Οι φόβοι για χειροτέρευση της κατάστασης στην Ουκρανία τελικά επιβεβαιώθηκαν, καθώς οι ελπίδες για επιτυχή κατάληξη των διπλωματικών επαφών διαψεύσθηκαν με πάταγο το βράδυ της Δευτέρας. Αυτή την στιγμή, όσον αφορά τις χρηματιστηριακές αγορές, η προσοχή των επενδυτών και των συναλλασσομένων είναι στραμμένη στο μέτωπο των κυρώσεων που θα επιβληθούν στην Ρωσία, μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Η πιθανότητα να μην επιβληθούν κυρώσεις είναι πλέον μηδενική, αλλά είναι ακόμα άγνωστο το πόσο αυστηρές θα είναι αυτές.
Το πιθανότερο είναι πως θα περάσουν μερικές ημέρες μέχρι να ξεκαθαριστεί το τοπίο σχετικά με την σοβαρότητα τους, αλλά οι αγορές, και ειδικά οι αγορές των μετάλλων, έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται, όχι μόνο για τις συνέπειες των κυρώσεων, αλλά και για μία περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, αφού τα περιθώρια συνεννόησης μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ έχουν στενέψει πάρα πολύ.
Όπως είχαμε δει και πολύ πρόσφατα, στα πλαίσια του προβληματισμού για την εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης, υπάρχουν δύο βιομηχανικά μέταλλα των οποίων οι τιμές εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από την Ρωσία και τις ρωσικές εταιρείες. Το αλουμίνιο και το νικέλιο. Στην περίπτωση του αλουμινίου έχουμε την μεγάλη ρωσική εταιρεία Rusal, που παράγει μόνη της περίπου το 5% του πρωτογενούς αλουμινίου παγκοσμίως, ενώ στην περίπτωση του νικελίου έχουμε μία άλλη μεγάλη επιχείρηση, την NorNickel, από τα ορυχεία και τα εργοστάσια της οποίας παράγεται το 10% του νικελίου. Η χρηματιστηριακή συμπεριφορά και των δύο μετάλλων δείχνει πως οι επενδυτές έχουν συμπεράνει πως οι δύο αυτές εταιρείες δεν θα γλυτώσουν την επιβολή κάποιας μορφής κυρώσεων.
Η αγορά αλουμινίου, η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη προσφοράς, συνεπεία του αυξημένου ενεργειακού κόστους, βρίσκεται σε σταθερά ανοδική πορεία εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, το περασμένο φθινόπωρο έφθασε στο ψηλότερο σημείο από το 2008 και πριν λίγες ημέρες ξεπέρασε τα υψηλά του 2008 και βρίσκεται σε (τουλάχιστον) εικοσαετή υψηλά.
Η ανησυχία των επενδυτών για την πιθανότητα επιβολής κυρώσεων στην Rusal είναι έκδηλη, με αποτέλεσμα την καθημερινή άνοδο της τιμής την τελευταία εβδομάδα. Η άνοδος συνεχίσθηκε και χθες Τρίτη, με το μέταλλο να ξεπερνά τα 3.300 δολάρια/τόνο. Την ανησυχία των επενδυτών ενισχύουν και οι μνήμες από το 2018, όταν η τιμή του σημείωσε απότομη άνοδο σαν αποτέλεσμα κυρώσεων που της είχαν επιβληθεί. Παρόμοια συμπεριφορά έχει δείξει και το νικέλιο, το οποίο επίσης ανεβαίνει σταθερά από την άνοιξη του 2020, καθώς ανεβαίνει συνεχώς η ζήτηση λόγω του ότι χρησιμοποιείται και στην κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και αυτό συνέχισε την άνοδό του χθες Τρίτη, πλησιάζοντας τα 25.000 δολάρια/τόνο για πρώτη φορά από το 2011.
Αν δεν σημειωθεί κάποιο αναπάντεχο γεγονός που θα εκτονώσει την κατάσταση και θα απομακρύνει την πιθανότητα επιβολής κυρώσεων, η πορεία αυτών των δύο μετάλλων, τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα στην στροφή προς την πράσινη οικονομία, θα συνεχίσει κατά πάσα πιθανότητα να είναι ανοδική.
Σε αντίθεση με το νικέλιο και το αλουμίνιο, οι τιμές των πολύτιμων μετάλλων, που σε γενικές γραμμές έχουν ευνοηθεί τις τελευταίες εβδομάδες με την συνεχή αύξηση της έντασης στο ουκρανικό μέτωπο, δεν συνέχισαν ανοδικά στην χθεσινή συνεδρίαση. Το ενδιαφέρον των «οπαδών» του χρυσού και των άλλων πολύτιμων μετάλλων δεν είναι στραμμένο τόσο στο μέτωπο των πιθανών κυρώσεων όσο στην ένταση που επικρατεί πλέον μεταξύ της Ρωσίας και των δυτικών χωρών.
