Η προηγούμενη Πέμπτη ήταν μία εντυπωσιακή ημέρα για τα χρηματιστήρια, καθώς οι ενθαρρυντικές ανακοινώσεις για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ έδωσαν την αφορμή στους επενδυτές να επιστρέψουν δυναμικά στην αγορά. Η άνοδος ήταν παντού πολύ δυνατή, με τους χρηματιστηριακούς δείκτες στις ΗΠΑ να ανεβαίνουν πάνω από 5%, τις αποδόσεις των ομολόγων να πέφτουν αισθητά και τις τιμές τους να ανεβαίνουν και το αμερικανικό δολάριο να περνάει την χειρότερη μέρα εδώ και πολύ καιρό. Το κλίμα ευφορίας και η διάθεση ανάληψης ρίσκου δεν περιορίστηκε εκεί αλλά επεκτάθηκε και στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων και ειδικά στον τομέα των πρώτων υλών και των μετάλλων, βιομηχανικών και πολύτιμων.
Μετά την μεγάλη και συντονισμένη άνοδο της Πέμπτης, η συμπεριφορά των διαφόρων αξιών και εμπορευμάτων που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια άρχισε σταδιακά να διαφοροποιείται. Οι ενεργειακές πρώτες ύλες και τα βιομηχανικά μέταλλα έχασαν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους. Οι μετοχές συνέχισαν την άνοδο την Παρασκευή αλλά σταδιακά άρχισαν να εμφανίζουν σημάδια κόπωσης. Η πτώση στις αποδόσεις των ομολόγων συνεχίστηκε, ενώ το δολάριο ΗΠΑ παρέμεινε αδύναμο απέναντι σε όλα τα άλλα βασικά νομίσματα. Εξαιρετική όμως ήταν η συμπεριφορά του χρυσού, του οποίου η τιμή ανέβηκε κάθε μέρα από την Πέμπτη και μετά. Καλή συμπεριφορά, όχι όμως τόσο καλή όσο αυτή του χρυσού, έδειξαν και τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα, το ασήμι, το παλλάδιο και η πλατίνα.
Η καθημερινή άνοδος είναι κάτι που έχουμε να δούμε στον χρυσό εδώ και πολύ καιρό. Η αλήθεια όμως είναι πως ο χρυσός είχε ήδη αρχίσει να ανεβαίνει μερικές μέρες πριν. Από την χρηματιστηριακή συνεδρίαση της 4ης Νοεμβρίου μέχρι και την χθεσινή, ο χρυσός έχει σημειώσει άνοδο σε όλες τις συνεδριάσεις εκτός από δύο στις οποίες σημείωσε μία αμελητέα πτώση. Από τα 1.627 δολάρια/ουγγιά στα οποία βρισκόταν στο τέλος της συνεδρίασης της 3ης Νοεμβρίου έχει φτάσει κοντά στα 1.770, έχει ανεβεί δηλαδή κοντά στο 9%. Η εξήγηση για την άνοδο των τελευταίων δύο εβδομάδων δεν είναι πολύ δύσκολη.
Οι δύο βασικοί παράγοντες που ευθύνονται για την κακή πορεία του χρυσού και των άλλων πολύτιμων μετάλλων από τον Μάρτιο και μετά, δηλαδή η άνοδος των επιτοκίων και των αποδόσεων των ομολόγων και οι πολύ ισχυρές επιδόσεις του δολαρίου ΗΠΑ, έχουν αρχίσει να τίθενται για πρώτη φορά υπό σοβαρή αμφισβήτηση. Από τις 3 Νοεμβρίου μέχρι σήμερα, το δολάριο ΗΠΑ έχει σημειώσει πτώση της τάξης του 5,5% απέναντι σε ένα «καλάθι» που περιλαμβάνει τα βασικά διεθνή νομίσματα. Όσον αφορά στα επιτόκια των αμερικανικών κρατικών ομολόγων δεκαετούς διάρκειας, η απόδοσή τους έχει σημειώσει σημαντικότατη υποχώρηση από τις 7 Νοεμβρίου και μετά, αφού από το 4,21% έχουν κατεβεί προς το 3,73%. Η άνοδος του χρυσού, η οποία ξεκίνησε την ίδια μέρα που άρχισε η πτώση του δολαρίου, είναι λοιπόν απόλυτα φυσιολογική. Το ερώτημα βέβαια είναι τι θα γίνει στην συνέχεια. Αυτό θα εξαρτηθεί από δύο πράγματα: από το κατά πόσον έχουμε ήδη δει το πέρας της μεγάλης ανοδικής κίνησης του δολαρίου και την κορύφωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ και από την εξέλιξη της καθαρής ζήτησης για χρυσό.
