου ότι οι δασμοί θα είναι ένα ανώτατο όριο που θα αντικατοπτρίζει τα υψηλότερα επίπεδα στα οποία θα φτάσουν, με τις χώρες να μπορούν στη συνέχεια να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τους συντελεστές.
Η Καρολάιν Λέβιτ δήλωσε με τη σειρά της ότι οι δασμοί θα τεθούν άμεσα σε ισχύ, αλλά ο Τραμπ είναι ανοιχτός σε επακόλουθες διαπραγματεύσεις.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε:«Σίγουρα, ο πρόεδρος είναι πάντα έτοιμος να δεχτεί ένα τηλεφώνημα, πάντα έτοιμος για μια καλή διαπραγμάτευση».
Τουτέστιν, υπάρχει πάντα πάνω στο τραπέζι των αγορών το σενάριο ο Τραμπ να πειστεί να αναστείλει ξανά προσωρινά τους δασμούς και στη συνέχεια να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την εκάστοτε χώρα ξεχωριστά, προκειμένου να χτιστεί μια νέα εμπορική βάση.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, το σημερινό άνοιγμα πανικού στις αγορές, μπορεί να «μαζευτεί» τις επόμενες ημέρες, με το επενδυτικό συναίσθημα όμως να παραμένει σε επιφυλακή τις επόμενες εβδομάδες αναμένοντας τις εξελίξεις των διαπραγματεύσεων.
Πώς αναμένεται να αντιδράσει η ΕΕ
Εκπρόσωποι των Βρυξελλών έχουν δηλώσει από τις αρχές της εβδομάδας ότι προετοιμάζονται αντίμετρα με «μέγιστο αντίκτυπο», για την περίπτωση όμως που οι ΗΠΑ δεν έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματέυσεων.
Μετά τις χθεσινές δηλώσεις του Προέδρου λοιπόν και των παραθύρων που άφησαν ανοιχτά ο Σκοτ Μπένετ και η Καρολάιν Λέβιτ, λογικά είναι θέμα χρόνου να ξεκινήσουν οι συζητήσεις.
Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι οι ειδικοί δασμοί που έχουν ανασταλεί σε προϊόντα των ΗΠΑ, όπως τζιν, ουίσκι μπέρμπον, μοτοσυκλέτες και φυστικοβούτυρο, θα επανεισαχθούν στα μέσα Απριλίου, ως απάντηση στους ειδικούς δασμούς των ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου που ισχύουν ήδη και ότι πρόσθετα μέτρα είναι πιθανό να επηρεάσουν πολλά άλλα προϊόντα των ΗΠΑ.
Το θέμα είναι αν θα βρεθεί κοινό έδαφος στις συζητήσεις με τον Αμερικανό Πρόεδρο, καθώς η Επιτροπή της ΕΕ υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πωλούν περισσότερες υπηρεσίες στην ΕΕ από ό,τι το αντίστροφο, μέσω των αμερικανικών κολοσσσών ψηφιακής τεχνολογίας.
Εάν λοιπόν ληφθούν υπόψη τόσο τα αγαθά όσο και οι υπηρεσίες, υπάρχει μόνο ένα μικρό πλεόνασμα 48 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την Επιτροπή, που αντιστοιχεί στο 3% του συνολικού εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Γι’ αυτό και στο τραπέζι των ευρωπαϊκών αντιποίνων έχει ήδη πέσει από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εμπορίου Bernd Lange η πρόταση για επιβολή φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με το γερμανικό οικονομικό περιοδικό Wirtschaftswoche, η Κομισιόν έχει συντάξει μία λίστα 99 σελίδων ως ανταπάντηση στην χθεσινή «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ.
