Το πρόβλημα με τους κατασκευαστές αεροπλάνων είναι ότι ασχέτως με τις επιδόσεις τους και τις πολυσχιδείς τους δραστηριότητες, ένα αεροπορικό δυστύχημα στις επιβατικές γραμμές μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες, ειδικά αν τελικά δεν οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος, αλλά σε κάποιοι κατασκευαστικό ελάττωμα ή αστοχία υλικού.
Το περιστατικό που συνέβη στην πτήση 1282 της Alaska Airlines στις 5 Ιανουαρίου θα μπορούσε εύκολα να καταλήξει σε τραγωδία, αν δεν είχε συμβεί λίγα λεπτά μετά την απογείωση, όπου το αεροσκάφος, ένα Boeing 737 Max 9 είχε ακόμα χαμηλό ύψος.
Τι συνέβη; Μια αχρησιμοποίητη πόρτα εξόδου κινδύνου έσκασε, αφήνοντας μια τρύπα με κενό στο πλάι της ατράκτου.Το αεροπλάνο υπέστη ταχεία απώλεια πίεσης στην καμπίνα, καθώς ο αέρας βγήκε ορμητικά και η ατμόσφαιρα μέσα στο αεροπλάνο εξισώθηκε με τον πιο αραιό αέρα έξω.
Αν και επρόκειτο για ένα τρομακτικό γεγονός, ευτυχώς δεν ήταν ολέθριο καθώς οι επιβάτες φορούσαν ζώνες ασφαλείας σε αυτό το στάδιο της πτήσης και συνέβη πέριξ των 16.300 ποδιών.
Αν η πόρτα είχε σκάσει λίγο αργότερα, όπου το 737 Μax θα είχε φτάσει τα 38.000 πόδια και πολλοί επιβάτες θα είχαν λύσει τη ζώνη ασφαλείας, η εξέλιξη θα ήταν μοιραία.
Σε αυτό το επίπεδο, η διαφορά μεταξύ της πίεσης μέσα στο αεροσκάφος και της εξωτερικής ατμόσφαιρας είναι πολύ μεγαλύτερη και όσοι δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας και ήταν κοντά στην πόρτα θα μπορούσαν να είχαν αναρροφηθεί από το παράθυρο.
Η θερμοκρασία επίσης στο αεροσκάφος θα είχε μειωθεί δραματικά, καθώς ο αέρας σε τέτοια υψόμετρα είναι συνήθως γύρω στους -57C.
Οι επιβάτες και το πλήρωμα θα βασίζονταν στο οξυγόνο έκτακτης ανάγκης. Χωρίς αυτό θα είχαν χάσει γρήγορα τις αισθήσεις τους.
Το 2018, ακριβώς ένα τέτοιο περιστατικό συνέβη σε ένα παλαιότερο μοντέλο του Boeing 737 που εκμεταλλευόταν η Southwest Airlines. Συντρίμμια από βλάβη του κινητήρα έσπασαν ένα από τα παράθυρα της καμπίνας ενώ το αεροπλάνο ταξίδευε στα 32.000 πόδια.
Το αεροσκάφος υπέστη ξαφνική αποσυμπίεση και μια επιβάτης αναρροφήθηκε μερικώς από το παράθυρο. Πέθανε ως αποτέλεσμα των τραυμάτων της.
Η άμεση ανησυχία σε αυτή την περίπτωση είναι αν αυτό που συνέβη στην πτήση 1282 θα μπορούσε να συμβεί και σε άλλα αεροσκάφη, για αυτό άλλωστε και η Alaska Airlines καθήλωσε όλο τον στόλο των 737 Max 9 προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Υπόψιν ότι το αεροσκάφος ήταν μόλις δύο μηνών, πράγμα που σημαίνει ότι η απλή φθορά είναι απίθανο να ήταν ένας παράγοντας για το ατύχημα.Αντίθετα, η αστοχία υλικού, ή ο λάθος σχεδιασμός έχουν σοβαρές πιθανότητες να είναι η αιτία.
Η ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας -FAA- ακολούθησε το παράδειγμά της Alaska Airlines, καθηλώνοντας προσωρινά τα 737 ΜΑΧ 9 για επιθεωρήσεις.