Σχετικά με το δολάριο και τα αμερικανικά ομόλογα είναι λίγο πρόωρο να απαντήσουμε, μπορούμε όμως να πούμε πως αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι καθόλου απίθανο. Πριν μερικές μέρες, όταν είχαμε ασχοληθεί και πάλι με τις κινήσεις των πολύτιμων μετάλλων είχαμε πιθανολογήσει πως το ισχυρό δολάριο και τα ανοδικά επιτόκια είχαν ήδη κάνει την ζημιά τους στον χρυσό και την παρέα τους (Πότε θα «αναστηθούν» τα πολύτιμα μέταλλα; | Liberal.gr). Τα γεγονότα που ακολούθησαν έχουν αυξήσει την πιθανότητα να αποδειχθεί σωστή αυτή η εκτίμησή μας. Στην περίπτωση αυτή, είναι βέβαιο πως ένα μεγάλο βάρος θα φύγει από πάνω από τον χρυσό και τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα και οι αγορές θα αρχίσουν πλέον να τα βλέπουν πιο θετικά, ανεξάρτητα από τις πρόσκαιρες διακυμάνσεις του δολαρίου και των αποδόσεων των ομολόγων. Ακόμα όμως και αν ισχύει αυτό, δεν θα είναι αρκετό για να οδηγήσει τον χρυσό σε ουσιωδώς υψηλότερες τιμές.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αυξηθεί η ζήτηση για τον χρυσό σε φυσική μορφή. Αυτό γίνεται κυρίως με τρεις τρόπους: μέσω των αγορών που κάνουν κυρίως οι κεντρικές τράπεζες, μέσω των αγορών που κάνουν τα ETF (διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια) όταν οι επενδυτές ζητούν να αγοράσουν τα μερίδιά τους και μέσω των αγορών που γίνονται με σκοπό την κατασκευή κοσμημάτων. Σχετικά με την ζήτηση από τις κεντρικές τράπεζες, πρέπει να πούμε πως είναι πολύ ισχυρή. Κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Gold Council, οι αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες πλησίασαν τους 400 τόνους, ποσότητα τετραπλάσια από την αντίστοιχη του τρίτου τριμήνου του 2021. Υπολογίζοντας και τις αγορές που έχουν γίνει στα δύο πρώτα τρίμηνα, το Gold Council εκτιμά πως οι αγορές χρυσού από κεντρικές τράπεζες είναι οι υψηλότερες από το 1967, όταν το δολάριο ΗΠΑ ήταν ακόμα συνδεδεμένο με τον χρυσό.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως μέσα στις αγορές – ρεκόρ που αναφέραμε μόλις τώρα δεν περιλαμβάνονται τυχόν αγορές από αρκετές κεντρικές τράπεζες, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται η ρωσική και η κινεζική. Η μεγάλη όρεξη των κεντρικών τραπεζών για χρυσό έχει προφανώς σχέση και με την κακή κατάσταση των αγορών μετοχών και ομολόγων όπως και με την γεωπολιτική ένταση και τις ισχυρές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Ρωσία. Μεγάλο μέρος των αγορών έγινε από κεντρικές τράπεζες χωρών όπως το Ουζμπεκιστάν, η Τουρκία, το Κατάρ, το Καζακστάν και άλλες, οι οποίες δεν θέλουν να εξαρτώνται πλήρως από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ισχυρή είναι και η ζήτηση για κοσμήματα, αφού ανέβηκε κατά 10% από το 2021.
Το κλειδί λοιπόν είναι η ζήτηση που προέρχεται από τους επενδυτές στα χρηματιστήρια. Από τον Μάϊο μέχρι και τον Οκτώβριο παρατηρούνται συνεχώς εκροές από τα ETF, καθώς πολλοί επενδυτές έχουν απογοητευθεί από την αρνητική πορεία του χρυσού. Οι εκροές από τα ETF έφθασαν τον Σεπτέμβριο τους 95 τόνους και τον Οκτώβριο τους 52 τόνους. Αυτό σημαίνει πως οι εκροές, οι οποίες βέβαια μεταφράζονται σε πωλήσεις χρυσού στην αγορά, έφθασαν τους 368 τόνους από τον Μάϊο μέχρι και τον Οκτώβριο. Έτσι, η συνολική ποσότητα χρυσού που κρατούν στα χέρια τους τα ETF κατέβηκε στους 3.490 τόνους, περίπου 1% παρακάτω από την αρχή του χρόνου.
