Βρισκόμαστε στο μεγαλύτερο Sypercycle των αγορών κρυπτονομισμάτων; Αξίζει να τοποθετηθούν οι επενδυτές σε περίοδο που καταγράφονται νέα ιστορικά υψηλά; Τα ερωτήματα είναι εύλογα σε μια περίοδο που πριν προλάβουμε να χωνέψουμε τη διόρθωση των τιμών, βλέπουμε ξανά το bitcoin και άλλα cryptos σε υψηλές πτήσεις με νέα επίπεδα ρεκόρ να καταρρίπτονται. Ποια είναι τα στάδια του ανοδικού κύκλου που διανύουμε και σε ποια περίοδο αξίζει να τοποθετηθεί κανείς.
Η πορεία των αγορών κρυπτονομισμάτων υποδηλώνει ότι βρισκόμαστε σε ένα SuperCycle. Ας δούμε τα στάδιο και σε ποια περίοδο αξίζει οι επενδυτές να πάρουν θέση.
Φάση 1: Αρχική υιοθέτηση (Αργή ανοδική τάση)
Η ανατρεπτική δυνατότητα μιας νέας τεχνολογίας αρχίζει να αιχμαλωτίζει τη φαντασία της αγοράς και τις αποτιμήσεις στη βιασύνη των επενδυτών που ακολουθεί. Για την αγορά κρυπτονομισμάτων, αυτή ήταν η ανοδική αγορά του 2017 και για το NASDAQ, η περίοδος των dotcom εταιρειών μέχρι το 2000.
Φάση 2: Σκάει η φούσκα (Ταχεία πώληση)
Η ανοδική αγορά τελειώνει βίαια με τις τιμές των στοιχείων να πέφτουν σε χαμηλά επίπεδα. Για το NASDAQ, αυτό ήταν το σκάσιμο της αποτυχίας του dotcom και για τα κρυπτονομίσματα ήταν το κραχ του 2018.
Φάση 3: Εκτεταμένη bear market
Ακολουθεί μια εκτεταμένη bear market, που οδηγεί πολλούς να αγνοήσουν την κατηγορία ή τον τομέα περιουσιακών στοιχείων παρά τις συνεχιζόμενες εξελίξεις.
Φάση 4: Μανία (Ταχεία αύξηση τιμής)
Η περίοδος της πραγματικής υιοθέτησης της τεχνολογίας που εκθέτει γρήγορα ένα κενό αποτίμησης. Η αγορά κυνηγά αυτό το χάσμα, με αποτέλεσμα τη μανία που βλέπει τις τιμές να ξεπερνούν τα προηγούμενα υψηλά.
Η περίοδος εναλλαγής μεταξύ των διαφορετικών φάσεων σε κρυπτονομίσματα (πολύ πιο γρήγορη από άλλες παραδοσιακές αγορές) θα μπορούσε να είναι συνάρτηση της αυξανόμενης προσφοράς χρήματος σε συνδυασμό με την άνευ προηγουμένου πρόσβαση σε μέσα διαπραγμάτευσης, αλλά και τη μόχλευση που συνοδεύει τις αγορές κρυπτονομισμάτων
Στις αγορές ψηφιακών νομισμάτων οι κινήσεις αυτές γίνονται και πιο στοχευμένα -για παράδειγμα περιόδους που αφορούν το BTC, altcoins, το Ethereum και τους ανταγωνιστές του, τις εφαρμογές της αποκεντρωμένης οικονομίας, τα NFTs, τα STOs (Security Token Offerings), αλλά και τα Decentralized Autonomous Organisations. Η συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα δημιουργεί μια σύγχυση στος επενδυτές - που αδυνατούν να καταλάβουν σε ποια φάση του κύκλου βρισκόμαστε, και τι μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη επένδυση.
Οι αγορές Defi και NFT φαίνεται ότι μόλις ξεκινούν τις δικές τους αρχικές φάσεις Ευαισθητοποίησης/Υιοθεσίας με πολλούς να αγνοούν ακόμη τις ευκαιρίες μέσα στο οικοσύστημα. Καθώς το BTC ωριμάζει ως επενδυτικό περιουσιακό στοιχείο (ακόμη και με μόνο ένα ETF τώρα), οι εφαρμογές Defi και τα NFT μόλις ξεκινούν. Σε αντίθεση πολλοί επενδυτές βλέπουν κορυφή τώρα και ίσως λανθασμένα θεωρούν πως είμαστε στην κορυφή του supercycle.
