Σε διπλωματική αντιπαράθεση on camera εξελίχθηκαν οι κοινές δηλώσεις του Νίκου Δένδια - Μεβλούτ Τσαβούσογλου, καθώς ο Έλληνας υπ. Εξωτερικών έθεσε ευθέως στον ομόλογο του τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, κάνοντας επίσης λόγο για fake news στο μεταναστευτικό.
Eίχαν προηγηθεί οι δηλώσεις Τσαβούσογλου, ο οποίος είχε θέσει ζήτημα τουρκικής μειονότητας στην Θράκη κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών στο Αιγαίο και θέμα υπόθαλψης τρομοκρατικών οργανώσεων.
Οι αναφορές Δένδια για προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, παραβίαση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, μουσουλμανική μειονότητα, ανάγκη να τερματισθεί το περίφημο καθεστώς η απειλή πολέμου (casus belli), η αναφορά στο τουρκολυβικό μνημόνιο, τα fake news για το μεταναστευτικό, ενόχλησαν τον Μεβλούτ Τσαβολογήσου και πυροδότησαν ένα πρωτοφανή για τα διπλωματικά δεδομένα διάλογο. Οι δύο άνδρες επιδόθηκαν σε ένα λεκτικό μπρα ντε φερ και κάθε ένας από τους δύο πήρε πολλές φορές το λόγο.
«Δεν δεχόμαστε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο», απάντησε παίρνοντας τον λόγο ο Μ. Τσαβούσογλου, επισημαίνοντας ότι ο ίδιος δεν έκανε προκλητικές δηλώσεις και επαναλαμβάνοντας τα γνωστά τουρκικά επιχειρήματα για την τουρκική μειονότητα στη Θράκη.
«Υπάρχει στην Ελλάδα μουσουλμανική μειονότητα, αυτήν αναγνωρίζει η συνθήκη της Λωζάνης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους» υπογράμμισε.
«Σε ευχαριστώ αγαπητέ Μεβλούτ που μου επιτρέπεις να απαντήσω. Οι συνεργάτες σου φαντάζομαι είναι βασιλικότεροι του βασιλέως», ήταν η απάντηση Δένδια. «Η Τουρκία παραβίασε κυριαρχικά δικαιώματα. Όσο για τη μειονότητα, είναι μουσουλμανική, δεν το λέμε εμείς, το λέει η συνθήκη της Λωζάνης. Αρέσει, δεν αρέσει στην Τουρκία, αυτό λέει.
Όσο για το μεταναστευτικό δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα», πρόσθεσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ. Ο κ. Δένδιας πρότεινε να μην συνεχίσουν «αυτόν τον ατέρμονο διάλογο για πράγματα που ξέρουμε ότι διαφωνούμε, αλλιώς θα χαλάσουμε ό,τι ξεκινήσαμε».
Το λόγο πήρε πάλι ο Μ. Τσαβούσογλου, λέγοντας πως «φυσικά και η έκφραση γνώμης στην Τουρκία είναι ελεύθερη», προσθέτοντας ότι όποιος επικαλείται τη συνθήκη της Λωζάνης πρέπει να δει και το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης μερικών νησιών.
«Λέτε μόνο αυτά που σας συμφέρουν», ανέφερε ο τούρκος ΥΠΕΞ, τονίζοντας ότι οι έρευνες της Τουρκίας στην Ανατ. Μεσόγειο είναι πλήρως νόμιμες και προσθέτοντας ότι στο θέμα της Αν. Μεσόγειου εμείς εμμένουμε στον δίκαιο διαμοιρασμού.
«Μιλάτε μόνο για όσα σας συμφέρουν αλλά όχι για το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών που αναφέρει η συνθήκη της Λωζάνης», είπε ο κ. Τσαβούσογλου, προσθέτοντας ότι υπάρχει στο Αιγαίο και το θέμα του εναέριου χώρου.
Στον τούρκο ΥΠΕΞ ανταπάντησε ο Ν. Δένδιας : «Η Ελλάδα και αυτό σας το λέω ξεκάθαρα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μια θετική ατζέντα. Αυτό όμως δεν σημαίνει εγκατάλειψη των πάγιων θέσεων και των θέσεων της ΕΕ», είπε μεταξύ άλλων, κάνοντας ειδική αναφορά στο θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών.
«Γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Κοστίζει χρήματα ο στρατός. Ως προς το θέμα των 6-10 μιλίων ξεκινά από το 1930, η Τουρκία διαμαρτυρήθηκε για πρώτη φορά μετά το 1970» είπε μεταξύ άλλων, προσθέτοντας «ελπίζω η αντιπαράθεση να μην ακύρωσε την πρόσκληση για δείπνο, πεινάω εξαιρετικά».
Συνεχίζοντας ωστόσο ο κ. Τσαβούσογλου τόνισε ότι «αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπούμε ο ένας στα παπούτσια του άλλου. Αν συνεχίσουμε έτσι δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε τις μεταξύ μας διαφορές».
Διεξαγωγή συνόδου με θέμα την Ανατολική Μεσόγειο προτείνει ο Ερντογάν
Νωρίτερα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε τη διεξαγωγή συνόδου με θέμα την ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μ. Τσαβούσογλου μετά τη συνάντηση με τον Ν. Δένδια στην Άγκυρα.
