Του Παναγιώτη Μητρονίκα
Πριν λίγες μέρες, συζητώντας με έναν καλό φίλο για τα χάλια της Ελλάδας και της Ευρώπης, η κουβέντα πήγε μοιραία στην Αμερική. Του εξέφρασα λοιπόν την απογοήτευση μου για την αναπάντεχη δημοτικότητα του Trump, που δείχνει να έχει τη δυναμική να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η απάντηση του ήταν «γιατί; Τι κακό έχει ο Trump;».
Η αλήθεια είναι ότι δεν ήξερα τι κακό έχει ο Trump. Ναι, είναι αμφιλεγόμενη και πολύ προκλητική προσωπικότητα, λέει τα πράγματα χύμα, γίνεται προσβλητικός, είναι γραφικός και κιτς και κρίνοντας από όλα αυτά που βλέπουμε στα ΜΜΕ δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι είτε οι Αμερικανοί τρελάθηκαν και τρολάρουν το σύστημα, είτε ότι έχουμε φτάσει σε ένα τόσο χαμηλό επίπεδο που ο κόσμος επιλέγει τον «Αγάπη μόνο» της Αμερικής για Πρόεδρο απλά γιατί μόνο αυτόν μπορεί να καταλάβει και να ταυτιστεί μαζί του.
Τουλάχιστον αυτό το συμπέρασμα βγάζουμε βλέποντας τον μαζικό πόλεμο εναντίον του από τα παγκόσμια ΜΜΕ, αλλά δεν ακούμε ποτέ τίποτα για το τι προτείνει στον αμερικανικό λαό. Γιατί; Μήπως εκεί βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας του και όχι στη φράντζα που θυμίζει ποπ καλλιτέχνη της δεκαετίας του '80;
Make America Great Again
Το κύριο σύνθημα του Trump είναι το να ξαναφέρει την Αμερική στην κορυφή. Το να βάζει την Αμερική πριν και πάνω από όλα τα άλλα. Και είναι λογικό εδώ που τα λέμε για έναν Αμερικανό Πρόεδρο να βάζει την Αμερική πάνω από όλα, τι άλλο θα μπορούσε να βάλει δηλαδή; Την Ευρώπη; Τον κόσμο; Το σύμπαν; Την καρέτα-καρέτα; Αυτή είναι η δουλεία ενός Προέδρου, να βάζει τη χώρα του πάνω από όλα τα υπόλοιπα, και εδώ ο Trump μιλάει απλά και λογικά, κερδίζοντας τον μέσο Αμερικάνο. Η ουσία όμως δεν είναι στα συνθήματα, αλλά στο πώς υλοποιούνται οι υποσχέσεις που απορρέουν από αυτά. Και εκεί ο Trump δεν είναι καθόλου γραφικός ή αμφιλεγόμενος.
Το πρόγραμμα του κινείται πάνω σε δύο βασικούς άξονες. Την αναθέρμανση της οικονομίας και τον πατριωτισμό των Αμερικανών. Αμφότερα πολύ σημαντικά και σε πολύ κακή κατάσταση στις μέρες μας και κυρίως μετά την προεδρία Obama. Πάμε λοιπόν να δούμε μία - μία τις βασικές του προτάσεις:
- Φορολογική Μεταρρύθμιση
Ο Trump προτείνει μια δραστική αλλαγή στη φορολογία των ΗΠΑ, που μπορεί να συνοψιστεί σε 2 βασικά σημεία:
- Φορολογική ελάφρυνση και απλοποίηση του φορολογικού κώδικα για τη μεσαία τάξη, με στόχο να της δώσει ξανά την ευκαιρία στο «Αμερικάνικο Όνειρο». Προτείνει ένα αφορολόγητο της τάξης των $25.000 για μεμονωμένα άτομα και $50.000 για οικογένειες, πράγμα που οδηγεί πολύ μεγάλη μερίδα των φορολογουμένων στο να μην χρειάζεται να πληρώνουν φόρους. Για τα πιο μεγάλα εισοδήματα προτείνει επίσης χαμηλούς συντελεστές 10%, 20% και 25% (για 25-50.000, 50-150.000, και 150.001 και πάνω για μεμονωμένα άτομα, και τα διπλάσια ποσά για οικογένειες). Αυτό το φορολογικό καθεστώς έχει σαν στόχο να αυξήσει το εισόδημα κάθε οικογένειας και να της δώσει περισσότερα χρήματα για αγορές, έτσι ώστε να τονώσει την κατανάλωση. Είναι επίσης ένα ισχυρότατο κίνητρο για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
- Μείωση των φορολογικών συντελεστών για επιχειρήσεις στο 15%, με στόχο τον επαναπατρισμό των αμερικανικών επιχειρήσεων, τη δημιουργία πολύ ανταγωνιστικών συνθηκών για επενδύσεις, την αποθάρρυνση της επιχειρηματικής φοροδιαφυγής, τον επαναπατρισμό κεφαλαίων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το πρόγραμμα του είναι φιλελεύθερο και δίκαιο θα έλεγε κανείς και, με δεδομένο το μέγεθος της αμερικανικής οικονομίας, την τεχνολογία/τεχνογνωσία των αμερικανικών εταιρειών, είναι πέρα για πέρα εφικτό και ικανό να αυξήσει δραματικά την αμερικανική παραγωγή και κατανάλωση, χωρίς να δημιουργήσει ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό. Μάλλον το αντίθετο θα συμβεί, αν καταφέρει να επαναπατρίσει τα αμερικανικά κεφάλαια και επιχειρήσεις ανά τον κόσμο και αποθαρρύνει τη φοροδιαφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων.