Decentralized Finance
Η αποκεντρωμένη χρηματοδότηση (Defi) έχει αναπτυχθεί ήδη σε μια αγορά με επενδυμένα κεφάλαια άνω των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων (TVL) σε περισσότερες από 500 ξεχωριστές πλατφόρμες. Περίπου το ήμισυ του TVL ρέει σε πρωτόκολλα δανεισμού και αποκεντρωμένης ανταλλαγής με συνδυασμένο TVL 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων .
Τα αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων είναι μοναδικά για τα κρυπτονομίσματα και είναι ανταλλαγές peer-to-peer που δεν υπόκεινται σε υπηρεσίες θεματοφύλακα και με αυτόματο διαπραγματευτή αγοράς αντί για βιβλία με orders.
Τα πρωτόκολλα αποκεντρωμένων ανταλλακτηρίων (Dexes) και δανεισμού είναι επί του παρόντος οι κύριες χρήσεις, αλλά τα πιο καινοτόμα και ολοένα πιο πρακτικά πρωτόκολλα έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος. Αυτά τα νέα καινοτόμα πρωτόκολλα περιλαμβάνουν Ασφάλειες, Σχέδια Πληρωμών, Συναλλαγές Παραγώγων και άλλες Υπηρεσίες με νέα πρωτόκολλα που κυκλοφορούν καθημερινά από πολλές νεοφυείς εταιρείες.
Ο αυξανόμενος αριθμός καινοτόμων έργων έχει ως αποτέλεσμα άμεσα την προσέλκυση περισσότερων TVL (Total Value Locked) στο οικοσύστημα Defi στο σύνολό του.
Αναμένουμε ότι οι αγορές Defi θα είναι ο πρωταρχικός πυλώνας ανάπτυξης στον χώρο των κρυπτονομισμάτων στο μέλλον. Ακόμα και η Goldman Sachs το πιστεύει αυτό…
NFTs
Εδώ στο Liberalmarkets.gr έχουμε αναφερθεί πολύ συχνά στην νέα αυτή επενδυτική κατηγορία. Μεταξύ Defi και NFT, τα NFT είναι μακράν πιο ξένο στους επενδυτές λόγω του τρόπου που συνδυάζονται οι αγορές της τέχνης και της τεχνολογίας. Σκεφτείτε έναν μοναδικό σειριακό αριθμό (κωδικός αλυσίδας) που αποδίδεται σε οποιοδήποτε ψηφιακό αρχείο ή μέσο για να εγγυηθεί την αυθεντικότητά του ως μέρος μιας συλλογής ή ενός μοναδικού έργου.
Ωστόσο, σε αντίθεση με ένα απλό κομμάτι καμβά, τα NFT μπορούν να προγραμματιστούν με λειτουργίες. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθεί ως κλειδιά ή κωδικοί πρόσβασης/άδειας για διάφορες λειτουργίες. Για παράδειγμα, τα Bored Apes Yacht Club NFT είναι επίσης κάρτες μέλους σε αποκλειστικές εκδηλώσεις του Bored Apes.
Χωρίς αμφιβολία, καθώς το οικοσύστημα NFT συνεχίζει να αναπτύσσεται, όλο και περισσότερες καινοτόμες περιπτώσεις χρήσης θα αναπτύσσονται όπως η καινοτομία που παρατηρείται παράλληλα με την ανάπτυξη του τομέα Defi.
Είναι τα NFTs μια γιγαντιαία φούσκα έτοιμη να εκραγεί;
Η εκτόξευση των τιμών των NFTs έχουν προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό και ενδιαφέρον τόσο από τα κοινωνικά δίκτυα αλλά ακόμα και τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ένα πρώτο λογικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι εάν τα NFT δημιουργούν σπανιότητα.
Η πλατφόρμα Nansen δείχνει ότι αυτή τη στιγμή στο Opensea (το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο με NFT ) υπάρχουν 1288 ξεχωριστές συλλογές, 700 από τις οποίες δημιουργήθηκαν τον περασμένο μήνα με 200 μόνο την περασμένη εβδομάδα! Αυτό δεν περιλαμβάνει καν τα NFT σε άλλα blockchains όπως το Solana.
Μέσα σε κάθε συλλογή, ο αριθμός των κυκλοφορούντων NFT μπορεί να ποικίλλει από συνήθως μερικές χιλιάδες, έως και 2 εκατομμύρια (Cryptokitties) ή ακόμα και 7 εκατομμύρια (Gods Unchained Cards)! Η προμήθεια εξαρτάται αποκλειστικά από τη διακριτική ευχέρεια των δημιουργών του έργου και η σπανιότητα του κάθε έργου είναι ένα ευρέως γνωστό χαρακτηριστικό σε πολλές συλλογές NFT.
