Ο ιδρυτής των περίφημων WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, βρέθηκε πάλι τις μέρες αυτές στην επικαιρότητα, όχι όμως για την αποκάλυψη ενός ακόμη σκανδάλου. Τη φορά αυτή το όνομά του λανσάρει μια συλλογή από NFT, που υπογράφει ο πρωτοπόρος της Crypto art, γνωστός στο ψηφιακό σινάφι ως Pak. Η διαδικτυακή πώληση κράτησε δύο ημέρες κι ολοκληρώθηκε μόλις χθες (7 έως 8/2), φιλοδοξώντας να συσπειρώσει περισσότερους από 30.000 αγοραστές – πιστούς του ακτιβιστή.
Το γεγονός δεν στερείται σημασίας, καθώς πέρα από τον συμβολισμό της έμπρακτης στήριξης από ένα ισχυρό όνομα, μιλάμε για εγχείρημα αξίας πολλών εκατομμυρίων. Ο Pak, όχι απλώς δεν είναι τυχαίος στα NFT’s αλλά θεωρείται από τους ανθρώπους που κινούνε τα νήματα της νεοσύστατης αγοράς. Χαρακτηριστικό είναι ότι η προηγούμενη σειρά NFT που υπογράφει με τίτλο Merge, συγκέντρωσε τον Δεκέμβριο περισσότερα από 91 εκατ. δολ.
Τώρα, ο διάσημος της crypto art Pak (με προφίλ που θυμίζει τον Banksy) βάζει στο τελευταίο του έργο τον προβοκατόρικο τίτλο «Censored» (δηλαδή Λογοκριμένο), παραπέμποντας ευθέως στον πρωταγωνιστή των WikiLeaks. Το πρώτο μέρος του «Censored» αποτελεί ένα και μόνο «NFT ρολόι», το οποίο μετρά τον αριθμό των ημερών που πέρασε – και συνεχίζει να περνά - ο Ασάνζ κλεισμένος στη φυλακή. Τα έσοδα θα διατεθούν στο μη κερδοσκοπικό ίδρυμα «Wau Holland Foundation» με έδρα το Αμβούργο. Ο συγκεκριμένος φορέας μάχεται για την ελεύθερη διάθεση των WikiLeaks από το 2009 και μπορεί να υποστηρίξει οικονομικά τον μακρόχρονο και δαπανηρό δικαστικό του αγώνα.
Ως την ώρα αυτή δεν έχει γίνει γνωστό ποιος είναι ο τελικός αποδέκτης του ρολογιού, όμως στην ψηφιακή έκδοση της «Artnet» όπου έδωσε συνέντευξη ο καλλιτέχνης, αποτυπώνεται καθαρά η υψηλή ζήτηση από το κοινό. Δημιουργήθηκε μάλιστα για τον σκοπό αυτό, η νεοσυσταθείσα AssangeDAO, «ένας συνεταιρισμός από cypherpunks» που υπέβαλε προσφορά για το NFT, έχοντας συγκεντρώσει σε μόλις πέντε ημέρες περισσότερα από 13.252 ETH (41,4 εκατομμύρια δολάρια). Για να καταλάβουμε λίγο τα μεγέθη – διότι δε μιλάμε για εικονική πραγματικότητα, αλλά για αγορά -, το γεγονός σπάει το ρεκόρ που είχε πετύχει στο πρόσφατο παρελθόν η ConstitutionDAO. Ο αντίστοιχος «ψηφιακός συνεταιρισμός» (μια κολεκτίβα αγοραστών NFT) είχε καταφέρει να συγκεντρώσει το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 11.613 ETH (36,7 εκατομμύρια δολάρια) στο JuiceBox, σε μια προσπάθεια που δεν καρποφόρησε να αποκτήσει ένα σπάνιο αντίγραφο του Συντάγματος των ΗΠΑ από τον Sotheby's. Ωστόσο η αρχή έγινε και έδειξε τον δρόμο.
