Η συνειδητοποίηση ότι η ενεργειακή μετάβαση στερείται των ρυθμών που θα απέτρεπαν την κλιματική αλλαγή, έχει οδηγήσει εδώ και μήνες στη συζήτηση κατά πόσον υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις θα μπορούσε η πυρηνική ενέργεια να συμμετέχει στο πράσινο ενεργειακό μίγμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται ότι βάζει τη συζήτηση αυτή στο τελικό στάδιο και οι επενδυτές απογειώνουν τις εταιρείες ουρανίου αλλά και των νέων πυρηνικών τεχνολογιών.
Με ισχυρό ράλι υποδέχθηκαν τόσο οι εταιρείες ουρανίου-βλέπε Cameco και λοιπές συμμετοχές του etf URA- όσο και λοιπές εταιρείες που μπλέκονται στο νέο story της πυρηνικής ενέργειας- βλέπε Rolls Royce- τη διαβούλευση που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ομάδα εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για το τι θα περιλαμβάνεται στο Taxonomy για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, ένα σχέδιο κειμένου που θα καλύπτει ορισμένες δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας.
Αν και η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί στις 12 Ιανουαρίου, ημερομηνία μέχρι την οποία οι εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη θα μπορούν να σχολιάσουν το προσχέδιο της νομικής πράξης που απέστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 31 Δεκεμβρίου του 2021 και να καταθέσουν τις απόψεις τους, εντούτοις είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχει ενεργός ρόλος υπό όρους για το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια στην υλοποίηση της πράσινης μετάβασης.
Η κατάληξη της διαβούλευσης, την τελική μορφή της οποίας θα εγκρίνει η Κομισιόν μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου και αν δεν υπάρξει αντίρρηση κατά τη διαδικασία ελέγχου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο, θα τεθεί σε ισχύ το αργότερο τον Ιούλιο του 2022.
Αν και οι ισορροπίες μεταξύ των χωρών που είναι θετικές στην υιοθέτηση του πράσινου πρόσημου για την πυρηνική ενέργεια και σε αυτές που έχουν σοβαρές ενστάσεις είναι ακόμα σε ζύμωση, εντούτοις η σημασία του Taxonomy της ΕΕ είναι τεράστια για ένα απλούστατο λόγο: Είναι εκείνο που θα κατευθύνει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις που απαιτούνται για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας τα επόμενα 30 χρόνια.
Από όσα έχουν δοθεί στη δημοσιότητα μέχρι στιγμής, το Taxonomy προβλέπει ότι θα συμπεριληφθούν το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια υπό σαφείς και αυστηρές συνθήκες στο πράσινο ενεργειακό μίγμα.
Για παράδειγμα, όσον αφορά το φυσικό αέριο προβλέπεται ότι θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ή να έχει χαμηλές εκπομπές έως το 2035. Πιο συγκεκριμένα, η έγκριση νέων μονάδων φυσικού αερίου πριν από το τέλος του 2030 προτείνεται εάν εκπέμπουν λιγότερα από 270 γραμμάρια CO2 ανά κιλοβατώρα και εάν αντικαθιστούν την ηλεκτροπαραγωγή με παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα.
Για τις εγκαταστάσεις δε που θα εγκριθούν μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2030, η πρόταση θα επιτρέπει μόνο έως και 100 γραμμάρια ισοδυνάμου CO2 ανά κιλοβατώρα ενέργειας. Βέβαια οι ενστάσεις είναι ήδη μεγάλες, καθώς ο περιορισμός για τις εκπομπές ρύπων στα 270 γραμμάρια CO2 ανά κιλοβατώρα θεωρείται από πολλές χώρες υπερβολικά περιοριστικός.
Όσον αφορά τώρα τις επενδύσεις σε νέους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, θα χαρακτηρίζονται ως «πράσινες» υπό δύο προϋποθέσεις :
-Τα πυρηνικά εργοστάσια θα πρέπει να πληρούν τα πιο πρόσφατα τεχνικά πρότυπα, ενώ τα κριτήρια για τις δραστηριότητες πυρηνικής ενέργειας -και φυσικού αερίου-θα επικαιροποιούνται καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία.
-Θα πρέπει να υποβληθεί ειδικό σχέδιο για τη λειτουργία μονάδας διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων μπορεί να αποτραπεί αν η ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών είναι αντίθετη.
