Οι γαλλικές εκλογές και τα σενάρια νέας κρίσης στην Ευρώπη
Shutterstock
Shutterstock

Οι γαλλικές εκλογές και τα σενάρια νέας κρίσης στην Ευρώπη

Με τη δημοτικότητα του Εμανουέλ Μακρόν να βρίσκεται στο ναδίρ και τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν να έχει σαφές προβάδισμα, διενεργείται ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία την ερχόμενη Κυριακή. H διεθνής κοινή γνώμη, οι επενδυτές αλλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναμένουν με αγωνία τις εξελίξεις στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης καθώς η συγκατοίκηση του Προέδρου Μακρόν με μία ακροδεξιά ή αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε να προκαλέσει ένα μπαράζ κραδασμών σε διάφορα μέτωπα, από την εξωτερική πολιτική έως τη σχέση της Γαλλίας με την Ε.Ε., τα χρηματιστήρια και την αγορά ομολόγων.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Εθνικός Συναγερμός (RN) προηγείται με ποσοστό της τάξης του 34% στον πρώτο γύρο και ακολουθεί το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) με 28%, ενώ ο κεντρώος συνασπισμός του Μακρόν είναι τρίτος. Το βασικό ερώτημα που απασχολεί είναι πόσο μεγάλη θα είναι η στροφή που θα κάνει η Γαλλία μετά τις 7 Ιουλίου και πόσο πιθανό είναι να επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο που προβλέπει νέα δημοσιονομική κρίση, αυτή τη φορά σε μία χώρα με χρέος άνω των 3 τρισ. ευρώ.

Ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, Ζορντάν Μπαρντελά, έχει αναγνωρίσει ότι η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση και δεν αποκλείεται στην περίπτωση που είναι αυτός ο επόμενος πρωθυπουργός της Γαλλίας, να… αλλάξει τροπάριο. Αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμα και αν το κόμμα της Λεπέν ανέλθει στην εξουσία μπορεί να μην προχωρήσει στην κατάργηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του Μακρόν (αύξηση του ορίου στα 64 έτη) και να εφαρμόσει τις περικοπές στον ΦΠΑ που έχει υποσχεθεί αλλά σε δεύτερο χρόνο και μόνο αν το επιτρέπουν τα δημοσιονομικά περιθώρια.

Υπάρχει, βέβαια, και το σενάριο να τηρήσει τις υποσχέσεις που έχει δώσει και γι’ αυτό ο βασικός δείκτης του χρηματιστηρίου του Παρισιού, CAC 40, σημειώνει πτώση 4,5% από την ημέρα που ο Μακρόν αιφνιδίασε τους πάντες, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές για τις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου (α’ και β’ γύρος).

Επειδή τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι πολύ στενά για τη Γαλλία, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι με τον Μπαρντελά πρωθυπουργό θα υπάρξει κόντρα με την Κομισιόν. Και μόνο τις μισές υποσχέσεις που σχετίζονται με χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής να εφαρμόσει, είναι σίγουρο ότι οι αγορές θα αντιδράσουν, οδηγώντας σε σημαντική άνοδο τις αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων.

Και κάπως έτσι, η δημοσιονομική κρίση θα χτυπήσει και πάλι… την πόρτα της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο ότι η Capital Economics ανέλυσε χθες τις επιλογές που έχει η ΕΚΤ στην περίπτωση που οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων εκτιναχθούν και πυροδοτήσουν ένα μαζικό sell-off στα ευρωπαϊκά ομόλογα. Όπως σημειώνει ο οίκος, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών ή οι ενέργειες της νέας γαλλικής κυβέρνησης, οδηγήσουν σε άνοδο τις αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων και η κρίση μεταδοθεί και στα υπόλοιπα κρατικά ομόλογα της

Ευρωζώνης, η ΕΚΤ θα αξιοποιήσει για πρώτη φορά το «μπαζούκα» που έχει δημιουργήσει για τέτοιες καταστάσεις. Το λεγόμενο «εργαλείο προστασίας της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής» ή TPI, αποτελεί το μεγάλο όπλο της ΕΚΤ στην προσπάθειά της να αποτρέψει το sell-off στα ομόλογα της Ευρωζώνης και τη γενίκευση της κρίσης.

Βασική προϋπόθεση είναι να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Γαλλίας στα ύψη. Χθες, η απόδοση του γαλλικού 10ετούς διαμορφώθηκε στο 3,1%, ενώ έφτασε έως το 3,39% όταν ανακοινώθηκαν οι πρόωρες εκλογές. Το spread του γαλλικού 10ετούς με το αντίστοιχο γερμανικό έχει εκτιναχθεί έως τις 82 μονάδες βάσης. Είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 2017, όταν οι επενδυτές άρχισαν να φοβούνται ότι η Λεπέν θα ανέλθει στην εξουσία και θα βγάλει τη Γαλλία από το ευρώ.

Όλα δείχνουν ότι οι αγορές προετοιμάζονται για το δυσμενές σενάριο, χωρίς ωστόσο να προεξοφλούν ακόμα το χειρότερο δυνατό σενάριο. Ποιο είναι, λοιπόν, το δυσμενές και ποιο το χειρότερο σενάριο που προεξοφλούν οι αγορές;

Δυσμενές σενάριο: Θέλει τη νέα κυβέρνηση να σχηματίζεται είτε από τον συνασπισμό RN της ακροδεξιάς είτε από τον συνασπισμό NFP της αριστεράς, αλλά χωρίς να εφαρμόζονται στο ακέραιο οι υποσχέσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, οι ανησυχίες αυξάνονται τόσο για το έλλειμμα όσο και για τη βιωσιμότητα του γαλλικού χρέους. Στο ίδιο σενάριο η Capital Economics εκτιμά ότι το spread θα ανέλθει στις 100 μ.β. Δεν είναι ακραίο, αν αναλογιστεί κανείς ότι στο απόγειο της κρίσης χρέους του 2012-13 είχε φτάσει στις 200 μ.β.

Χειρότερο σενάριο: Προβλέπει μια νέα κρίση χρέους στην Ευρώπη, καθώς ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ της Γαλλίας είναι από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη, ενώ το έλλειμμα έκλεισε στο 5,5% πέρσι. Αν προκύψει μία κυβέρνηση που δεν θα τηρήσει αυστηρά τους δημοσιονομικούς κανόνες, τότε η κατάσταση για τη Γαλλία μπορεί να ξεφύγει πολύ εύκολα από τον έλεγχο. Ο Μπαρντελά έχει προσπαθήσει να καθησυχάσει τον επιχειρηματικό κόσμο ότι θα υπάρξει δημοσιονομική πειθαρχία, ωστόσο μένει να φανεί τι ακριβώς εννοεί.

Την ίδια ώρα, ο συνασπισμός της Αριστεράς σκοπεύει να αυξήσει σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες, που με το έλλειμμα στα ύψη ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση φόρων ειδικά για τις επιχειρήσεις. Η δημοσιονομική απειθαρχία μπορεί να στείλει το spread ακόμα και έως τις 300 μονάδες βάσης, εξέλιξη που θεωρείται δεδομένο ότι θα προκαλέσει και μαζικό sell-off στο χρηματιστήριο του Παρισιού, απειλώντας με γενικευμένη κρίση χρέους ολόκληρη την Ευρώπη.