Ο Pak, πέρα από την πολιτική χροιά που δίνει στην πώληση, αλλάζει και τους όρους του ίδιου του παιχνιδιού. Κοιτάξτε πώς για πρώτη φορά στην ιστορία του NFT, προσπαθεί να αυξήσει τους αγοραστές, συγκεντρώνοντας, κατά το δυνατό, τους πιστούς των WikiLeaks από όλο τον κόσμο. Το δεύτερο μέρος της πώλησης τιτλοφορείται «πλήρωσε ό,τι θέλεις» και σημαίνει ακριβώς αυτό που εννοεί. Οι αγοραστές δηλαδή μπορούν να συμμετάσχουν με όποια προσφορά θέλουν. Αυτή μετατρέπεται σε μήνυμα που μεταφράζεται σε token, από την ανοιχτή έκδοση NFT της συλλογής «Censored». Για το λόγο αυτό δεν υπήρξε όριο στον αριθμό των μηνυμάτων που δημιουργήθηκαν εντός της 48ωρης διορίας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίος κι ο χρόνος της πώλησης. Ο Ασάνζ βρίσκεται στη φυλακή από τον Απρίλιο του 2019, οπότε κι έληξε το ιδιότυπο άσυλο που απολάμβανε από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο. Αν εκδοθεί στην Αμερική – εκκρεμεί σχετικό αίτημα - αντιμετωπίζει κατηγορίες για κατασκοπεία που απορρέουν από τη δημοσίευση εκατοντάδων χιλιάδων αρχείων WikiLeaks. Καθώς αυτά σχετίζονται με τους πολέμους των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, θα μπορούσε να καταδικαστεί από αμερικανικό δικαστήριο με 175 χρόνια φυλάκιση. Η ημερομηνία έναρξης της 7ης Φεβρουαρίου, λοιπόν, συμπίπτει με την προθεσμία που έχουν οι δικηγόροι του Ασάνζ να ζητήσουν από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου επανεξέταση της έκδοσης του πελάτη τους στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Εύλογα λοιπόν τίθεται το ερώτημα: γιατί ο Pak εμφανίζεται ως από μηχανής θεός και προσφέρει χείρα βοηθείας (αμείβοντας ακριβοπληρωμένα νομικά γραφεία και εφημερίδες) στον εξαιρετικά στριμωγμένο Ασάνζ; «Πολιτική» θα μπορούσε να πει κάποιος. Ο ίδιος απαντά αφοπλιστικά: Politics? What is that? Ο ανήξερος καλλιτέχνης, όχι μόνο δεν είναι αφελής, αλλά στρίβει το NFT εκεί ακριβώς που θέλει: να γίνει ισχυρό μέσο και μοχλός κοινωνικής πίεσης, που σημαίνει εργαλείο άσκησης πολιτικής.
Εξηγεί ο ίδιος: «ως πρώιμος επενδυτής του Bitcoin, αντιλαμβανόμουνα πάντα τα κρυπτονομίσματα προσφιλές πεδίο δράσης. Δημιουργώ ψηφιακή τέχνη για περίπου δύο δεκαετίες, επομένως τη βλέπω κι αυτή ως προνομιακό χώρο. Και τα δύο μαζί, είναι για μένα, ιδανικό σταυροδρόμι. Δεν πιστεύω, όμως, ότι δημιουργώ τέχνη. Θέλω να πιστεύω ότι δημιουργώ μια σύνθεση ομορφιάς και της τεχνολογίας. Αλλά δεν θεωρώ τον εαυτό μου καλλιτέχνη. Και δεν με νοιάζει αν αυτό που παράγω είναι τέχνη ή όχι. Με απασχολεί στο βαθμό που παρουσιάζει ενδιαφέρον στον κόσμο. Θα ήταν πολύτιμο αν δεν είχε ενδιαφέρον;». Μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία ανοίγεται μπροστά μας που ξεπερνά κι αυτή ακόμη την τύχη του Ασάνζ.