Πιο συγκεκριμένα και προσθέτοντας στο πλαίσιο και τα χρονικά ορόσημα, οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους τα εξής:
-H πλατφόρμα βιώσιμης χρηματοδότησης και το taxonomy και όλες οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις βάσει του κανονισμού ταξινόμησης, είναι σε διαβούλευση μέχρι τις 12 Ιανουαρίου ημερομηνία υποδοχής των παρατηρήσεων, προτάσεων, ενστάσεων των κρατών-μελών.
-Το συγκεκριμένο προσχέδιο που αποτελεί το εισιτήριο της πυρηνικής ενέργειας να χαρακτηριστεί βιώσιμη, έχει φανατικούς υποστηρικτές όπως η Γαλλία ή οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αλλά προσκρούσει ήδη στις αντιρρήσεις των «αντιπυρηνικών» χωρών με οδηγό τη Γερμανία και συνοδοιπόρους χώρες όπως η Αυστρία και το Λουξεμβούργο.
-Η Επιτροπή θα αναλύσει τις προτάσεις και θα εγκρίνει επισήμως τη συμπληρωματική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη στα τέλη του Ιανουαρίου του 2022. Στη συνέχεια θα σταλεί στους συννομοθέτες για έλεγχο.
-Όπως και την πρώτη κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για το κλίμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις μήνες για να εξετάσουν το έγγραφο, ενώ μπορούν να ζητήσουν επιπλέον δύο μήνες για τον έλεγχο.
-Το Συμβούλιο θα έχει το δικαίωμα να αντιταχθεί σε αυτό με αντίστροφη ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία, ήτοι τουλάχιστον 20 κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ, ενώ η αντίστοιχη πλειοψηφία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι απλή πλειοψηφία, ήτοι 353 ευρωβουλευτές στην Ολομέλεια.
Το τελικό πράσινο φως λοιπόν για τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ενέργειας ως βιώσιμης και οι όροι υπό τους οποίους θα πάρει το τελικό της εισιτήριο ως ένας εκ των συντελεστών της πράσινης μετάβασης, τοποθετείται χρονικά όταν λήξει η περίοδος ελέγχου πέριξ δηλαδή των δύο πρώτων μηνών του καλοκαιριού.
Οι μεγάλοι παίκτες συνεχίζουν τις επενδύσεις
To 2021 είχαμε εκτενή αφιερώματα στην επόμενη μέρα της πυρηνικής ενέργειας (σ.σ:ένα από τα πιο πρόσφατα που αναφέρεται στους πρωταγωνιστές των νέων πυρηνικών projects μπορείτε να το διαβάσετε εδώ).
Όλα τα projects συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς το 2022, με πρώτο και καλύτερο εκείνο της ιαπωνικής επιτροπής πυρηνικής ενέργειας (JAEA) και της Mitsubishi σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και τον Μπιλ Γκέιτς με στόχο την κατασκευή του πυρηνικού αντιδραστήρα υψηλής τεχνολογίας στο Γουαϊόμινγκ.
Υπενθυμίζουμε ότι o Μπιλ Γκέιτς έχει πάρει το στοίχημα της επόμενης ημέρας για την πυρηνική ενέργεια μέσω της εταιρείας TerraPower, με στόχο την δημιουργία των αντιδραστήρων νέας γενιάς έως το 2028.
Οι μονάδες Natrium Reactor της TerraPower θα είναι πιο ασφαλείς, χάρη σε ένα πιο αξιόπιστο σύστημα ψύξης των αντιδραστήρων που βασίζεται στο υγρό νάτριο ως ψυκτικό μέσο. Το υγρό νάτριο έχει υψηλότερο σημείο βρασμού και μπορεί να απορροφήσει πολύ περισσότερη θερμότητα από το νερό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν συσσωρεύεται υψηλή πίεση μέσα στον αντιδραστήρα.
Ακριβώς επειδή το υγρό νάτριο έχει ορισμένες βελτιωμένες θερμοχημικές ιδιότητες σε σύγκριση με το νερό, μπορεί να αλλάξει τα προφίλ κινδύνου και να μειώσει την πιθανότητα ατυχημάτων τα οποία είναι πιο πιθανά σε έναν αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος.
Η εταιρεία έχει επιλεγεί από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ για να επιδείξει τη βιωσιμότητα της πυρηνικής ενέργειας μέσω του Προηγμένου Προγράμματος Επίδειξης Αντιδραστήρων (ARDP).
