Ένας από τους χειρότερους μήνες των τελευταίων ετών θα είναι ο Απρίλιος για τα παγκόσμια χρηματιστήρια, στην περίπτωση που συνεχιστούν οι χαμηλές πτήσεις σε Wall Street και Ευρώπη, αν και χθες τα ταμπλό βάφτηκαν πράσινα σε μία αντίδραση που μένει να δούμε αν θα έχει συνέχεια. Το περίεργο είναι ότι για τις απώλειες του S&P 500 και των μεγαλύτερων χρηματιστηριακών δεικτών, δεν ευθύνεται τόσο το πολεμικό σκηνικό μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, όσο οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορεί ένα ακραίο αλλά όχι απίθανο, σενάριο, που μέχρι πρότινος θεωρείτο αδιανόητο. Σύμφωνα με αυτό, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων τον ερχόμενο Ιούνιο, ενώ η πρώτη μείωση επιτοκίων μεταφέρεται για τον Μάρτιο του 2025, δηλαδή με καθυστέρηση ενός ακριβώς χρόνου, σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις που ήθελαν τον Τζερόμ Πάουελ να… πατάει το κουμπί της πρώτης μείωσης τον Μάρτιο του 2024.
Για πολλοστή φορά μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, η πραγματικότητα αναγκάζει τους επενδυτές να προσαρμόσουν αναλόγως τις προσδοκίες τους. Λέτε να ήξερε κάτι ο Τζέιμι Ντάιμον, όταν πριν λίγες εβδομάδες έγραφε στην ετήσια επιστολή προς τους μετόχους της JPMorgan, ότι η αμερικανική τράπεζα είναι προετοιμασμένη για ένα πολύ μεγάλο εύρος πιθανών επιτοκίων, από το χαμηλό του 2% έως το υπερβολικά υψηλό του 8%;
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιανουάριο, με φόντο τις σχετικές δηλώσεις στελεχών της Fed και κάποια όχι τόσο καλά στοιχεία για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας, οι αγορές ανέμεναν έως και 7 μειώσεις επιτοκίων μέσα στο 2024 από την Fed. Σήμερα, το FedWatch Tool (το εργαλείο του CME Group που δίνει μία εικόνα των προσδοκιών της αγοράς αναφορικά με τα επιτόκια και ουσιαστικά εκτιμά την πιθανότητα αύξησης ή μείωσης των επιτοκίων στις μελλοντικές συνεδριάσεις της Fed), «δείχνει» το πολύ 3 μειώσεις επιτοκίων και ο πιθανότερος μήνας για την πρώτη μείωση θεωρείται ο Σεπτέμβριος.
Όμως, η συζήτηση για το αν θα πρέπει να παραμείνουν αμετάβλητα τα επιτόκια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ή ακόμη και αν θα πρέπει να αυξηθούν αντί να μειωθούν, έχει ανοίξει για τα καλά. Οι επενδυτές τρομάζουν στην ιδέα να γίνει ακριβότερο ή να παραμείνει ακριβό το χρήμα στον επόμενο χρόνο. Όσο πιο ακριβό είναι το χρήμα, τόσο οι ιδιώτες, επιχειρηματίες και επενδυτές, περιορίζουν το δανεισμό (π.χ. για αγορά σπιτιού ή ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων) και βάζουν χρήματα στην άκρη. Με αυτόν τον τρόπο η οικονομική δραστηριότητα εξασθενεί και μαζί της εξασθενούν και οι πληθωριστικές πιέσεις.
Πολλοί, μάλιστα, προειδοποιούν ότι ο Πάουελ, θέλοντας να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός δεν θα κινηθεί ξανά ανοδικά, θα επιλέξει να πάει σε αύξηση των επιτοκίων και τελικά θα προκαλέσει το σοκ που απαιτείται για να «σκοτώσει» τη ζήτηση. Σε μία συνθήκη που πιθανότατα θα φέρει ύφεση, παρά την ανθεκτικότητα που εμφανίζει σήμερα η αμερικανική οικονομία.
Τον περασμένο Μάρτιο στις ΗΠΑ, προστέθηκαν 303.000 εργαζόμενοι και η ανεργία υποχώρησε στο εντυπωσιακό 3,8%. Αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των υπηρεσιών διαμορφώνεται στο ιδιαίτερα υψηλό 5,3%, σε σύγκριση με το 4% της Ευρωζώνης, ο κίνδυνος αναζωπύρωσης του πληθωρισμού είναι μεγάλος. Γι’ αυτό κυκλοφορεί και το σενάριο της αύξησης του βασικού επιτοκίου σε εύρος 5,50%-5,75%, από 5,25%-5,50% σήμερα.
Την ίδια ώρα, η ΕΚΤ προετοιμάζει ήδη το έδαφος για να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο, αν και δεν θα πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο μίας μικρής καθυστέρησης. Η Bank of England εξετάζει και αυτή με τη σειρά της τον Ιούνιο, όμως το βασικό σενάριο θέλει τον Άντριου Μπέιλι να ανακοινώνει την πρώτη μείωση τον Αύγουστο και να προχωρά σε ακόμη μία μείωση μέσα στο 2024.
