Στο ρυθμό των δασμών και της ευρύτερης στρατηγικής του Ντόναλντ Τραμπ … χορεύουν οι αγορές. Μπορεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος να πιστεύει ότι είναι εφικτό να προχωρήσει στο σχέδιο επιβολής δασμών με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να χαλαρώνει παράλληλα τη νομισματική πολιτική, ωστόσο η πραγματικότητα φαίνεται πως τον διαψεύδει. Τουλάχιστον για όσο ο πληθωρισμός θα παραμένει υψηλός – όπως φάνηκε και στα στοιχεία Ιανουαρίου που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας - και θα επιτρέπει στον Τζερόμ Πάουελ να αποκρούει τις πιέσεις που δέχεται προκειμένου να μειώσει τα επιτόκια.
Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3% και σε υψηλό έξι μηνών τον Ιανουάριο, επιβεβαιώνοντας ότι το 2025 ξεκίνησε με έντονες πληθωριστικές πιέσεις αντί για εξασθένηση. Αυξάνονται έτσι οι ανησυχίες για αναζωπύρωση του φαινομένου και κατ’ επέκταση οι πιθανότητες να διατηρήσει η Fed αμετάβλητα τα επιτόκια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Με τα σημερινά δεδομένα και με βάση τα πονταρίσματα των επενδυτών, η πιθανότητα να μη δούμε καμία μείωση επιτοκίων φέτος ανέρχεται πλέον στο 30%.
Τι λέει ο Τραμπ για όλα αυτά; «Τα επιτόκια θα πρέπει να μειωθούν, κάτι που πρέπει να γίνει παράλληλα με τους επερχόμενους δασμούς», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, συμπληρώνοντας με τη φράση «let’s Rock and Roll, America».
Οι αγορές είναι δεδομένο ότι προτιμούν να λειτουργούν σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, καθώς όσο πιο φθηνό είναι το χρήμα, τόσο ευνοούνται οι επενδύσεις και η οικονομική δραστηριότητα και όσο πιο ευνοϊκές είναι οι συνθήκες ρευστότητας, τόσο ενισχύεται το ενδιαφέρον για assets ρίσκου όπως οι μετοχές. Όμως, αν στο κρεσέντο του πληθωρισμού συνυπολογίσουμε και τις πληθωριστικές πιέσεις που «υπόσχονται» οι δασμοί, τότε το έργο του Πάουελ θα είναι πολύ δύσκολο φέτος.
Από τη μία πλευρά, δεν αποκλείεται η Fed να κληθεί να εξετάσει ακόμα και το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων, αφού η βασική της αποστολή είναι να σταματήσει τον καλπασμό του πληθωρισμού. Σε καμία περίπτωση ο Πάουελ δε θα επιτρέψει να επανέλθει ο δείκτης CPI στο 9% που κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 2022. Από την άλλη, ο επικεφαλής της Fed θα πρέπει να αποκρούει με πειστικό τρόπο τις πιέσεις του Τραμπ που σε κάθε ευκαιρία δηλώνει ότι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν.
Η επιμονή του πληθωρισμού αποτελεί το πρώτο μεγάλο εμπόδιο για το χρηματιστηριακό ράλι, συντηρώντας παράλληλα το sell-off στα αμερικανικά ομόλογα. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς έφτασε χθες έως το 4,66% ισοφαρίζοντας σχεδόν το υψηλό του 2024, αντανακλώντας τις ανησυχίες για τη νομισματική πολιτική της Fed. Το θετικό για τις αγορές είναι ότι σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που παραθέτει το MarketWatch και πηγαίνουν πίσω έως το 1950, το πρώτο τρίμηνο του έτους που ακολουθεί τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, συνήθως είναι από τα χειρότερα της τετραετίας.
Πόσο πιθανό είναι να αλλάξει το σκηνικό στους επόμενους μήνες; Η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται σήμερα να ανακοινώσει τους «ανταποδοτικούς» δασμούς, ενώ το θέμα των δασμών θα μας απασχολήσει τουλάχιστον καθ’ όλη τη διάρκεια του α’ εξαμήνου. Πάντως, στη χθεσινή του τοποθέτηση στην Επιτροπή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο Πάουελ δεν άφησε μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας σε ό,τι αφορά το θέμα των επιτοκιακών μειώσεων. Τα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό αποδεικνύουν ότι η Fed έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στο να επαναφέρει τον δείκτη τιμών καταναλωτή στον στόχο του 2%, είπε ο Πάουελ, τονίζοντας ωστόσο ότι ο πληθωρισμός απέχει ακόμα πολύ από το επιθυμητό επίπεδο.
Θέλουμε να διατηρήσουμε τη νομισματική πολιτική «περιοριστική» για την ώρα, πρόσθεσε ο Πάουελ, τονίζοντας ότι η Fed σε καμία περίπτωση δε βιάζεται να μειώσει τα επιτόκια. Για να προχωρήσει σε μειώσεις επιτοκίων θα πρέπει ο δείκτης CPI να βρίσκεται σε σταθερή τροχιά προς το 2%. Αφού γίνει αυτό, η Fed θα δώσει λίγο χρόνο για να αξιολογήσει τις επιπτώσεις της πολιτικής των δασμών στην αμερικανική οικονομία. Που σημαίνει ότι δύσκολα θα δούμε τα επιτόκια αναφοράς της Fed να υποχωρούν από το υφιστάμενο 4,25%-4,50%. Εκτός και αν υπάρξουν σαφείς ενδείξεις συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.
