Είναι φανερό πως το Brexit μοιράζει ξανά την τράπουλα στο διεθνές εμπόριο της τέχνης. Ενώ η βρετανική κυβέρνηση έβγαλε τα πολεμικά της πλοία για να προασπίσει τα συμφέροντα των άγγλων αλιέων, οι οίκοι δημοπρασιών στο Λονδίνο και οι εγχώριες γκαλερί παρακολουθούν με αμηχανία την απουσία μιας στρατηγικής για την πολιτιστική βιομηχανία. Αντιθέτως, ο «αιώνιος» ανταγωνιστής της γηραιάς Αλβιώνας, το Παρίσι, βγαίνει μπροστά με αξιώσεις, κάνοντας τη Γαλλία πιο ελκυστική στους διεθνείς συλλέκτες και τους γκαλερίστες.
Οι Γάλλοι αναθεώρησαν το εθνικό σύστημα εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών, δίνοντας έτσι τεράστια ώθηση στο εμπόριο. Οι αλλαγές, που τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου, αυξάνουν τα όρια αξίας στα οποία πρέπει να ληφθεί πιστοποιητικό εξαγωγής ή «διαβατήριο» για ένα ευρύ φάσμα έργων τέχνης, καθώς και για αντίκες και συλλεκτικά αντικείμενα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα το επιτρεπόμενο ποσό διπλασιάστηκε.
Οι περισσότεροι πίνακες ηλικίας άνω των 50 ετών δεν χρειάζονται άδεια, εκτός αν η αξία τους υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Στο παρελθόν το ανώτατο ποσό ήταν ακριβώς το μισό, 150.000 ευρώ. Για υδατογραφίες, παστέλ και γκουάς που χρονολογούνται πάνω από μισό αιώνα, το όριο αυξήθηκε από 30.000 € σε 50.000 €. Αντίστοιχα, το κατώτατο όριο για πρωτότυπα αγαλματίδια ή γλυπτά άνω των 50 ετών έχει επίσης διπλασιαστεί, από 50.000 € σε 100.000 €, ενώ το κατώτατο όριο για αρχαιολογικά αντικείμενα αυξήθηκε από 1.500 € σε 3.000 €. Τα κατώτατα όρια για κατηγορίες, όπως η tribal art (παραδοσιακή τέχνη), για βιβλία και νομίσματα, παραμένουν αμετάβλητα.
Το νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί μέρος του κώδικα γαλλικής κληρονομιάς και ισχύει ακόμη και για εξαγωγές σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε., πλήρως εναρμονισμένο με το σύστημα αδειών εξαγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι χώρες μέλη χρησιμοποιούν ελεγκτικά όργανα τέτοιων «διαβατηρίων» για να παρακολουθούν πολιτιστικά αγαθά που έχουν εθνική σημασία ή ενδέχεται να κινδυνεύσουν και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να εξάγονται χωρίς περιορισμό. Επιπλέον, τα όρια των χρηματικών αξιών ενέχουν λειτουργία προσδιορισμού του τι είναι πολύτιμο. Αυξάνοντας σημαντικά το «ταβάνι» του ανώτατου ποσού, η Γαλλία χαλαρώνει δραστικά αυτούς τους ελέγχους.
Οι αλλαγές του νόμου περί εξαγωγών στη Γαλλία εξαλείφουν επίσης τις διαφορές στον τρόπο που εφαρμόζονται οι κανόνες σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά τις προσωρινές εισαγωγές. Μειώνουν επίσης σημαντικά τα εμπόδια της γραφειοκρατίας για τη γαλλική αγορά έργων τέχνης, κάτι που ζητούσαν επίμονα την τελευταία δεκαετία οι Γάλλοι έμποροι και αντικέρ. Η απόφαση για την αναθεώρηση των ορίων λαμβάνεται μετά από χρόνια δυσκολίας στην επεξεργασία μεγάλου όγκου αιτήσεων για εξαγωγικά διαβατήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η «Syndicat National des Antiquaires», η μεγαλύτερη ένωση εμπόρων έργων τέχνης και αντίκας, είχε προσφερθεί να χρηματοδοτήσει την ψηφιοποίηση του εποπτικού φορέα για πιστοποιητικά εξαγωγής, τα οποία χρόνιζαν στα συρτάρια των κρατικών λειτουργών (κι όμως, το «προνόμιο» της γραφειοκρατίας δεν είναι μονάχα ελληνικό!). Καταργείται, λοιπόν, μια ολόκληρη βαθμίδα γραφειοκρατίας που αφορά μεγάλα τμήματα της αγοράς έργων τέχνης.
Μέχρι σήμερα η Γαλλία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη καλλιτεχνική αγορά στην Ευρώπη μετά το Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει ενδιαφέρον να δούμε, μέσα στους επόμενους μήνες, αν το Brexit και οι μεταρρυθμίσεις των Γάλλων, φέρουν την πρωτιά στο Παρίσι.
