Ο παραδοσιακός μηχανισμός άντλησης κεφαλαίων των υπό εισαγωγή νεοσύστατων εταιρειών ανά τον κόσμο είναι η δημόσια προσφορά (Initial Public Offering-IPO), όπου η διοίκηση αποφασίζει κατά περίπτωση να προσφέρει ένα ποσοστό σε μετοχές στο ευρύ κοινό, με αντάλλαγμα μια τιμή που καθορίζεται ad hoc. Παράλληλα, εμπλέκεται και ο ανάδοχος που εγγυάται την επιτυχία του εγχειρήματος, αφενός κανονιστικά, αφετέρου -και κυριότερα- ως προς την εξεύρεση των χρηματικών κεφαλαίων, καθώς εφόσον δεν επιτευχθεί η άντληση του ελάχιστου κεφαλαίου, οι IPOs αναστέλλονται με συνεπακόλουθο πλήγμα στην εταιρεία σε επίπεδο αξιοπιστίας για μελλοντική προσφορά.
Η δημόσια προσφορά παράγει ένα μεγάλο χρηματικό κόστος για την εταιρεία, καθώς η υπηρεσία του αναδόχου (που συνήθως είναι κάποιος διεθνώς αναγνωρισμένος πιστωτικός οίκος, (λ.χ Goldman Sachs, Credit Suisse κ.α) είναι ιδιαίτερα ακριβή, που μπορεί να ανέλθει έως και στο 10% των αντλούμενων κεφαλαίων, ανάλογα πάντα την περίπτωση, καθώς ο οίκος καλείται να ενεργοποιήσει όλο το δίκτυό του των ιδιωτών και θεσμικών επενδυτών ώστε να «πουλήσει» την IPO όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα.
Η εναλλακτική των SPACS
Τα τελευταία χρόνια, ο παραδοσιακός αυτός μηχανισμός τείνει να αντικαθίσταται από έναν εναλλακτικό, με βασικό πρωταγωνιστή τα SPACs (Special Purpose Acquisition Companies), γνωστές και ως BCCs (Blank Check Companies). Τα SPACs αφορούν σε εταιρείες (ειδικού σκοπού, κατά το ακρωνύμιο) που προσιδιάζουν «κελύφη μετρητών», υπό την έννοια ότι συστήνονται με μοναδικό σκοπό την άντληση κεφαλαίων και τη μετέπειτα απόκτηση άλλων εταιρειών που ενδιαφέρονται να εισαχθούν σε οργανωμένη αγορά, αλλά θέλουν να αποφύγουν το μεγάλο κόστος της IPO.
Σε αδρές γραμμές, οι επενδυτές (η ειδική ονοματολογία είναι «σπόνσορες») αγοράζουν μετοχές της SPAC, αγοράζοντας ουσιαστικά το σχέδιο να μεγαλώσει η κεφαλαιοποίησή της, ώστε εντός διετίας να εξαγοράσει την αρχικά ενδιαφερόμενη προς εισαγωγή εταιρεία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι επενδυτές αγοράζουν πάμφθηνα μια εταιρία χωρίς κανένα λειτουργικό αντικείμενο, πλην του «συμβολαίου» που έχει με την κεντρική εταιρεία, η οποία μάλιστα συνήθως αφορά σε τεχνολογία, νέες καινοτόμες εφαρμογές κ.λπ. Η βασικότατη λεπτομέρεια εδώ είναι ότι η SPAC δεν ανακοινώνει με ποιά ενδιαφερόμενη προς εισαγωγή εταιρεία έχει συνάψει συμβόλαιο για προφανείς λόγους ανταγωνισμού, εξού και το προσωνύμιο «Βlank Check» (λευκή επιταγή).
Επενδυτές στα τυφλά
Εξ αυτού, προκύπτει και ο βασικός ενδογενής κίνδυνος σε μια τέτοια επένδυση, το γεγονός ότι οι σπόνσορες επενδύουν στα τυφλά, ή ακριβέστερα επενδύουν στην ικανότητα της διοίκησης του SPAC να επιτύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Εξάλλου, η ίδια η φύση της δημόσιας προσφοράς, και μάλιστα τέτοιων μικρών και πολλά υποσχόμενων εταιρειών, ενσωματώνει υπερμεγέθη μεταβλητότητα, ώστε να απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό.
Αντιδιαμετρικά, το μεγάλο πλεονέκτημα δεν είναι τόσο οι τεράστιες αποδόσεις που μπορεί να επιτευχθούν (και που πραγματικά επιτυγχάνονται μετά την επιτυχή άντληση κεφαλαίων και τη μετέπειτα εξαγορά της εκάστοτε εταιρείας από τη SPAC) αλλά το γεγονός ότι ο επενδυτής /σπόνσορας «δένει» τα συμφέροντά του με τους επιτυχημένους παίκτες της αγοράς των SPACs, καθώς το μέσο σταθμικό κέρδος των διαχειριστών είναι 5,5% από τα αντληθέντα κεφάλαια, ενώ συνήθως to discount είναι στο 20% της εταιρείας.
Συνυπολογιζόμενων λοιπόν των μέχρι τώρα μεγεθών (το 2019 συναλλάχθηκαν άνω των 13 δισ. δολαρίων και το 2020 έως τώρα άνω των 25 δισ.) προκύπτει και η θέληση των ιδίων των διαχειριστών να συνεχίζονται οι επιτυχίες τους, ώστε να επιβεβαιώνεται και η επιτυχία του μηχανισμού αυτού, που φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει.
Για την ιστορία, οι πιο επιτυχημένες SPACs ήταν της Social Capital Hedosophia (SCH) που κατάφερε να αντλήσει πάνω από 650 εκατ. δολάρια και τελικά εξαγόρασε τη Virgin Galactic SPCE) το 2019. Σήμερα, η SPCE έχει σχεδόν δεκαπλασιαστεί σε κεφαλαιοποίηση (περ. 6 δις δολάρια, 25$/μετοχή), ενώ προ πανδημίας είχε αποτίμηση περ.10 δις (40$/μετοχή), ενώ άλλες γνωστές περιπτώσεις είναι οι Nikola (NKLA), Social Capital Hedosophia Holdings Corp. III (IPOC) και DraftKings (DKNG, των οποίων οι αποδόσεις είναι εξωπραγματικές.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