Συνολικά 215 αεροσκάφη 737 ΜAX 9 είναι σε στόλους αεροπορικών εταιρειών ανά τον πλανήτη. Εξ αυτών δόθηκε εντολή να καθηλωθούν τα 171, με τα 79 να ανήκουν στην United Airlines, τα 65 στην Alaska και τα υπόλοιπα 74 σε 6 διαφορετικές εταιρείες.
Η υπόθεση περιπλέκεται, καθώς σύμφωνα με το NTSB, οι πιλότοι είχαν δει μια προειδοποιητική λυχνία πίεσης να ανάβει κατά τη διάρκεια προηγούμενων πτήσεων.
Ένας εμπειρογνώμονας στα αεροσκάφη 737 σε συνέντευξη του στο BBC δήλωσε ότι η επανειλημμένη εμφάνιση μιας τέτοιας προειδοποιητικής λυχνίας σίγουρα θα είχε ληφθεί σοβαρά υπόψη και η Boeing θα είχε ακολουθήσει το εγχειρίδιο συντήρησης του αεροσκάφους - ένα έγγραφο που συντάχθηκε από την Boeing, αλλά υπογράφηκε από τη ρυθμιστική αρχή.
Πρόσθεσε ότι υπάρχουν επίσης ενδεικτικές λυχνίες στο θάλαμο πτήσης για να προειδοποιούν όταν μεμονωμένες πόρτες δεν είναι σωστά κλειστές, αλλά επειδή η πόρτα που χάθηκε δεν εχρησιμοποιείτο, η συγκεκριμένη προειδοποιητική λυχνία ίσως δεν ήταν λειτουργική.
Στην έρευνα αναμένεται να συμμετάσχουν τόσο η Boeing όσο και ο προμηθευτής της, η Spirit AeroSystems, η οποία κατασκεύασε την πόρτα.
Όπως και να έχει, υπάρχουν πλέον σοβαρά ερωτήματα για την ποιότητα των ελέγχων που πραγματοποιούνται στο 737 MΑΧ και τον αντίκτυπο άπειρου προσωπικού τόσο στην Boeing όσο και στην αλυσίδα εφοδιασμού της.
Βλέπετε, ειδικά για την Boeing, έχει αναδυθεί ένα επιπλέον πρόβλημα, το οποίο το ανέδειξαν σε πρόσφατα ρεπορτάζ τόσο το ΒBC όσο και το Reuters.
Το αεροσκάφος που ενεπλάκη στο περιστατικό ήταν μια παραλλαγή του 737 Max τελευταίας γενιάς που έχει σχεδιαστεί για να είναι πολύ πιο αποδοτικό σε καύσιμα από τα προηγούμενα μοντέλα. Στην ουσία το χαρακτηριστικό του αυτό ήταν και το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα έναντι των άλλων εταιρειών, όμως το ιστορικό ασφάλειάς του έχει πληγεί πολύ σοβαρά.
Στα τέλη του 2018 και στις αρχές του 2019, δύο αεροσκάφη χάθηκαν σε σχεδόν πανομοιότυπα ατυχήματα, στα ανοικτά των ακτών της Ινδονησίας και έξω από την πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, Αντίς Αμπέμπα, με συνολικά 346 ανθρώπους να έχουν χάσει τη ζωή τους.
Και οι δύο συντριβές προκλήθηκαν από ελαττωματικό λογισμικό ελέγχου πτήσης, το οποίο τελικά ανάγκασε τα αεροπλάνα σε καταστροφικές καταδύσεις, παρά τις προσπάθειες των πιλότων.
Τα περιστατικά αυτά είχαν οδηγήσει και πάλι στην καθήλωση του παγκόσμιου στόλου 737 Max για περισσότερους από 18 μήνες, ενώ το πρόβλημα αποκαταστάθηκε και διενεργήθηκαν περαιτέρω έλεγχοι ασφαλείας.
Ωστόσο, από τότε που το 737 Max επανήλθε σε λειτουργία, υπήρξαν ορισμένα προβλήματα υψηλού προφίλ με το πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρικών βλαβών και ζητημάτων ποιοτικού ελέγχου, μερικά από τα οποία αφορούσαν και τη Spirit AeroSystems.
Οι υπεύθυνοι για την ασφάλεια έχουν εκφράσει επίσης ανησυχία για τον αριθμό των αναφερόμενων δυσλειτουργιών σε αεροσκάφη που έχουν τεθεί σε λειτουργία.
