Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου*
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι σημερινές επιθέσεις σε δύο τάνκερς τα οποία υπέστησαν σοβαρές ζημιές στον Κόλπο του Ομάν, κοντά στα Στενά του Χορμούζ και 25 ν.μ. από τις Ιρανικές ακτές, ανέβασαν πάλι το «θερμόμετρο» στα ύψη προκαλώντας παγκόσμια πολιτική αλλά φυσικά και οικονομική ανησυχία! Τα σημερινά περιστατικά για τα οποία οι έρευνες για τις συνθήκες και τα αίτια συνεχίζονται, έλαβαν χώρα όταν όλα έδειχναν, ότι η κατάσταση στον Περσικό Κόλπο και η μεγάλη ένταση μεταξύ ΗΠΑ – Ιράν, όδευε προς αποκλιμάκωση παρ' όλο που κάποιοι τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στην Τεχεράνη επεδίωκαν να την διατηρήσουν.
Κρίνεται σκόπιμο να υπενθυμίσουμε ότι την 12 Μάιου είχαν υποστεί ζημιές σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις από δολιοφθορά, τέσσερα τάνκερς στο Λιμάνι Φουτζειράχ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Τότε Λευκός Οίκος (Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μπόλτον), Εμιράτα και Σαουδική Αραβία είχαν δείξει το Ιράν χωρίς όμως και να το κατονομάσουν. Πολλοί τότε μίλησαν και πάλι για μία θερμή σύρραξη που πλησίαζε, δεδομένης της ανάπτυξης σημαντικών επιπρόσθετων αμερικανικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, της υφιστάμενης παρουσίας του 5ου Αμερικανικού Στόλου, αλλά και λόγω της κινητοποίησης των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων που φυσικά δεν είναι ευκαταφρόνητες.
Με τις έρευνες όμως να συνεχίζονται και χωρίς έστω βάσιμες αποδείξεις θα ήταν παράλογο να σπεύσουμε να κατηγορήσουμε την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ότι προκάλεσε τις σημερινές «επιθέσεις». Μπορούμε να κατηγορήσουμε την Τεχεράνη για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο που παίζει στην Συρία και στο Ιράκ με τις δεκάδες χιλιάδες παραστρατιωτικούς Σιίτες και στην Λωρίδα της Γάζας με την Ισλαμική Τζιχάντ. Μπορούμε επίσης να κατηγορήσουμε το Ιράν για τις ανησυχητικές πυρηνικές φιλοδοξίες και το βαλλιστικό πρόγραμμα του που συνιστά σημαντική απειλή ασφαλείας για το Ισραήλ. Οι Μουλάδες μπορεί να είναι φανατικοί και ως εκ τούτου ιδεοληπτικοί. Στην Τεχεράνη όμως υπάρχουν και άλλα κέντρα με στρατηγιστές που το τελευταίο που θα επιθυμούσαν θα ήταν στην παρούσα φάση μία ενέργεια που θα μπορούσε να πυροδοτήσει ανάφλεξη και θερμή σύρραξη. Κάτι που ναι μεν θα προκαλούσε σοβαρότατες παγκόσμιες συνέπειες αλλά θα οδηγούσε ταυτόχρονα στην αναπόφευκτη ήττα και πτώση του Ιρανικού Καθεστώτος.
Με την Δύση διχασμένη, και τους Ευρωπαίους Συμμάχους των ΗΠΑ να μην ακολουθούν την Ουάσιγκτον στην απόσυρση από την Συμφωνία για το Πυρηνικό Πρόγραμμα (JCPOA) και στην επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων μια τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε την καθολική πλέον απομόνωση της Τεχεράνης, την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων και σε δεύτερο χρόνο θα έκανε θεμιτή (αποφεύγω την λέξη … «νόμιμη») και την χρήση στρατιωτικής βίας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι σήμερα επισκέπτεται την Τεχεράνη ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε ο οποίος φέρεται να παίζει διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ/Δύσης. Έτσι είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι πρόκειται για μία προσχεδιασμένη Ιρανική κυβερνητική ενέργεια.
Το μεγάλο ζήτημα όμως είναι ότι ο Πρόεδρος Χασάν Ρουχανί και όσοι τον ακολουθούν που επιδιώκουν αποκλιμάκωση στην ένταση με τις ΗΠΑ και την Δύση μιας και αποδίδει η ηγεμονική τους πολιτική στην περιοχή με αντιπροσώπους (proxies) μάλλον δεν είναι σε θέση να ελέγξουν το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC). Αυτό υπάγεται κατευθείαν στον ουσιαστικό Αρχηγό του Κράτους Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος διόρισε μάλιστα πριν από δύο μήνες ως νέο Διοικητή του, τον 58χρονο Στρατηγό Χοσέιν Σαλαμί και ενώ οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει αυτό το Σώμα ως τρομοκρατική οργάνωση. Από την στιγμή που οι Διοικητές τους το τελευταίο διάστημα έχουν απειλήσει πολλές φορές το τελευταίο δίμηνο για κλείσιμο των Στενών του Χορμούζ, δεν μπορεί να αποκλειστεί «προβοκάτσια» προερχόμενη από πλευράς τους, όπως δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι πίσω από αυτά τα περιστατικά να κρύβεται οποιοσδήποτε θα επιζητούσε αύξηση των τιμών του πετρελαίου μιας και μόνο σε ένα δίωρο το πρωί είχαμε άνοδο της τιμής Brent κατά 4.8% ή… κάποια κέντρα σε αραβικά κράτη που να θέλουν να «στριμώξουν» ακόμα πιο πολύ το Ιράν μιας και το θεωρούν σοβαρή απειλή των καθεστώτων τους.
Από την άλλη πλευρά η συγκρατημένη αντίδραση των ΗΠΑ μέχρι αυτές τις ώρες δείχνει ότι το Πεντάγωνο αλλά και το Αμερικανικό ΥΠΕΞ εξισορροπούν την πολεμική ρητορική του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον. Αυτό μας κάνει να αισιοδοξούμε ότι θα αποφευχθεί νέα κλιμάκωση, τουλάχιστον σε αυτήν την φάση με ανεπιθύμητες σοβαρότατες αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για την ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.
Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά που λέμε και γράφουμε όλοι μας σήμερα, είναι σε επίπεδο θεωρίας και πρώτων εκτιμήσεων καθόσον δεν έχουμε όλα τα δεδομένα μίας «πολυπαραγοντική συνάρτηση». Οι συνεχιζόμενες έρευνες πιστεύουμε ότι μπορούν να αποκαλύψουν πολλά έτσι ώστε σε δεύτερο χρόνο να έχουμε ασφαλέστερες εκτιμήσεις.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α Κωνστατίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal»