Πρόκειται για μικρούς προηγμένους αντιδραστήρες οι οποίοι θα λειτουργούν με διαφορετικά καύσιμα από τους παραδοσιακούς αντιδραστήρες, αποτελώντας μια κρίσιμη νέα και ασφαλέστερη τεχνολογία που υπόσχεται να συμπληρώσει το ενεργειακό παζλ ενός δικτύου από αιολική και ηλιακή ενέργεια που θα συμπληρώνεται από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες νέας γενιάς.
Στα μεγάλα συν είναι ότι οι προηγμένοι πυρηνικοί αντιδραστήρες θα παράγουν λιγότερα απόβλητα, καθώς χρησιμοποιούν το ραδιενεργό καύσιμο του ουρανίου πολύ πιο αποτελεσματικά από τα συμβατικά εργοστάσια. Η ΑΙ –Τεχνητή Νοημοσύνη-έχει βάλει και εδώ το χεράκι της σε συνδυασμό με τα προηγμένα υλικά.
Έτσι, το χρησιμοποιημένο καύσιμο θα καταλαμβάνει 2/3 λιγότερο όγκο από τους σημερινούς αντιδραστήρες ανά γιγαβατώρα παραγόμενης ισχύος.
Το πρώτο εργοστάσιο της TerraPower αναμένεται να στοιχίσει τελικά περί τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια, από το 1 δισεκατομμύριο των αρχικών εκτιμήσεων. Η χρηματοδότηση του έργου θα είναι μικτή, από ιδιωτικά και κρατικά κεφάλαια. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα συμμετέχει με χρηματοδότηση πέριξ των 1,9 δισ. δολαρίων, ο Γκέιτς έχει ανακοινώσει ότι θα συνεισφέρει 2 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ συμμετέχει και η εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας PacifiCorp, που ανήκει στο Berkshire Hathaway του Warren Buffet.
Το έργο θα διαθέτει αρχικά ένα γρήγορο αντιδραστήρα ψύξης με νάτριο ισχύος 345 megawatt με δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας με βάση το αλάτι, που θα μπορούσε να αυξήσει την ισχύ του συστήματος στα 500 MW κατά την αιχμή της ζήτησης.
Υπενθυμίζουμε ότι το μεγάλο στοίχημα απέκτησε ήδη από το 2020 και νέες εκφάνσεις, όταν η εταιρεία ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την Core-Power που έχει έδρα το Λονδίνο και αναπτύσσει μπαταρίες πυρηνικής ενέργειας για τεράστια πλοία καθώς και οικολογικά συνθετικά καύσιμα για πλοία μικρότερου μεγέθους. (σ.σ: Θα αναφερθούμε εκτενώς σε επόμενο άρθρο σε ένα από τα μεγαλύτερα ορόσημα της ναυτιλίας).
Τέλος να υπενθυμίσουμε ότι στο στοίχημα της πυρηνικής ενέργειας έχει μπει με αξιώσεις και η εταιρεία κατασκευής κινητήρων αεροσκαφών Rolls-Royce, η οποία ηγείται κοινοπραξίας στην οποία λαμβάνει μέρος και το βρετανικό Δημόσιο μαζί με τις BNF Resources, Exelon Generation και έργο της είναι η κατασκευή συγκροτήματος με επίσης μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Η Rolls-Royce Small Modular Reactor -SMR- θα δημιουργήσει μικρότερους από τους συμβατικούς αντιδραστήρες που θα καταλαμβάνουν μόλις το 1/10 του χώρου των συμβατικών. Θα τροφοδοτούν έκαστος σχεδόν 1 εκατομμύριο σπίτια και θα έχουν παραγωγική ικανότητα 470 μεγαβάτ, ήτοι ενέργεια που αντιστοιχεί στην παραγωγή από περισσότερες από 150 επίγειες ανεμογεννήτριες. Το κόστος τους ανέρχεται σε σχεδόν 2 δισ. λίρες έκαστος έναντι των 20 δισ. λιρών που στοιχίζουν οι συμβατικοί.
Βέβαια να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τους επιστημονικούς συνεργάτες της Greenpeace οι αντιδραστήρες SMR θα παραμένουν ακριβότεροι από την τεχνολογία των ΑΠΕ, ενώ ακόμα δεν έχει βρεθεί τρόπος αποτελεσματικής διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων που θα δημιουργούν.(σ.σ: Περισσότερες λεπτομέρειες για τις προοπτικές του νέου project της θρυλικής αυτοκινητοβιομηχανίας μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
