Με όλη την Ευρώπη να προετοιμάζεται για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα και τον φόβο επιστροφής στην ύφεση να κυριεύει δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίους, η κυβέρνηση καταθέτει το προσχέδιο του προϋπολογισμού στη Βουλή. Οι στόχοι; Συγκράτηση του πληθωρισμού στο 1/3 του αντίστοιχου φετινού (3% αντί για 9% σε μέσο ετήσιο επίπεδο) περαιτέρω αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1%, ώστε σε ονομαστικούς όρους το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν να φτάσει στα 220 δισ. ευρώ, γενναία αποκλιμάκωση της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ ακόμη και κάτω από το 170% αλλά και επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα με ένα ποσοστό που θα πλησιάζει (αλλά δεν θα αγγίζει) το 1%.
Επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα παρά την ενσωμάτωση νέων μέτρων στήριξης συνολικού ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ. Και το ερώτημα που τίθεται είναι προφανές; Είναι εφικτοί όλοι αυτοί οι στόχοι; Μπορούν να επιτευχθούν αν η Ευρώπη έρθει αντιμέτωπη με το στασιμοπληθωρισμό; Θα έχουν χρήματα οι Ευρωπαίοι να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα του χρόνου το καλοκαίρι; Θα συνεχιστεί το επενδυτικό ράλι παρά την επικείμενη αύξηση των επιτοκίων; Θα συγκρατηθούν στα σημερινά επίπεδα οι τιμές της ενέργειας ώστε να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση για τον κρατικό προϋπολογισμό;
To οικονομικό επιτελείο βάζει έναν «συγκρατημένο» στόχο ανάπτυξης για την επόμενη χρονιά ποντάροντας στο ότι αυτός θα επιτευχθεί με την περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων αλλά και την καλή πορεία του τουρισμού για μια ακόμη χρονιά. Επίσης, θα προβλεφθεί «συγκρατημένη» αύξηση στην κατανάλωση παρά το κύμα ακρίβειας με την παραδοχή ότι τα νοικοκυριά θα «κρατηθούν» και εξαιτίας της δυναμικής της ελληνικής οικονομίας αλλά και των μέτρων στήριξης όπως και των δρομολογημένων αυξήσεων στους μισθούς και στις συντάξεις.
Από εκεί και πέρα βέβαια, η αισιοδοξία δεν αναιρεί το γεγονός ότι υπάρχουν κίνδυνοι κι αστάθμητοι παράγοντες. Κίνδυνος πρώτος: Το ενεργειακό. Ο προϋπολογισμός θα έχει ένα αποθεματικό για την επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης και του ηλεκτρικού ρεύματος με «κρατικό χρήμα» όμως το κονδύλι θα είναι περιορισμένο καθώς ο προϋπολογισμός θα στηριχτεί στην εκτίμηση ότι το ρεύμα θα επιδοτηθεί με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τα χρήματα που θα εισπραχθούν από τις εισφορές αλληλεγγύης στις εταιρείες ενέργειας. (σ.σ ο Χρήστος Σταϊκούρας εκτίμησε ότι ο φόρος 33% στα διυλιστήρια και σε άλλες εταιρείες που παράγουν ορυκτά καύσιμα μπορεί να αποφέρει 300-400 εκατ. ευρώ). Είναι δεδομένο ότι θα βγει αυτή η πρόβλεψη; Προφανώς και όχι.
Είναι δεδομένο ότι τα τουριστικά έσοδα του χρόνου θα είανι εξίσου εντυπωσιακά με φέτος; Επίσης δεν είναι δεδομένο. Όμως υπάρχει και ένας ακόμη κίνδυνος ο οποίος δεν θα περιγράφεται στο προσχέδιο αλλά την ύπαρξή του θα την αναγνωρίζουν όλοι: ο κίνδυνος παρατεταμένης ακυβερνησίας μέσα στο 2023.
Είναι ο νούμερο ένα κίνδυνος που εντοπίζουν οι επενδυτές. Γι’ αυτό και οι όποιες αποφάσεις των οίκων για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, θα ληφθούν μετά τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης.
