Την ίδια στιγμή που οι περισσότεροι θεσμικοί επενδυτές προσανατολίζονται στη συμμετοχή των χαρτοφυλακίων τους σε μετοχές εταιρειών που εκπληρώνουν τα ESG κριτήρια και ασκούν αντίστοιχες πολιτικές, έχουν αρχίσει να ακούγονται οι πρώτες ενστάσεις, σχετικά με τη συγκεκριμένη επενδυτική στροφή.
Τα κριτήρια ESG (Environmental, Social, Governance), αποτελούν σήμερα ένα βιώσιμο και ολοένα πιο δημοφιλή τρόπο να αξιολογούν οι ιδιώτες και θεσμικοί επενδυτές, καθώς και οι τράπεζες μια εταιρεία.
Ποια είναι τα κριτήρια ESG;
Τα περιβαλλοντικά κριτήρια, εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο μια επιχείρηση ενεργεί σαν διαχειριστής του φυσικού περιβάλλοντος. Μερικά από αυτά είναι ο σεβασμός στο περιβάλλον, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η μόλυνση αέρα και υδάτων και η ενεργειακή αποδοτικότητα.
Τα κοινωνικά κριτήρια, εξετάζουν τον τρόπο που η επιχείρηση διαχειρίζεται τις σχέσεις της με τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές, τους πελάτες και το ευρύτερο οικοσύστημα μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται. Παρακολουθούνται δηλαδή ζητήματα κοινωνικού χαρακτήρα όπως είναι τα εργασιακά και ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα των φύλων, η προστασία των καταναλωτών, η υγεία και η ασφάλιση εργαζομένων και άλλα.
Η εταιρική διακυβέρνηση, εξετάζει την ηγεσία της εταιρείας, τον τρόπο λειτουργίας της εταιρείας, την επιχειρηματική ηθική, τις αμοιβές των εκτελεστικών στελεχών, τις εργασιακές σχέσεις, τα συστήματα των εσωτερικών ελέγχων, τη διαφάνεια, την πάταξη της διαφθοράς, τα δικαιώματα των μετόχων και άλλα.
Οι ενστάσεις του Ron DeSantis
Η βασική ένσταση εναντίον των ESG μετοχών διατυπώθηκε πρόσφατα από τον Ρεπουμπλικάνο κυβερνήτης της Φλόριντα Ron DeSantis, οποίος απαγόρευσε στους διαχειριστές πολιτειακών επενδυτικών χαρτοφυλακίων, να λαμβάνουν επενδυτικές αποφάσεις δίνοντας προβάδισμα στα ESG κριτήρια.
Η συγκεκριμένη κίνηση αποτελεί μέρος της πάγιας πολιτικής των Ρεπουμπλικάνων, που αντιτίθενται στα ESG, διότι όπως υποστηρίζουν οι πολιτικές αυτές αφ’ ενός βάλουν κατά των ορυκτών καυσίμων, της ενεργειακής βιομηχανίας κ.α. και αφ' ετέρου συμβάλουν στην κλιμάκωση των λεγόμενων «culture wars». Δηλαδή στις πολιτισμικές συγκρούσεις ανάμεσα σε κοινωνικές ομάδες που έχουν διαφορετικές αξίες, διαφορετικές ιδεολογίες και ακολουθούν διαφορετικές πρακτικές.
Ο κυβερνήτης Ron DeSantis ζήτησε οι επενδυτικές αποφάσεις να λαμβάνονται με μοναδικό κριτήριο τη μεγιστοποίηση των αποδόσεων των χαρτοφυλακίων και της πολιτειακής περιουσίας. Ταυτόχρονα ζήτησε από τους διαχειριστές χαρτοφυλακίων να αντισταθούν στην επιβολή των ESG κριτηρίων.
Οι πρωτοβουλίες του κυβερνήτη της Φλόριντα δεν έχουν μείνει στα λόγια. Ήδη μέσα στο 2022 υπήρχε μια αποεπένδυση της τάξης των $2 δισ. κεφαλαίων της πολιτείας της Φλόριντα από τα χαρτοφυλάκια της Blackrock.
Μπορεί να υπάρξουν προεκτάσεις;
Παρόμοια φαινόμενα έχουν εμφανιστεί και σε άλλες πολιτείες, όπως για παράδειγμα στη Δυτική Βιρτζίνια. Εκεί ο υπουργός Οικονομικών Riley Moore, έχει αποκλείσει την BlackRock, την Goldman Sachs, την JPMorgan Chase, την Morgan Stanley και την Wells Fargo, από τις πολιτειακές συνεργασίες, συναλλαγές και επενδύσεις, διότι μέσω της υιοθέτησης των ESG κριτήριων, θεωρεί πως έχουν στραφεί κατά των εταιρειών υδρογονανθράκων.
Η επικράτηση της Ρεπουμπλικανικής ατζέντας εναντίον των ESG κριτηρίων, είναι πιθανή σε πολιτικό επίπεδο. Είναι αμφίβολο όμως αν θα επικρατήσει και σε επενδυτικό επίπεδο. Πάντως, η αμφισβήτηση και μόνο του θεσμού των ESG, προκαλεί πονοκέφαλο, ειδικά σε περιόδους που η ανάγκη για κέρδη αποκτά προτεραιότητα, έναντι της «επιχειρηματικής ορθότητας». Και η πραγματικότητα είναι πως η εκτίμηση ότι η εφαρμογή των ESG κριτηρίων συνοδεύεται από σημαντικό κόστος, είναι ευρέως διαδεδομένη ανάμεσα σε διαχειριστές χαρτοφυλακίων.
