Το Ιράν τρομάζει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και απειλεί με αναζωπύρωση του πληθωρισμού
Shutterstock
Shutterstock

Το Ιράν τρομάζει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και απειλεί με αναζωπύρωση του πληθωρισμού

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι και πάλι εξαιρετικά τεταμένη. Η δολοφονία του συναρχηγού της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια μέσα στην Τεχεράνη, όπως και η δολοφονία ανώτατου στελέχους της Χεζμπολάχ μέσα στη Βηρυτό έχουν φέρει και πάλι στο προσκήνιο τη – συνήθως υπόγεια – σύγκρουση Ιράν – Ισραήλ.

Παρά το γεγονός πως το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για τη δολοφονία του Χανίγια, η ιρανική ηγεσία δεν έχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό και δήλωσε δημοσίως και κατηγορηματικά πως θα κάνει το Ισραήλ να πληρώσει ακριβά. Την προηγούμενη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο, πριν μερικούς μήνες, το Ιράν εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση μεγάλης κλίμακας εναντίον του Ισραήλ. Η επίθεση αυτή είχε αποκρουστεί με εμφατικό τρόπο από τις αντιαεροπορικές δυνάμεις της χώρας, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και χώρες της περιοχής και στην ουσία προκάλεσε ελάχιστες ζημιές και θύματα.

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες πρέπει να αγνοήσουν τις ιρανικές απειλές και τις πιθανές συνέπειές τους. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους επενδυτές στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές.

Δεν είμαστε ειδικοί για να μπορούμε να υποθέσουμε πως θα αποφάσιζε η ιρανική ηγεσία να πλήξει το Ισραήλ ή ισραηλινά συμφέροντα. Δεν είναι όμως καθόλου παράλογο να πούμε πως ενέργειες που θα αποδειχθούν περισσότερο επιτυχημένες από την πρόσφατη πυραυλική επίθεση θα έχουν και πολύ σοβαρές οικονομικές συνέπειες, πέρα βέβαια από τα ανθρώπινα θύματα και τις υλικές ζημιές. Με βάση το τι έχει γίνει τους τελευταίους μήνες είναι λογικό να υποθέσουμε πως αν το Ιράν αποφασίσει να κλιμακώσει τις επιθετικές ενέργειές του θα έχει και τη συνδρομή των φιλικών προς αυτό δυνάμεων στην περιοχή, δηλαδή των Χούθι και της Χεζμπολάχ.

Έχοντας παρακολουθήσει τη δραστηριότητα των Χούθι από τον Οκτώβριο και μετά, ξέρουμε πως αν θέλουν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν ακόμα περισσότερο την ασφαλή διέλευση των εμπορικών πλοίων προς την Ερυθρά Θάλασσα και τη διώρυγα του Σουέζ. Χωρίς να έχουμε ιδέα πως αλλιώς θα μπορούσαν να «χτυπήσουν» οι ιρανικές δυνάμεις, φανταζόμαστε πως οποιαδήποτε σοβαρή ενέργειά τους θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές διαταραχές και στις αεροπορικές συγκοινωνίες της περιοχής της Μέσης Ανατολής.

Εννοείται βέβαια πως σε περίπτωση σοβαρής εμπλοκής του Ιράν, η τιμή του πετρελαίου στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων θα κινηθεί έντονα ανοδικά. Ήδη, από τη στιγμή που έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του Χανίγια, οι τιμές του Brent και του West Texas Intermediate σημείωσαν αξιόλογη άνοδο, σπάζοντας την πτωτική τάση που είχαν από τις πρώτες μέρες του Ιουλίου. 

Είναι δύσκολο να πούμε κάτι πιο συγκεκριμένο, αφού είναι εντελώς αδύνατον να υποθέσουμε πως θα κινηθεί το Ιράν εφόσον θελήσει να πραγματοποιήσει την απειλή του. Παρόλα αυτά όμως, δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη για να προβλέψουμε τις πιθανότερες συνέπειες οποιασδήποτε σοβαρής ιρανικής ενέργειας. Άνοδος στην τιμή των υγρών καυσίμων σε συνδυασμό με κλιμάκωση των δυσκολιών στις θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές είναι μία πολύ αρνητική «συνταγή» τις συνέπειες της οποίας έχουμε δει αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια.

Κάθε φορά που εμφανίζονται προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες υπάρχει άμεσος αντίκτυπος στην εξέλιξη του πληθωρισμού. Όταν αυτό συνδυάζεται και με αύξηση στο κόστος των καυσίμων τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο αρνητικά. Αν τα πράγματα χειροτερέψουν στην Ερυθρά Θάλασσα και έχουμε νέα αύξηση των ναύλων και επιμήκυνση του χρόνου μεταφοράς για τις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων, πρώτων υλών και αγροτικών προϊόντων, θα πρόκειται για μία σαφώς αρνητική εξέλιξη ακριβώς τη στιγμή που είχε αρχίσει η εξομάλυνση της κατάστασης μετά τα προβλήματα που δημιούργησαν οι επιθέσεις των Χούθι από το περσινό φθινόπωρο.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς Τύπου, οι ναύλοι είχαν αρχίσει να υποχωρούν ελαφρά το τελευταίο διάστημα. Αν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή εκτραχυνθεί, οι ναύλοι θα πάρουν και πάλι την ανιούσα, τη χειρότερη στιγμή. Η προχθεσινή έκπληξη που επιφύλασσαν οι ανακοινώσεις για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Ιούλιο μας υπενθύμισε πως ο πληθωρισμός δεν έχει εξοντωθεί ακόμα. Ενώ οι αναλυτές ανέμεναν πως θα ήταν της τάξης του 2,50% όπως και τον Ιούνιο, η Eurostat τον υπολόγισε στο 2,60%. Αντίστοιχα, ο δομικός πληθωρισμός μετρήθηκε στο 2,90% που ήταν ο ίδιος με τον Ιούνιο αλλά λίγο υψηλότερος αυτού που ανέμεναν οι αναλυτές και οι αγορές.  

Κανείς μας δεν είναι σε θέση να προβλέψει το τι θα κάνει η ιρανική ηγεσία και το πως θα κινηθούν οι δυνάμεις που είναι στενά συνδεδεμένες με αυτήν. Αν όμως επιλέξουν την οδό της κλιμάκωσης της διαμάχης με το Ισραήλ, οι συνέπειες δεν θα είναι καθόλου ευχάριστες. Οι οποιεσδήποτε ενέργειες, εκτός από τα ανθρώπινα θύματα τους, σε οικονομικό επίπεδο θα έχουν κατά πάσα πιθανότητα ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ακόμα πιο σοβαρών προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Και τα δύο αυτά ενδεχόμενα δεν αρέσουν καθόλου στις αγορές και τα χρηματιστήρια.

Οι μόνοι που ίσως θα τα αντιμετωπίσουν με σχετική ψυχραιμία είναι όσοι κατέχουν χρυσό, αφού οι γεωπολιτικές αναταραχές που φέρνουν και γενικότερη αναστάτωση συνήθως ευνοούν τα ασφαλή καταφύγια όπως το κίτρινο μέταλλο.