Η σημαντική αύξηση του αριθμού των NFTs τους τελευταίους 3 μήνες δείχνει πραγματικά ότι δεν υπάρχει όριο στο πόσο γρήγορα μπορούν να δημιουργηθούν απεριόριστα «επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία» στις αγορές κρυπτονομισμάτων και να αρχίσουν στιγμιαία συναλλαγές.
Στο παρελθόν, οποιεσδήποτε συλλεκτικές κάρτες συναλλαγών του μπέιζμπολ, για παράδειγμα, θα είχαν έναν πλήρη κύκλο παραγωγής/διανομής για πλοήγηση πριν φτάσουν στην πολύ δευτερογενή αγορά. Για οποιοδήποτε NFT τώρα όλες οι συναλλαγές είναι πλήρως διαφανείς στο blockchain.
Ενώ ένα μεγάλο κομμάτι συλλογών είναι άνευ αξίας, ο συνολικός όγκος αγορών όλων των NFT της Opensea είναι περίπου 5,8 εκατομμύρια ETH - 19,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Από τις οποίες μόνο οι 30 κορυφαίες συλλογές αντιπροσωπεύουν 4,6 εκατομμύρια ETH - αξίας 15,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η ευκολία με την οποία μπορούν να αυξηθούν άπειρα αυτά τα NFT οφείλεται στην απόλυτη απλότητα τους - με βασικούς αλγόριθμους που παράγουν οποιοδήποτε αριθμό χαρακτηριστικών στην τύχη.
Τα Cryptopunks, που είναι το NFT που πρωτοεμφανίζεται σε παρόμοιο χρονικό διάστημα με το BTC, ίσως δικαιολογεί το μέσο όρο 123 ETH (420.000 $) που καταβάλλονται για αυτά τώρα – και πράγματι η αξία του έχει διατηρηθεί καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη συλλογή μέχρι στιγμής. Η σειρά BoredApe είναι επίσης αξιοσημείωτη, καθώς έλαβε μια σφραγίδα έγκρισης από την ευρύτερη καλλιτεχνική κοινότητα με 107 να πωλούνται για 24,4 εκατομμύρια δολάρια στον οίκο Sotheby's.
Πολλοί αναλυτές προσπάθησαν να εξετάσουν στατιστικά στοιχεία για να καθορίσουν την τελική αξία μιας δημιουργίας, όπως ημερομηνίες κυκλοφορίας ή καλλιτέχνες, αλλά όλα αυτά έδειξαν μικρή συσχέτιση και ενίσχυσαν την αντίληψη ότι όλα μπορεί να είναι απλά τυχαία. Αναμφισβήτητα η δημοτικότητα και η κοινότητα είναι ο κινητήριος παράγοντας για την αύξηση της τιμής των συλλογών. Πολλοί κάποτε ανώνυμοι συλλέκτες έχουν αποκαλυφθεί δημόσια για να παρουσιάσουν τις διαδικτυακές τους συλλογές.
Η κοινότητα παίζει τεράστιο ρόλο στην αύξηση των τιμών μιας συλλογής. Η συλλογή bored ape NFT φιλοξενούσε ένα είδος δίλημμα κρατουμένων μεταξύ των κατόχων της, καθώς πολλοί βαριεστημένοι πίθηκοι συνωμότησαν για να προσφέρουν ο ένας στον άλλο NFT για να αυξήσουν την κατώτατη τιμή παίζοντας με την καλή ιδέα ότι ο άλλος συλλέκτης δεν θα πουλούσε στην πραγματικότητα. Αυτό έγινε για να αυξηθεί η εμφανιζόμενη κατώτατη τιμή στο Opensea και λειτούργησε θεαματικά υπέρ τους.
Οι ισχυροί δεσμοί και η συνεργασία ενισχύουν τον ενθουσιασμό στην κοινότητα του έργου. Πολλές φορές οι κάτοχοι αρχίζουν να εκπροσωπούν τον εαυτό τους μέσω των ειδών NFT σε κοινωνικά δίκτυα όπως το twitter που κεντρίζει το ενδιαφέρον όσων βρίσκονται ακόμα έξω από την κοινότητα.
Καθώς η ζήτηση αυξάνεται, πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τους εαυτούς τους να θέλουν να αγοράσουν το έργο για να συμμετάσχουν σε κάτι μεγαλύτερο. Αυτό, σε συνδυασμό με την έντονη άρνηση των κατόχων να πουλήσουν, μπορεί να οδηγήσει σε τιμές που δεν δικαιολογούν άμεσα την αξία του έργου.
