Έχουν περάσει σχεδόν 25 χρόνια από την εποχή που η κοινή γνώμη ενδιαφέρθηκε ζωηρά για μία μεγάλη δίκη με κατηγορούμενη μία μεγάλη επιχείρηση του τεχνολογικού τομέα. Η δίκη είχε ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 1998 με κατηγορούμενη την Microsoft (MSFT NASDAQ) και τον ιδρυτή και τότε διευθύνοντα σύμβουλό της Μπιλ Γκέιτς. Πέρασαν οκτώ μήνες και χρειάστηκαν 76 συνεδριάσεις του δικαστηρίου μέχρι να βγει η απόφαση του Ομοσπονδιακού δικαστή που έκρινε πως η μεγάλη εταιρεία είχε παραβεί κατ’ επανάληψη την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της χώρας.
Το εφετειακό δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε η Microsoft συμφώνησε με τα περισσότερα στοιχεία της απόφασης αλλά εξέφρασε αμφιβολίες για την λύση που πρότεινε η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δηλαδή τη διάσπαση της επιχείρησης σε επί μέρους κομμάτια. Είναι δύσκολο να πει κανείς αν η δίκη που αρχίζει σήμερα, με το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης να κατηγορεί την Google για συμπεριφορά παρόμοια με αυτήν που είχε επιδείξει πριν 25 χρόνια, η Microsoft θα απασχολήσει τόσο πολύ την κοινή γνώμη.
Η κατηγορία εναντίον της Google, η οποία είναι το πιο σημαντικό και κερδοφόρο κομμάτι της Alphabet (GOOGL NASDAQ) είναι πως στην ουσία υποχρεώνει τους χρήστες του διαδικτύου να χρησιμοποιούν τη δική της μηχανή αναζήτησης αποκλείοντας όλες τις άλλες μηχανές, εξασφαλίζοντας για την ίδια τεράστια κέρδη από τα διαφημιστικά έσοδα που φέρνουν οι αναζητήσεις των χρηστών του διαδικτύου στο Google Search και ταυτόχρονα (εκμεταλλευόμενη την κυρίαρχη θέση της μηχανής αναζήτησης) προωθώντας σε αυτούς διάφορα άλλα δικά της προϊόντα.
Οι δικηγόροι του Υπουργείου θα προσπαθήσουν να δείξουν τις μεγάλες – κατά την άποψή τους – ομοιότητες μεταξύ του τρόπου που προωθεί η Google την μηχανή αναζήτησης και του τρόπου με τον οποίον η Microsoft προσπαθούσε να κάνει όλους τους χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών να χρησιμοποιούν τα δικά της προϊόντα εκμεταλλευόμενη το γεγονός πως το δικό της λειτουργικό σύστημα, το Windows, κατείχε πάνω από το 90% της αγοράς.
Η δίκη αναμένεται να διαρκέσει μέχρι τα μέσα του Νοεμβρίου και την απόφαση θα πάρει ο περιφερειακός δικαστής στην πόλη της Washington Αμίτ Μέτα κάποια στιγμή στις αρχές του επόμενου χρόνου, καθώς στο δικαστήριο αυτό δεν υπάρχουν ένορκοι. Αν ο Μέτα κρίνει πως η Google είναι ένοχη μπορεί να διατάξει την διάσπασή της σε κομμάτια ή να την υποχρεώσει να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της σε πολύ βασικούς τομείς, όπως είχε γίνει τελικά με την υπόθεση της Microsoft.
Η μάχη θα είναι σκληρή μεταξύ των δικηγόρων των δύο πλευρών, οι οποίοι έχουν μαζέψει έναν πολύ μεγάλο όγκο εγγράφων και ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι μαρτυρίες όσων έχουν κληθεί να καταθέσουν στην υπόθεση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται πολλά στελέχη άλλων εταιρειών του κλάδου της τεχνολογίας, όπως π.χ. από την Apple (AAPL NASDAQ).
Η κατάθεση δύο στελεχών της Apple σχετικά με την υπόθεση θα έχει πολύ ενδιαφέρον, καθώς η Google κατηγορείται πως πρόσφερε στην Apple ένα σημαντικό μερίδιο από τα διαφημιστικά έσοδά της προκειμένου να την πείσει να προεγκαθιστά τη μηχανή αναζήτησης Google Search στα προϊόντα της και να αποκλείει αυτές των ανταγωνιστών της. Αυτή η κατηγορία δεν αφορά μόνο στις σχέσεις της Google με την Apple αλλά και στην συνεργασία της με πολλές άλλες επιχειρήσεις.
Παρά το γεγονός πως τα στελέχη της Apple προσπάθησαν να αποφύγουν την μαρτυρική κατάθεσή τους στο δικαστήριο, ο δικαστής αποφάσισε να τους καλέσει να καταθέσουν. Η κατασκευάστρια των iPhone ισχυρίζεται πως τα στελέχη της έχουν ήδη καταθέσει στις αρμόδιες αρχές ό,τι γνωρίζουν και πως η παρουσία τους στο δικαστήριο θα μπορούσε να αποκαλύψει επιχειρηματικά μυστικά.