Αυτό ισχύει πάνω απ’ όλα για τον χρυσό, ο οποίος ύστερα από πολύ καιρό βρίσκεται στο επίπεδο των 1.900 δολαρίων/ουγγιά. Παρά το γεγονός πως ο βασιλιάς των πολύτιμων μετάλλων βρίσκεται σε μία μεταβατική περίοδο που δεν τον ευνοεί όσον αφορά το επίπεδο των επιτοκίων, είναι βέβαιο πως μία περαιτέρω αύξηση της γεωπολιτικής έντασης θα του δώσει την απαραίτητη ώθηση για να ξεφύγει από τα 1.900 δολάρια και να επισκεφθεί τα ιστορικά του υψηλά λίγο πάνω από τα 2.000 δολάρια/ουγγιά. Κατά την άποψή μας, η υπέρβαση αυτών των υψηλών θα έρθει αν η γεωπολιτική ένταση εξελιχθεί και σε πραγματική πολεμική σύρραξη, ή αν (αυτό είναι το πιθανότερο) φανεί πως οι κεντρικές τράπεζες θα αναγκαστούν να αυξήσουν πολύ τα επιτόκια, θυμίζοντας σε όσους το έχουν ξεχάσει πως ο χρυσός είναι ένα από τα βασικά καταφύγια για όποιον θέλει να προστατευθεί από τον υψηλό πληθωρισμό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το ασήμι, το οποίο έχει ευνοηθεί από την αύξηση της έντασης λιγότερο από τον χρυσό, αφού δεν έχει πλησιάσει τα υψηλά των τελευταίων 52 εβδομάδων, όπως έχει κάνει ο χρυσός. Ξέρουμε βέβαια πως το ασήμι πολύ συχνά ακολουθεί τον χρυσό στις μεγάλες του κινήσεις με μία σχετική καθυστέρηση, αλλά με μεγαλύτερη ένταση.
Στην περίπτωση μας, θα μπορούσαμε να δούμε ένα ανοδικό ξέσπασμα του χρυσού χωρίς άμεση ανταπόκριση από το ασήμι, το οποίο θα ακολουθήσει δυναμικά αν η κίνηση του χρυσού αποδειχθεί πειστική. Σε μία τέτοια περίπτωση, δεν αποκλείεται να δούμε τους επενδυτές να θυμούνται ξαφνικά και την πολύ υψηλή βιομηχανική ζήτηση για το ασήμι, δίνοντάς του ακόμα περισσότερη ώθηση. Είναι κάπως δύσκολο να βάλουμε στο μυαλό μας κάποια οριακά σημεία για την πιθανή κίνηση του ασημιού. Όμως τυχόν υπέρβαση του επιπέδου των 25 δολαρίων/ουγγιά, πιθανότατα θα ανοίξει τον δρόμο, αν βοηθήσουν και οι συνθήκες, για μία κίνηση προς την περιοχή των 28 δολαρίων, στα οποία είχε βρεθεί πριν από έναν χρόνο.
Ίσως η πιο ιδιαίτερη περίπτωση μετάλλου να είναι αυτή του παλλαδίου, το οποίο έχει τιμή πολύτιμου μετάλλου αλλά πολύ ευρεία βιομηχανική χρήση, ενώ πάνω από το 40% του παλλαδίου παγκοσμίως προέρχεται από την Ρωσία. Η συμπερίληψη του στον κατάλογο των προϊόντων που θα πληγούν από κυρώσεις δεν είναι και τόσο πιθανή, αν όμως συμβεί κάτι τέτοιο, η απόσταση από τα 2365 δολάρια/ουγγιά που βρίσκεται αυτή την στιγμή μέχρι τα ιστορικά υψηλά στα 2.970 δολάρια, που είχαν σημειωθεί πέρυσι την άνοιξη, μπορεί να αποδειχθεί θέμα ημερών. Τότε βέβαια δεν θα χαρούν καθόλου οι αυτοκινητοβιομηχανίες που θα αποκτήσουν έναν ακόμα μεγάλο πονοκέφαλο μετά τους μικροεπεξεργαστές.
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις πολλές φορές μας εκπλήσσουν, ειδικά όταν έχουμε για καιρό συνηθίσει να ζούμε χωρίς πολλές τέτοιες συγκινήσεις. Η μεγάλη ένταση στα σύνορα Ουκρανίας – Ρωσίας μπορεί να υποχωρήσει σύντομα, μπορεί όμως και να κρατήσει για αρκετά μεγάλο διάστημα. Αν συμβεί το δεύτερο, το νικέλιο και το αλουμίνιο θα συνεχίσουν για πολύ ακόμα τα ρεκόρ τους ενώ ο χρυσός, το ασήμι, το παλλάδιο, αλλά και η πλατίνα θα ξεκινήσουν τις δικές τους κούρσες, δικαιώνοντας ύστερα από αρκετό καιρό τους πιστούς και υπομονετικούς οπαδούς τους.