Τα NFT και κατά επέκταση σχεδόν όλη η τέχνη αποτιμάται μόνο όσο αυτό που κάποιος είναι διατεθειμένος να πληρώσει για αυτήν - με αυτή τη λογική δεν υπάρχει πραγματικά κανένα λογικό ανώτατο όριο σε καμία από αυτές.
Ωστόσο, η τρέχουσα τάση τέχνης NFT φέρνει στενούς παραλληλισμούς με το φαινόμενο Tulip Mania. Όπως συμβαίνει με όλες αυτές τις φούσκες, αυτή η ιστορία θα εξελιχθεί σε φούσκα,με μόνο τις κορυφαίες συλλογές να επιβιώνουν, όπως ακριβώς στη συντριβή των ICO το 2018, όπου το 99% των ICO εξαφανίστηκαν.
Για τα NFT στο σύνολο τους, ωστόσο υπάρχει η ευκαιρία των ψηφιακών κόσμων - μια αγορά που δείχνει να επενδύει στρατηγικά και το Facebook αλλάζοντας όνομα σε Metaverse. Όταν ο ψηφιακός κόσμος ενσωματωθεί στην καθημερινή ζωή όλων μας, τότε οι εφαρμογές infrastructure για NFTs θα συνεχίσουν να αυξάνονται σε αξία. Έτσι κάποιος μπορεί να πει πως εφαρμογές υποδομής, ανταλλαγής, έκδοσης και διαπραγμάτευσης για NFTs θα παραμείνουν και λογικά θα αυξηθούν σε αξία, σε αντίθεση με συλλογές που θα σβήσουν.
Η ερώτηση σχετικά με τις αποτιμήσεις NFT μπορεί να εφαρμοστεί ευρέως στις αγορές κρυπτονομισμάτων. Πώς ακριβώς προσδιορίζει κανείς την εύλογη αξία για tokens των οποίων η χρήση είναι πολλές φορές είναι συνυφασμένη με την χρήση μιας συγκεκριμένης εφαρμογής.
Χωρίς πραγματικές μεθόδους αποτίμησης, εφόσον κάποιος μπορεί να παραμείνει ευέλικτος και με ρευστότητα, η αγορά κρυπτονομισμάτων προσφέρει πιθανώς τις περισσότερες ευκαιρίες αυτή τη στιγμή από οποιαδήποτε κατηγορία περιουσιακών στοιχείων εκεί έξω.
Αλλά για να πλοηγηθούμε σε μια τέτοια αγορά για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, τείνουμε να ακολουθήσουμε κάποια γενικά πλαίσια.
Τελικά, αναμένουμε ότι καθώς αναπτύσσεται πιο διαδεδομένη η χρησιμότητα στον χώρο της κρυπτονομισμάτων, θα υπάρχουν μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις στην τιμή των περιουσιακών στοιχείων.
Μέχρι σήμερα, το BTC ήταν ο γενικός παράγοντας που καθόριζε την πορεία των κρυπτονομισμάτων. Ακόμη και τώρα, πολλά νομίσματα παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλή συσχέτιση με τις κινήσεις των τιμών του BTC, καθορίζοντας το ως το de facto ηγέτη της αγοράς.
Από φέτος, ωστόσο, αρχίζουμε να βλέπουμε τους συσχετισμούς στο σύνολο τους να πέφτουν απότομα καθώς η αγορά αρχίζει να αναδιαμορφώνεται- και αυτό είναι πολύ υγιές.
Πολλά νομίσματα έχουν αρχίσει να αποδίδουν καλύτερα ακόμα και όταν το BTC πέφτει ή παραμένει στάσιμο, γεγονός που δείχνει πώς η αγορά αρχίζει να ωριμάζει και να αποσυνδέεται από το να ακολουθεί τυφλά την τάση του BTC.
Καταλήγοντας, ένας επενδυτής αυτή την στιγμή πρέπει να διαμορφώσει το επενδυτικό του portfolio και να το κατανείμει μεταξύ διαφορετικών κρυπτονομισμάτων. Μερικές από τις τελευταίες τάσεις είναι τα DAOs & τα Play2Earn Games που μόλις τώρα ξεκινάνε με πολλές ευκαιρίες να παραμένουν. Αντίθετα μακροπρόθεσμα ο επενδυτής πρέπει να λάβει θέσεις στο $BTC, Ethereum και τουλάχιστον 2 ανταγωνιστές που θεωρεί ότι θα προσελκύσουν την κοινότητα των προγραμματιστών, οπωσδήποτε εφαρμογές αποκεντρωμένης οικονομίας και πιθανώς σε υποδομές που υποστηρίζουν την έκοδηση και διαπραγμάτευση των NFTs.