Συζητήσαμε όλα τα θέματα στις μεταξύ μας σχέσεις και υφίσταται μια διαφορά απόψεων στο θέμα του Αιγαίου, είπε ο κ. Τσαβούσογλου στις κοινές δηλώσεις με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών υπογραμμίζοντας πως «πιστεύουμε ότι τα μεταξύ μας ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με εποικοδομητικό διάλογο».
Όσον αφορά τη διευθέτηση των διαφορών νομίζω ότι πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο που ξεκινήσαμε σήμερα, είπε ο Μ. Τσαβούσογλου.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υπογράμμισε ότι «υφίστανται διαφορές στο Αιγαίο», ωστόσο, σε άλλο σημείο τόνισε ότι και οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για τη βελτίωση των σχέσεών τους.
Ο κ. Τσαβούσογλου δήλωσε ακόμα πως «πιστεύουμε ότι μεταξύ μας τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με έναν εποικοδομητικό διάλογο» και πρόσθεσε πως «τα τετελεσμένα και οι επιθετικές δηλώσεις είναι πράγματα αποφευκτέα», ενώ για την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη δήλωσε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν μέρος με τον πλέον θετικό και εποικοδομητικό τρόπο.
Θα πρέπει να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις μεταξύ μας εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, εργαζόμαστε για την διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη, είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞ και χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των αεροπορικών δρομολογίων που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα.
Ο Έλληνας υπουργός χαρακτήρισε αναγκαία προϋπόθεση για την βελτίωση των διμερών σχέσεων η αποκλιμάκωση και η αποφυγή ενεργειών. Χαιρέτισε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και δήλωσε πως συμφώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του πως υπάρχουν τομείς ανάπτυξης της συνεργασίας και συμφωνήσαμε, όπως είπε, να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα, ωστόσο επισήμανε πως πριν από λίγους μήνες οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί σημαντικά.
Για τη βελτίωση των σχέσεων όμως είναι απαραίτητη η αποκλιμάκωση και η αποφυγή δηλώσεων που δυναμιτίζουν τις σχέσεις ανέφερε ο κ. Δένδιας και τόνισε πως οι προκλητικές ρητορικές δεν βοηθούν το κλίμα συνεργασίας.
Στη δημόσια συνομιλίας τους ο Νίκο Δένδια ξεκαθάρισε ότι «η θέση της Ελλάδας είναι σαφής: Η Τουρκία έχει παραβιάσεις το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της Θάλασσας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο». «Η Τουρκία παραβίασε κυριαρχικά δικαιώματα. Στην ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία έχει παραβιάσει το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας έχει κάνει πάνω από 400 πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος», υπογράμμισε
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη για θετική ατζέντα με την Τουρκία, αλλά αυτό δεν σημαίνει αλλαγή πάγιων θέσεων της εξωτερικής πολιτικής, ή εγκατάλειψη του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η ΕΕ δεν είναι τρίτος, είναι η οικογένειά μας», συνέχισε ο κ. Δένδιας.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υποστήριξε πως «στην Ανατ. Μεσόγειο οι διερευνητικές διαδικασίες της Τουρκίας ήταν πλήρως νόμιμες. Γενικότερα στο θέμα της Αν. Μεσόγειου εμείς εμμένουμε στον δίκαιο διαμοιρασμού» και συνέχισε λέγοντας «αν θέλετε να συζητήσουμε για τη Συνθήκη της Λωζάνης, πρέπει να συζητήσουμε και για αποστρατιωτικοποίηση κάποιων νησιών. Μιλάτε για τη Λωζάνη για αυτά που σας συμφέρουν».
«Δεν υπάρχει στρατός στα νησιά. Υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει απειλή εισβολής από απέναντι;», διερωτήθηκε ο κ. Δένδιας απαντώντας στις αιχμές του Τούρκου ΥΠΕΞ στα περί αποστρατιωτικοποίησης της Λωζάνης. «Ως προς το θέμα των 6-10 μιλίων ξεκινά από το 1930, η Τουρκία διαμαρτυρήθηκε για πρώτη φορά μετά το 1970, μετά από 50 χρόνια» είπε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Δένδιας κάλεσε την Τουρκία να μην υπάρχουν προβολές ψευδών ειδήσεων, προκλητικών ρητορικών, που προβάλλονται από συγκεκριμένους κύκλους και «οι οποίες δεν βοηθούν σε αυτό το θετικό κλίμα το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε».
Επίσης, αναφέρθηκε στο casus belli εκ μέρους της Τουρκίας, στην απειλή πολέμου εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της που προέρχονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, τονίζοντας είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις, αλλά και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ.
Υπογράμμισε μάλιστα πως η στάση αυτή αντίκειται στο Χάρτη του ΟΗΕ και δεν συνάδει με ένα ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας και της προώθησης αυτών των σχέσεων.
«Ελπίζω αυτή η διαφωνία να μη σε οδηγήσει σε ακύρωση του δείπνου», είπε ο Έλληνας υπουργός.