Η λίστα αυτή περιλαμβάνει σχεδόν 2.000 αγαθά από τις ΗΠΑ που είναι υποψήφια για επιβολή νέων δασμών και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, από πλυντήρια ρούχων και ψυγεία μέχρι εκχιονιστικά μηχανήματα και σκάφη, με τα γεωργικά προϊόντα των ΗΠΑ να κατέχουν περίοπτη θέση. Βόειο κρέας, πουλερικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, ζάχαρη, λαχανικά ή αμύγδαλα, είναι στην πρώτη γραμμή του πυρός, ενώ στη λίστα αυτή συμπεριλαμβάνονται και άλλα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα, όπως smartphones, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, δερμάτινα είδη, εργαλεία, πλαστικά και προϊόντα ξύλου.Η προβλεπόμενη προσαύξηση στα τελωνειακά σύνορα της ΕΕ θα ανέρχεται στο 25% σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.
Ο φαρμακοβιοτεχνολογικός κλάδος επίσης είναι στο επίκεντρο, με άλλα μέτρα που περιλαμβάνονται στη λίστα των αντι-δασμών να είναι η αναστολή των πατεντών ή ο περιορισμός της συμμετοχής αμερικανικών εταιρειών σε δημόσιες συμβάσεις ή ερευνητικά έργα.
Η λίστα αυτή προφανώς θα είναι ένα εργαλείο για τις διμερείς διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ, με στόχο όμως να καταλήξουν και οι δύο πλευρές σε μια λύση που δεν θα ξετινάξει τους καταναλωτές για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Προφανώς η ΕΕ μπορεί να βάλει στο τραπέζι τις μειώσεις των δασμών σε αγαθά όπως τα αμερικανικά αυτοκίνητα. Μπορεί όμως να προχωρήσει και σε άλλες προτάσεις. Σύμφωνα με την Επιτροπή της ΕΕ, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια νέα συμφωνία για την επέκταση των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Θα ήταν επίσης δυνατή η εισαγωγή περισσότερης στρατιωτικής τεχνολογίας και γεωργικών προϊόντων από τις ΗΠΑ.
Όπως και να έχει, οι ΗΠΑ είναι ένας εκ των σημαντικότερων εμπορικών εταίρων της ΕΕ και ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης, της Γερμανίας, πριν από την Κίνα και την Ολλανδία. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ήδη βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, λόγω των ειδικών δασμών της τάξης του 25%, ενώ οι νέοι δασμοί που ανακοινώθηκαν χθες είναι εξαιρετικά επιβαρυντικοί και για την φαρμακοβιομηχανία. Σχεδόν το 1/4 των γερμανικών εξαγωγών φαρμακευτικών προϊόντων κατευθύνθηκε στις ΗΠΑ το 2023. Σε ποσοστιαία βάση, αυτό είναι ακόμη περισσότερο από ό,τι στη μηχανολογία (13%) και στη χημική βιομηχανία (7,2%).
Ανοίγοντας το πλάνο, υπενθυμίζουμε ότι το 2024, οι γερμανικές εταιρείες παρέδωσαν αγαθά αξίας 161,4 δις ευρώ στις ΗΠΑ, ήτοι το 10% του συνόλου των εξαγωγών. (σ.σ: Την ίδια χρονιά οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ ήταν 91,4 δις ευρώ).
Πρωτίστως λοιπόν για τη Γερμανία και εν συνεχεία για όλη την υπόλοιπη ΕΕ είναι σημαντικό οι διμερείς συζητήσεις με τις ΗΠΑ να καταλήξουν σε μια γόνιμη λύση και για τις δύο πλευρές.
Στο μάτι του κυκλώνα ναυτιλία, εφοδιαστικές αλυσίδες, logistics
Το νέο εμπορικό περιβάλλον που διαμορφώνεται δημιουργεί σαφώς μια μεγάλη αναταραχή στις εμπορικές ροές και αναλόγως πώς θα κινηθούν οι διμερείς συζητήσεις της εκάστοτε χώρας με τις ΗΠΑ, μπορεί να οδηγήσει σε ριζικές ανακατατάξεις αυτών των εμπορικών ροών. Πόσο μάλλον αν αρκετές από αυτές τις διμερείς συζητήσεις καταστούν άγονες.