Οι δικηγόροι της Google, εκφράζοντας τη γραμμή της εταιρείας, θα προσπαθήσουν να πείσουν τον δικαστή πως ο λόγος για τον οποίον το Google Search χρησιμοποιείται από την συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών του διαδικτύου είναι απλά πως είναι πολύ καλύτερο από τα άλλα αντίστοιχα προϊόντα. Επίσης, θα ισχυριστούν πως ο παραλληλισμός μεταξύ της τωρινής θέσης της Google και της τότε θέσης της Microsoft είναι άδικος, καθώς η δύναμη που είχε τότε η εταιρεία του Μπιλ Γκέιτς είναι απείρως μεγαλύτερη από την δύναμη που έχει τώρα η Google.
Από την δική τους μεριά, οι εκπρόσωποι εταιρειών που έχουν δικές τους μηχανές αναζήτησης υποστηρίζουν η Google σκοπίμως «κάνει την ζωή τους δύσκολη» προκειμένου να κρατήσει τη δεσπόζουσα θέση που έχει στον τομέα. Στον ισχυρισμό της Google πως οι χρήστες προτιμούν τη δική της μηχανή αναζήτησης απλά επειδή είναι η καλύτερη, οι αντίπαλοι της Google της ζητούν να εξηγήσει το γιατί πληρώνει άλλες επιχειρήσεις για να εγκαθιστούν το Google Search στα προϊόντα τους.
Ενδιαφέρον στην υπόθεση αυτή είναι το ότι η Google ήταν μία από τις πολλές εταιρείες που είχαν ωφεληθεί από την καταδικαστική απόφαση εναντίον της Microsoft, η οποία έδωσε σε νέες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να επεκταθούν χωρίς να την βρίσκουν απέναντί τους. Λίγο μετά την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης, το 2001, η Google άρχισε να συνάπτει συμφωνίες με εταιρείες όπως η Mozilla και η Opera προκειμένου να εγκαθιστούν στους φυλλομετρητές τους (browsers) τη μηχανή αναζήτησης της Google, με αντάλλαγμα μέρος των διαφημιστικών εσόδων.
Οι browsers αυτοί έγιναν εξαιρετικά δημοφιλείς αφού η Microsoft δεν μπορούσε πια να προωθήσει τον δικόν της, τον Microsoft Explorer, αλλά τελικά βρήκαν τον μπελά τους μερικά χρόνια αργότερα όταν η Google κυκλοφόρησε τον δικόν της, τον Chrome. Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός πως στην βασική νομική υποστηρικτική ομάδα της Google συμμετέχουν δικηγόροι που είχαν παίξει ενεργό ρόλο εναντίον της Microsoft κατά τη διάρκεια των διώξεων εναντίον της.
Η υπόθεση είναι αρκετά πολύπλοκη για να μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες, δεν παύει όμως να είναι πολύ ενδιαφέρουσα ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα. Αν ο δικαστής Μέτα καταδικάσει την Google, έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη διάσπασή της προκειμένου να μειωθεί η ισχύς της και να καταπολεμηθεί η μονοπωλιακή συμπεριφορά της. Αν δεν του αρέσουν οι ακραίες λύσεις, μπορεί να υποχρεώσει την εταιρεία σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της, όπως είχε γίνει και στην περίπτωση της Microsoft. [Παρά το γεγονός πως η επιλογή του δικαστηρίου να μην διασπάσει την Microsoft είχε χαρακτηριστεί από πολλούς ως εξαιρετικά επιεικής, τελικά αποδείχθηκε πως η λύση που είχε επιλεγεί έφερε ουσιαστικό αποτέλεσμα].
Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι το τι θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση αθώωσης της Google. Διαβάζοντας το vox.com είδαμε την άποψη του William Kovacic, πρώην επικεφαλής της αμερικανικής αντιμονοπωλιακής αρχής (FTC). Ο Kovacic πιστεύει πως στην περίπτωση αυτή, είναι πολύ πιθανόν να δούμε σοβαρή κινητοποίηση των νομοθετών του Κογκρέσου προκειμένου να προσπαθήσουν να περιορίσουν τη δύναμη των κολοσσών της ψηφιακής τεχνολογίας μέσω αλλαγής της σχετικής νομοθεσίας, αφού τα δικαστήρια δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Ακούγεται μάλλον λίγο τραβηγμένο αλλά δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε.
Σε μία τέτοια περίπτωση, και υποθέτοντας πως θα συμφωνήσουν και τα δύο μεγάλα κόμματα, δεν αποκλείεται να δούμε την Google και τις υπόλοιπες μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου να μετανιώνουν για την πιθανή αθωωτική απόφαση του δικαστή Μέτα.
