Είναι γνωστό πως η Κίνα, και όχι μόνον αυτή, δεν έχει ακολουθήσει, ούτε φαίνεται ιδιαιτέρως πιθανόν να το κάνει, τον πολύ μεγάλο αριθμό δυτικών χωρών που αποφάσισαν να «τιμωρήσουν» την Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία. Αυτό δεν αποτελεί φυσικά έκπληξη αφού είναι γνωστό πως οι Κινέζοι έχουν διαφορετική άποψη για το ζήτημα και, ούτως ή άλλως έχουν μία εντελώς διαφορετική σχέση με την Ρωσία.
Η επίσημη άποψη της κινεζικής ηγεσίας είναι πως οι κυρώσεις είναι μάλλον αντιπαραγωγικές και δεν θα βοηθήσουν στην σύντομη λήξη του πολέμου, ενώ ανεπίσημα φέρεται να υποστηρίζει πως οι δυτικές χώρες θα ζημιωθούν από τις κυρώσεις περισσότερο απ’ ότι η Ρωσία. Η περαιτέρω εξέλιξη των Σινο-Ρωσικών σχέσεων είναι ένα πολύ σημαντικό ερώτημα για πολλούς γεωπολιτικούς αναλυτές, κάποιοι εκ των οποίων υποθέτουν πως η μεγάλη κρίση που έχει προκληθεί από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την αντίδραση της «δυτικής συμμαχίας» θα φέρει ακόμα πιο κοντά τις δύο μεγάλες χώρες.
Έτσι, μία πτυχή των κυρώσεων αποκτά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί μπορεί να μας δείξει αν κάτι τέτοιο έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει. Όπως μαθαίνουμε από ρεπορτάζ του Bloomberg, Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως οι Κινεζικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας είναι υποχρεωμένες να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις και να σταματήσουν τις πωλήσεις προς την Ρωσία. Οι αξιωματούχοι επικαλούνται την αμερικανική νομοθεσία, η οποία προβλέπει πως προϊόντα που χρησιμοποιούν εξαρτήματα ή τεχνολογία που προέρχεται από αμερικανικές επιχειρήσεις, υπόκεινται σε τυχόν κυρώσεις που επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση, ακόμα και αν έχουν κατασκευαστεί σε τρίτες χώρες.
Με βάση αυτό το σκεπτικό, αναμένουν πως κινεζικές επιχειρήσεις όπως η Huawei, η Lenovo, η Xiaomi και η Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) θα συμμορφωθούν και θα σταματήσουν την συνεργασία τους με την Ρωσία για όσο διάστημα εφαρμόζονται οι κυρώσεις. Αυτό ίσως ακούγεται παράξενο, αφού υποτίθεται πως εδώ και χρόνια οι ΗΠΑ έχουν περιορίσει δραστικά την εξαγωγή τεχνολογίας και εξαρτημάτων προς πολλές κινεζικές εταιρείες.
Η αλήθεια είναι πως όντως υπάρχουν πολλοί αυστηροί περιορισμοί, αλλά αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως οι αμερικανικές αρχές εξαιρούν κάθε χρόνο από αυτούς τους περιορισμούς ένα πολύ σημαντικό εύρος προϊόντων, μεγάλου χρηματικού ύψους. Σε ένα ρεπορτάζ της Wall Street Journal τον προηγούμενο Οκτώβριο, αναφερόταν πως από τον Νοέμβριο του 2020 μέχρι τον Απρίλιο του 2021, το ομοσπονδιακό υπουργείο Εμπορίου χορήγησε 113 άδειες σε προμηθευτές της Huawei και άλλες 188 σε προμηθευτές της SMIC, η οποία είναι η μεγαλύτερη κινεζική εταιρεία κατασκευής μικροεπεξεργαστών. Και οι δύο εταιρείες βρίσκονται στην «μαύρη λίστα» που έχουν καταρτίσει οι ομοσπονδιακές αμερικανικές αρχές.
Το χρηματικό αντίκρυσμα των αδειών για εξαγωγή προς την Huawei ήταν περίπου 61 δισεκατομμύρια δολάρια και το αντίστοιχο για την SMIC κοντά στα 41 δις δολάρια. Προφανώς λοιπόν, ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής των κινεζικών επιχειρήσεων γίνεται με χρήση αμερικανικού εξοπλισμού και τεχνολογίας. Οι Aμερικανοί αξιωματούχοι τους οποίους επικαλείται το Bloomberg αναμένουν λοιπόν πως οι κινεζικές επιχειρήσεις θα σταματήσουν τις εξαγωγές προς την Ρωσία, αφού σε αντίθετη περίπτωση θα κινδυνέψουν να χάσουν ολοκληρωτικά την πρόσβαση σε εξοπλισμό και τεχνολογία αμερικανικής προέλευσης, και τα διοικητικά τους στελέχη μπορεί να αντιμετωπίσουν και ποινικές διώξεις από την αμερικανική δικαιοσύνη.
Για τις ΗΠΑ, η συμμόρφωση των κινεζικών επιχειρήσεων, ιδίως αυτών που πωλούν στην Ρωσία μικροεπεξεργαστές και άλλα ηλεκτρονικού τύπου προϊόντα, είναι πολύ σημαντική υπόθεση, καθώς θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στην Ρωσία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διεθνούς Τύπου, η Ρωσία καλύπτει περίπου το 1/3 των αναγκών της σε μικροεπεξεργαστές μέσω εισαγωγών από την Κίνα, ενώ ακόμα μεγαλύτερο είναι το ποσοστό όσον αφορά τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό, τα κινητά τηλέφωνα και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αυτό που κυρίως ενδιαφέρει τις ΗΠΑ φαίνεται πως είναι το γεγονός πως ένα ικανό μέρος των μικροεπεξεργαστών και άλλου εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας που εξάγει η Κίνα στην Ρωσία, χρησιμοποιείται από την ρωσική αμυντική βιομηχανία.
Εξάλλου, οι κυρώσεις δεν καλύπτουν όλα τα προϊόντα, ούτε τα κινητά τηλέφωνα ούτε τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά περιορίζονται σε κάποιους ευαίσθητους τομείς. Πιο ευαίσθητος τομέας από τον αμυντικό, μάλλον δεν υπάρχει.
Προς το παρόν, δεν έχουμε μάθει κάτι σχετικά με την συμμόρφωση ή μη της SMIC και των υπόλοιπων κινεζικών επιχειρήσεων. Θα έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι θα κάνουν. Θα κάνουν αυτό που περιμένουν οι αμερικανικές αρχές και θα σταματήσουν τις πωλήσεις των προϊόντων που περιλαμβάνονται στις κυρώσεις που έχουν επιβάλει η ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, ή θα αψηφήσουν τις αμερικανικές επιθυμίες ρισκάροντας την αποκοπή τους από μία πολύτιμη πηγή τεχνολογίας και εξοπλισμού;
Από την συμπεριφορά τους θα καταλάβουμε και ποιες είναι οι προθέσεις της ηγεσίας της χώρας. Νοιώθει άραγε πως είναι νωρίς να κόψει εντελώς τις γέφυρες συνεργασίας με την μεγαλύτερη οικονομική, τεχνολογική και στρατιωτική δύναμη; Ή έχει αποφασίσει πως οι καλές σχέσεις με αυτή δεν έχουν πια κανένα νόημα; Αν ο πόλεμος σταματήσει γρήγορα ίσως να μην χρειαστεί να μάθουμε την απάντηση, αν όμως η κατάσταση αργήσει να εξομαλυνθεί, αναγκαστικά κάτι θα καταλάβουμε.