Νομοτελειακά λοιπόν θα μπορούσε κανείς να πει ότι πλην της αυτοκινητοβιομηχανίας, των ψηφιακών κολοσσών, της φαρμακοβιομηχανίας, του ευρύτερου τομέα της μεταποίησης αλλά και των φορέων εκμετάλλευσης πυρηνικών αντιδραστήρων και των εταιρειών κοινής ωφελείας με δραστηριότητα στην πυρηνική ενέργεια - λίγοι τομείς κινδυνεύουν τόσο πολύ όσο η πυρηνική ενέργεια* των ΗΠΑ, η οποία βασίζεται στον Καναδά για περισσότερο από το ¼ του ουρανίου του- ο μεγάλος χαμένος των χθεσινών ανακοινώσεων είναι η ναυτιλία και οι εμπορευματικές μεταφορές γενικότερα καθώς και όλο το σύστημα των logistics και των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Αρκεί κανείς να δει σήμερα την πρώτη αντίδραση της Maersk, της δανικής εταιρείας ναυτιλίας και εφοδιαστικής για να κατανοήσει κανείς το κλίμα που επικρατεί στον κλάδο.
Θα συμφωνήσουμε όμως με τις δηλώσεις του κύριου Μαρινάκη σε ημερίδα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τις οποίες οι δασμοί είναι αρνητικοί για τον κλάδο βραχυπρόθεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα είναι μη βιώσιμοι.
Ως εκ τούτου, η λογική λέει ότι στο τέλος της ημέρας, θα πρέπει να επιδιωχθεί από όλες τις πλευρές μια λύση που θα διατηρήσει το εμπόριο ζωντανό, διαφορετικά οι επιπτώσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη θα είναι σαρωτικές.
Στο σενάριο αυτό δεν αποκλείεται να ποντάρει και ένα μέρος της επενδυτικής κοινότητας, «μαζεύοντας» κάθε φορά από ένα επίπεδο και κάτω τις μετοχές των εταιρειών που είναι στο μάτι του κυκλώνα.
Επίσης θα μας κάνει εντύπωση αν κάποιοι δεν «ποντάρουν» σε δεύτερη ανάγνωση και σε δεύτερο χρόνο με όσα είπε χθες ο Πρόεδρος Τραμπ για τη μείωση της φορολογίας και τη μείωση του χρέους...
Όπως και να έχει, οι επόμενες εβδομάδες θα χρειαστούν γερό στομάχι για όσους ασχολούνται με τις αγορές, καθώς οι διακυμάνσεις θα είναι στην ημερήσια διάταξη και το διάγραμμα της μητέρας των αγορών έχει ανοίξει για τη ζώνη των 5200-5300 μονάδων.(σ.σ: Οι ΗΠΑ συγκαταλέγονται και αυτές στους μεγάλους χαμένους του εμπορικού πολέμου. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ, εδώ και εδώ).
(*)Η αγορά ουρανίου της Βόρειας Αμερικής έχει πατήσει στην κυριολεξία «φρένο» καθώς οι αμερικανικές εταιρείες πυρηνικής ενέργειας αντιμετωπίζουν με τρόμο τις δασμολογικές απειλές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με αποτέλεσμα να επιβραδύνονται οι αγορές και να καθυστερούν οι νέες συμβάσεις.
Οι αγορές πυρηνικών καυσίμων στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά το ήμισυ ενόψει της επιβολής του φόρου 10% του Τραμπ στις καναδικές εξαγωγές ενέργειας, καθώς οι φορείς εκμετάλλευσης αντιδραστήρων που βασίζονται συνήθως σε προθεσμιακές συμβάσεις, περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η νέα κατάσταση με τους δασμούς.
Κατ’επέκταση η αναταραχή επηρεάζει και τη λήψη αποφάσεων για τα στελέχη των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας με δραστηριότητα στην πυρηνική ενέργεια, που προσπαθούν επιπλέον αυτή την περιόδο να εξισορροπήσουν τα σχέδια επέκτασης με αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για κέντρα δεδομένων.
Μαίρη Βενέτη
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