Αξίζει να σημειωθεί πως τους πρώτους τέσσερις μήνες του χρόνου η ζήτηση από τα ETF ήταν πολύ ισχυρή και οι εισροές είχαν φτάσει τους 316 τόνους. Δεν χρειάζεται και πολλή φαντασία για να καταλάβουμε πως οι εκροές από τα ETF έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην πτώση της τιμής του χρυσού. Είναι σχεδόν προφανές, αφού συμβαδίζουν σχεδόν με την κακή συμπεριφορά του μετάλλου. Όταν γίνουν γνωστά τα στοιχεία του Νοεμβρίου, ίσως να μάθουμε πως το κύμα εκροών από τα ETF που επενδύουν σε χρυσό σταμάτησε και την θέση του πήραν οι εισροές. Εννοείται πως αυτό αποτελεί μία εικασία και μόνο αλλά δεν είναι καθόλου απίθανο. Όπως σταμάτησαν οι εισροές και άρχισαν οι εκροές όταν ο χρυσός άρχισε να πέφτει από τον Μάρτιο και μετά, έτσι μπορεί τώρα να γίνει το αντίστροφο. Στην περίπτωση που έχει ξεκινήσει μία τέτοια διαδικασία, είναι βέβαιο πως θα δώσει μεγαλύτερη ώθηση στον χρυσό και μπορεί να τον βοηθήσει να ξεπεράσει τα 1.800 δολάρια/ουγγιά, δηλαδή το σημείο από το οποίο άρχισε να πέφτει στα μέσα του Αυγούστου.
Βέβαια, για να γίνει κάτι καλύτερο και να αρχίσει να κοιτάζει προς τα 1.900 δολάρια/ουγγιά ή και παραπάνω, θα πρέπει να βοηθήσουν και οι ειδήσεις από τον οικονομικό τομέα. Αν οι επόμενες μετρήσεις για τον πληθωρισμό είναι και αυτές θετικές, οι επενδυτές θα αρχίσουν να σκέφτονται όλο και περισσότερο τις μειώσεις επιτοκίων κάποια στιγμή το 2023, οδηγώντας το σε πτώση το δολάριο και τις αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Αυτή είναι η καλύτερη δυνατή συνταγή για τον χρυσό και μπορεί να τον οδηγήσει αρκετά υψηλότερα από τα τωρινά επίπεδα με την βοήθεια και των επενδυτών που θα αγοράζουν μερίδια των ETF καθώς το κλίμα για το κίτρινο μέταλλο θα βελτιώνεται.
Δεν χρειάζεται βέβαια να πούμε πως οποιοδήποτε πισωγύρισμα στο μέτωπο του πληθωρισμού θα δυσκολέψει τα πράγματα για τον χρυσό. Όσο και να τα δυσκολέψει όμως, τα περιθώρια πτώσης από τα τωρινά επίπεδα δεν είναι πολύ μεγάλα, αφού παραμονεύουν οι πρόθυμοι αγοραστές από τις κεντρικές τράπεζες δεκάδων χωρών ανά τον κόσμο.
Είναι γεγονός πως σήμερα δεν ασχοληθήκαμε σχεδόν καθόλου με τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα. Σε αυτή τη φάση όμως ίσως να μην είναι ανάγκη να το κάνουμε. Αυτό που μετράει περισσότερο είναι η συμπεριφορά του «αρχηγού» της ομάδας, καθώς οι υπόλοιποι συνήθως ακολουθούν τις δικές του κινήσεις, οι οποίες ήταν αρκετά ενθαρρυντικές τις προηγούμενες ημέρες. Τις επόμενες ημέρες είναι πολύ λογικό να δούμε μία υποχώρηση στην τιμή του, όπως και των υπόλοιπων πολύτιμων μετάλλων. Από την αντίδραση τους σε αυτή την πιθανή διόρθωση θα πάρουμε κάποια σημαντικά μηνύματα για την περαιτέρω πορεία τους. Η συνέχεια λοιπόν επί της οθόνης.
