Tα «αστέρια» και τα «σύννεφα» του Τζερόμ Πάουελ
AP/Mariam Zuhaib
AP/Mariam Zuhaib

Tα «αστέρια» και τα «σύννεφα» του Τζερόμ Πάουελ

Φανταστείτε για λίγο την ατμόσφαιρα στο Jackson Hole όταν ο Πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ παραδέχθηκε: «Όπως συμβαίνει συχνά, πλοηγούμαστε με βάση τα αστέρια κάτω από συννεφιασμένο ουρανό».

Τι να ήθελε να πει ο ποιητής; Ότι δεν υπάρχει ορατότητα, περπατάμε στα τυφλά και όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά ή ότι παρά το γεγονός ότι συμβαίνει συχνά να μην υπάρχει ορατότητα, η Fed πάντα επιτυγχάνει εν τέλει τον σκοπό της;

Τα σκαμπαναβέσματα των αγορών στη χθεσινή συνεδρίαση είναι ενδεικτικά της σύγχυσης που προκάλεσε η ομιλία του Τζερόμ Πάουελ και παρά το γεγονός ότι εν τέλει οι αγορές των μετοχών προτίμησαν να δουν το ποτήρι μισογεμάτο, δεν αποκλείεται λίαν συντόμως να υπάρξει και μια δεύτερη προσεκτικότερη ανάγνωση.

Ένα, ωστόσο, είναι ξεκάθαρο: H δουλειά της Fed για την καταπολέμηση του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει ακόμα, επομένως δεν μπορούν να αποκλειστούν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων σε περίπτωση που οι πιέσεις στις τιμές επιμείνουν ή η αμερικανική οικονομία συνεχίσει να αποδεικνύεται πιο ισχυρή από ό,τι αναμενόταν.

Δεδομένου αυτού του συμπεράσματος θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πολυαναμενόμενη ομιλία του Πάουελ στο Jackson Hole έδωσε μάλλον γερακίσιο τόνο, αν και το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του αφορούσε την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα για τον έλεγχο του χειρότερου πληθωριστικού σοκ των τελευταίων δεκαετιών, για να καταλήξει στην παραδοχή ότι παρά την όποια πρόοδο, παραμένει «υπερβολικά υψηλός».

Όπως γίνεται κατανοητό όσοι περίμεναν μια πρώτη προσέγγιση για το χρονικό ορόσημο που η Fed θα αρχίσει τις μειώσεις των επιτοκίων απογοητεύτηκαν, καθώς ο πρόεδρος της Fed όχι μόνο δεν μίλησε για χαλάρωση αλλά αντίθετα παραδέχθηκε ότι «Είμαστε προετοιμασμένοι να αυξήσουμε περαιτέρω τα επιτόκια, εάν είναι απαραίτητο, και σκοπεύουμε να διατηρήσουμε την πολιτική σε περιοριστικό επίπεδο έως ότου βεβαιωθούμε ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς τα κάτω, προς τον στόχο μας».

Το μόνο θετικό στην ομιλία του κεντρικού τραπεζίτη των ΗΠΑ είναι ότι αναγνώρισε ότι οι επιπτώσεις των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων δεν έχουν ακόμη γίνει πλήρως ορατές στην οικονομία. Πρόκειται για ένα παράθυρο αισιοδοξίας όσον αφορά τις μελλοντικές μετρήσεις του πληθωρισμού, που λίγο πολύ αφήνουν όλες οι Κεντρικές Τράπεζες .

Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι ο Πάουελ μίλησε για αμφίπλευρους κινδύνους «να γίνουν τόσο πολλά όσο και λίγα», αποκαλύπτει το κομβικό σημείο στο οποίο έχει περιέλθει η νομισματική πολιτική.

Βλέπετε, όπως παραδέχθηκε και ο Πάουελ, μια πρόωρη χαλάρωση μπορεί να επιτρέψει στον πληθωρισμό να εδραιωθεί σε υψηλά επίπεδα αναγκάζοντας τελικά την Κεντρική Τράπεζα σε σκληρότερη πολιτική με υψηλό κόστος για την οικονομία και την απασχόληση. 

Από την άλλη, μια πιο επιθετική στάση της τράπεζας από αυτό που πρέπει, θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει περιττή ζημιά στην οικονομία. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι σε αυτό το σημείο της, η ομιλία του Πάουελ είχε κάτι από το άρωμα της περσινής του ομιλίας.

Συμπέρασμα

Η Fed τους επόμενους μήνες θα πρέπει να δράσει χειρουργικά και να εντοπίσει τη χρυσή τομή όπου το τελικό επιτόκιο θα κόψει τα φτερά του πληθωρισμού, αλλά όχι και της οικονομίας. 

Αυτή η στάση αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να αυξήσει εν τέλει περαιτέρω το επιτόκιο αναφοράς-πιθανότατα τον Οκτώβριο καθώς σύμφωνα με το CME FedWatch tool για την συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου οι πιθανότητες αύξησης των επιτοκίων ανέρχονται μέχρι στιγμής στο 20%-και κατόπιν να το αφήσει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και για ολόκληρο το 2024.