Για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο, η Boeing κάλεσε τις αεροπορικές εταιρείες να επιθεωρήσουν τα πηδάλια των αεροπλάνων τους, αφού διαπιστώθηκε ότι ένα μπουλόνι έλειπε σε ένα αεροσκάφος.
Αν και ο διευθύνων σύμβουλός, David Calhoun, έχει επανειλημμένα τονίσει τη δέσμευσή του στα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας, ποιότητας και ακεραιότητας, το ατύχημα της 5ης Ιανουαρίου έχει επαναφέρει δημοσιεύματα στον διεθνή τύπο που μιλούν για χαοτικές συνθήκες στα εργοστάσιά της εταιρείας και ασφυκτικές ημερομηνίες παράδοσης, ενώ υπαινίσσονται ότι η η ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ είναι αναποτελεσματική.
Αν και η Boeing δεν κατασκευάζει μόνο αεροπλάνα αλλά και δορυφόρους, πυραύλους και ελικόπτερα, δεν παύει η παραγωγή του 737 Μax να αποτελεί ένα δυνατό μέρος του κύκλου εργασιών της. Μάλιστα πριν το ατύχημα της 5ης Ιανουαρίου βρισκόταν στη διαδικασία αύξησης της παραγωγής του 737 Max προκειμένου να μειώσει τους χρόνους αναμονής για τους πελάτες και να μειώσει τις καθυστερημένες παραγγελίες της.
Μέχρι να βγει το πόρισμα για το ατύχημα αλλά και ο έλεγχος των υπόλοιπων αεροσκαφών, η μεταβλητότητα θα συνοδεύει τη μετοχή, πόσο μάλλον την Spirit Aerosystems που ο κύκλος εργασιών της είναι επικεντρωμένος στις αεροδομές πρώτης κατηγορίας.
Δύο χρόνια σκαμπανεβασμάτων
Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι βέβαια και οι δύο εταιρείες τα τελευταία δύο χρόνια γνώρισαν μεγάλα σκαμπανεβάσματα και δεν αναφερόμαστε μόνο στα χρηματιστηριακά ταμπλό.
Η Boeing είχε άλλο ένα απογοητευτικό τρίτο τρίμηνο το 2023, με πολύ μεγαλύτερες ζημιές από τις αναμενόμενες. Για την ακρίβεια, είναι εκπληκτικό πόσο άσχημα ήταν τα αποτελέσματα της εταιρείας τα τελευταία 19 τρίμηνα.(σ.σ: Ζημιές κατά το Q323 3,26 δολαρίων ανά μετοχή από πωλήσεις 18,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναμενόταν ζημιά 3,18 δολαρίων ανά μετοχή από πωλήσεις 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το FactSet).
Παρά τα κακά αποτελέσματα, η Boeing επιβεβαίωσε την καθοδήγησή της για ελεύθερες ταμειακές ροές μεταξύ 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, κάτι που σαφώς επηρέασε θετικά τους επενδυτές, οδηγώντας τη μετοχή μετά τον Οκτώβριο από τα 177 δολάρια στα 264 δολάρια.
Παρά ταύτα, η καθοδήγηση παραδόσεων για τα 737 MAX μειώθηκε σε 375 έως 400 αεροπλάνα για όλο το 2023, από 400 έως 450 τα προηγούμενα χρόνια. Το τρίτο τρίμηνο οι παραδόσεις ήταν μόλις εβδομήντα, ήτοι το χαμηλότερο επίπεδο από το τρίτο τρίμηνο του 2021. Μια από τις αιτίες ήταν κατασκευαστικό σφάλμα της Spirit AeroSystems.
Η Spirit Aero προμηθεύει τμήματα της ατράκτου για πολλά αεροσκάφη Boeing, με την τελευταία να έχει συμφωνήσει πρόσφατα να αναδιαρθρώσει ορισμένες συμφωνίες με την εταιρεία προκειμένου να τη βοηθήσει να ξεπεράσει τα προβλήματα και να βελτιώσει τη σταθερότητα της παραγωγής.
Οι επενδυτές μέχρι πρότινος είχαν εξοικειωθεί με τα προβλήματα ποιότητας προμηθευτή που οδήγησαν σε χαμηλά ποσοστά παράδοσης. Όμως το ατύχημα της 5ης Ιανουαρίου επαναφέρει τα ερωτηματικά όσον αφορά την προσήλωση της εταιρείας στα πρότυπα ασφάλειας και ποιότητας.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
