Μετά από πέντε χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, το Ισπανικό υπουργείο Πολιτισμού έκλεισε συμφωνία με το ίδρυμα της βαρόνης Carmen Cervera. Μια συλλογή που θα ζήλευε κάθε μεγάλο μουσείο από περίπου 400 έργα τέχνης θα χαίρεται στην Ισπανία το εγχώριο και διεθνές φιλότεχνο κοινό, έστω για τα επόμενα 15 χρόνια. Πίνακες ζωγραφικής και γλυπτά από καλλιτέχνες όπως οι Brueghel , Vincent Van Gogh και Rodin, με εκτιμώμενη αξία 1,04 δισεκατομμύρια ευρώ, παραμένουν στο Museo Nacional Thyssen-Bornemisza στη Μαδρίτη, όπου έχουν δανειστεί από το 1999.
Ο υπουργός Πολιτισμού της Ισπανίας, José Manuel Rodríguez Uribes, κατέληξε την Παρασκευή σε συμφωνία με τη βαρόνη, της οποίας το πλήρες όνομα είναι η Carmen Thyssen-Bornemisza de Kászo. Η «Tita» Cervera – εστεμμένη Μις Ισπανία το 1961-παντρεύτηκε το 1985 τον βαρόνο και επιτυχημένο βιομήχανο Hans Heinrich von Thyssen-Bornemisza και τον έπεισε να μεταφέρει την τεράστια συλλογή του στην πατρίδα της όπου η κυβέρνηση τους διέθετε ένα κτίριο δίπλα στο Prado (σε μία από τις κεντρικές λεωφόρους της πόλης, που περιλαμβάνει και το μουσείο «Reina Sofia» και είναι γνωστό ως «χρυσό τριγώνο της Τέχνης»).
Το Μουσείο Thyssen-Bornemisza άνοιξε επίσημα το 1992, παρουσιάζοντας 715 έργα τέχνης. Ένα χρόνο αργότερα, η ισπανική κυβέρνηση αγόρασε 775 έργα για 350 εκατ. δολ. Το 1999, η Cervera υπό μορφή δανείου παραχώρησε στο μουσείο άλλα 429 έργα από την προσωπική της συλλογή για 11 χρόνια. Το δάνειο αυτό ανανεωνόταν κάθε χρόνο από το 2012 έως τον Ιανουάριο του 2017, οπότε έληξε το συμφωνητικό. Δεδομένης της καραντίνας και της οικονομικής καθίζησης που επέφερε, δεν ήταν σαφές εάν η ισπανική κυβέρνηση μπορούσε να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για τη χρονική επέκταση της συμφωνίας.
Τίποτε, όμως, δεν μπορούσε να διασφαλίσει στο ισπανικό Δημόσιο ότι η βαρόνη κινείται μόνο με κίνητρα πατριωτισμού. Το 2013 και το 2016 το όνομα της Cervera ήταν στα πρωτοσέλιδα του ισπανικού Τύπου για «σκοτεινές» οικονομικές δραστηριότητες. Η ίδια δικαιολογήθηκε ότι χρησιμοποιεί «φορολογικούς παραδείσους» κυρίως επειδή της δίνει τη μέγιστη ευελιξία να μετακινεί έργα τέχνης στο εξωτερικό. Η ίδια μάλιστα αποδεικνύεται δαιμόνια επιχειρηματίας καθώς το 2011 λόγω «έλλειψης ρευστού», αποφάσισε να πουλήσει το «The Lock» από τον Άγγλο ζωγράφο John Constable. Ο πίνακας που ανήκε στην ιδιωτική της συλλογή, πωλήθηκε στο Λονδίνο την επόμενη χρονιά για 22,4 εκατομμύρια λίρες, υπερδιπλασιάζοντας την τιμή που κατέβαλε για να τον αγοράσει το 1990.
Με τη συμπλήρωση 15 χρόνων, το συμβόλαιο επιτρέπει στο ισπανικό κράτος να αγοράσει όλη τη συλλογή. Η Cervera είχε συζητήσει το 2010 τη δυνατότητα εξαγοράς των έργων από το υπουργείο (δεν είναι γνωστό το ποσό που αξίωνε). Τώρα, η κυβέρνηση θα πληρώνει στη βαρόνη ένα 15ετές δάνειο ύψους 6,5 εκατ. ευρώ ετησίως. Η συμφωνία διασφαλίζει επίσης την παραμονή στο μουσείο ενός έργου του Paul Gauguin («Mata Mua, In Olden Times»), καθώς είχε βγει από το μουσείο το 2019 με άδεια εξαγωγής και υπήρχαν φόβοι ότι όδευε προς πώληση. Επιπλέον, η συμφωνία δεσμεύει το υπουργείο Πολιτισμού και το Ίδρυμα Thyssen-Bornemisza να συνεργαστούν για ένα νέο μουσείο στο San Feliu de Guixols, στην Κόστα Μπράβα.
Η περιπέτεια της μυθικής συλλογής βεβαίως δεν τελειώνει, αλλά μετατίθεται στο μακρινό 2035. Τότε, ίσως ο κόσμος δεν θα κλυδωνίζεται από μια παγκόσμια πανδημία και η Ισπανική Κυβέρνηση θα μπορεί να διαπραγματευθεί με περισσότερη ασφάλεια την οριστική κατάληξη των έργων στη Μαδρίτη. Ο αγώνας που δίνουν οι Ισπανοί δεν συγκρίνεται με την απώλεια του τεράστιου πολιτιστικού πλούτου που οι ίδιοι κλωτσήσαμε. Η χαμένη συλλογή του Ιόλα την οποία μάλιστα δώριζε στο ελληνικό κράτος, είναι ένα από τα μεγάλα εγκλήματα του «αυριανισμού» που δεν πρέπει να λησμονούμε.