Όλα θα εξαρτηθούν από την πορεία του πληθωρισμού, καθώς αυτός είναι ο πραγματικός σκηνοθέτης του σήριαλ της αύξησης των επιτοκίων. 

Σύμφωνα με τον Πάουελ, το «the end» στο σήριαλ του πληθωρισμού θα έρθει μετά από μια περίοδο «οικονομικής ανάπτυξης κάτω από την τάση», αλλά και μετά από «κάποια χαλάρωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας».

Η εμπέδωση των αγορών

Ως στήλη θα χαρακτηρίζαμε τη χθεσινή ομιλία του Πάουελ ως προειδοποίηση ότι όλα είναι πιθανά και δεν υφίσταται αυτή τη χρονική στιγμή η επιλογή του εφησυχασμού.

Η προειδοποίηση αυτή έρχεται μάλλον σε μια ευαίσθητη στιγμή για τις αγορές των ομολόγων, με την πραγματική απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς να είναι πλέον σε υψηλά δεκαετίας, τα επιτόκια των δανείων να έχουν εκτοξευθεί, τη διόγκωση των κρατικών ελλειμμάτων να είναι γεγονός και τις καταθέσεις που συσσωρεύτηκαν από την περίοδο της πανδημίας να φτάνουν κάπου εδώ στο τέλος τους. 

Ως εκ τούτου, η Wall Street στην κυριολεξία δεν ήξερε χθες πώς να υποδεχθεί την ομιλία του προέδρου της Fed . Ο S&P 500 αρχικά σημείωσε άνοδο εως τις 4382 μονάδες, εν συνεχεία γύρισε αρνητικός εως τις 4356 για να ξαναπεράσει και να κλείσει εν τέλει σε θετικό έδαφος στις 4405 μονάδες, αποφασίζοντας να δει το ποτήρι μισογεμάτο. 

Παρά ταύτα, ο S&P500 έκλεισε κάτω από τον κινητό των 50 ημερών, που βρίσκεται πέριξ των 4460 μονάδων, αν και είναι εξίσου σημαντικό ότι διατήρησε αυτή την εβδομάδα χάρη στην Nvidia αλώβητο τον μέσο κινητό όρο των 90 ημερών.

Η απόδοση του διετούς αμερικανικού ομολόγου που αποτελεί έναν τίτλο ιδιαίτερα ευαίσθητο στις αλλαγές της νομισματικής πολτικής, ενισχύθηκε κατά 7 περίπου μονάδες βάσης στο 5,095%, για να χαλαρώσει ελαφρά προς το τέλος στο 5,078%, ενώ ενισχύθηκαν οι αποδόσεις και των υπόλοιπων ομολογιακών τίτλων, με το δεκαετές να φτάνει εως το 4,2870%.

Προσγειωμένη στη σκληρή πραγματικότητα η Λαγκάρντ

Η πρόεδρος της ΕΚΤ μίλησε αφοπλιστικά, χωρίς ποιητική διάθεση μεν αλλά προσγειωμένη στην πραγματικότητα δε και προσανατολισμένη στο να εξηγήσει γιατί τα επιτόκια στην Ευρωζώνη πρέπει να κρατηθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για μεγάλο πιθανότατα χρονικό διάστημα.

Η κυρία Λαγκάρντ ανέφερε διεξοδικά τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τρία τελευταία χρόνια στην παγκόσμια οικονομία και οι οποίες ενδέχεται να διαρκέσουν επί μακρόν. Οι αλλαγές όμως αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα την τροφοδότηση των πληθωριστικών πιέσεων. 

Η ενεργειακή μετάβαση προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή πυροδοτεί εκ των πραγμάτων αλλαγές στις αγορές ενέργειας και απαιτεί υψηλότερες επενδυτικές ανάγκες.

Οι ανάγκες αυτές σε συνδυασμό με πιθανούς μεγαλύτερους περιορισμούς προσφοράς, είναι πιθανόν να οδηγήσουν την Ευρωζώνη σε επαναλαμβανόμενες πιέσεις στο μέλλον στο μέτωπο των τιμών.

Μάλιστα η πρόεδρος της ΕΚΤ δεν δίστασε να μιλήσει ακόμα και για πιθανά σοκ μελλοντικά και βαθιές αλλαγές στην αγορά εργασίας και τη φύση της εργασίας στο άμεσο μέλλον.

Μέσα σε αυτό το εξ’ορισμού πληθωριστικό περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν έχει άλλη επιλογή από το να μείνει προσανατολισμένη στον στόχο της,ήτοι την καταπολέμηση της ανόδου των τιμών.

Συμπέρασμα: Παρά τις πιθανές στάσεις, θα είναι μακρύς ο δρόμος για την Ιθάκη.

Αποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.