- Αλλαγή των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα
Το δεύτερο μέτρο προς την αναθέρμανση της οικονομίας είναι η επιθετική του στάση απέναντι στην Κίνα. Ο Trump θέλει να καταγγείλει την Κίνα ότι χειραγωγεί την παγκόσμια οικονομία μέσω του νομίσματος της και να την αναγκάσει στο να το ανατιμήσει. Ο στόχος του είναι πολλαπλός σε αυτήν την κίνηση και έχει, εκτός από αμερικανικό, και παγκόσμιο ενδιαφέρον. Είναι δε πιθανόν να μην περιοριστεί μόνο στην Κίνα, αλλά να επηρεάσει και την Ευρώπη με ευθεία ανάλογη επίθεση στη Γερμανία και τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλει η τελευταία.
Μπορεί οι περισσότεροι να έχουν την εντύπωση ότι η Κίνα και η Γερμανία αποτελούν οικονομικές «ατμομηχανές», αλλά στην πραγματικότητα ο ρόλος τους στην παγκόσμια οικονομία, και κυρίως σε περιόδους ύφεσης όπως σήμερα, είναι ακριβώς ο αντίθετος. Ο λόγος είναι ότι αμφότερες έχουν υπέρμετρα μεγάλη παραγωγή, αλλά πολύ μικρή κατανάλωση, με αποτέλεσμα μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα που τα αποταμιεύουν. Το κέρδος λοιπόν και των δύο αποτελεί ζημία για όλους τους υπόλοιπους. Είναι δηλαδή ατμομηχανές στην παραγωγή, αλλά πολύ βαριά φορτία στην κατανάλωση εις βάρος όλων των υπολοίπων.
(Φωτ.: Από παλιότερη συνάντηση του νυν Προέδρου των ΗΠΑ, Barack Obama, με τον τέως Πρόεδρο της Κίνας, Hu Jintao. Σήμερα ο Trump θέλει να καταγγείλει την Κίνα ότι χειραφετεί την παγκόσμια οικονομία μέσω του νομίσματος της και να την αναγκάσει στο να το ανατιμήσει.)
Η κίνηση Trump, εκτός από το όφελος του επαναπατρισμού αμερικανικών (αλλά πιθανότατα και ευρωπαϊκών) εταιρειών, θα έχει θετικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία γενικότερα. Θα μειώσει τα εμπορικά πλεονάσματα της Κίνας (και της Γερμανίας) και θα οδηγήσει στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στην Αμερική, σε εισροή κεφαλαίων προς τη δύση και ανάπτυξη μέσω της εξισορρόπησης και της αύξησης της κατανάλωσης στον σημερινό υφεσιακό δυτικό κόσμο.
Οι προτάσεις του λοιπόν στον τομέα της οικονομίας δεν είναι απλά στη σωστή κατεύθυνση, είναι ίσως αυτό που χρειάζεται σήμερα, όχι μόνο η Αμερική, αλλά όλη η δύση και κατά συνέπεια και η παγκόσμια οικονομία. Καθόλου άσχημες για κάποιον με τέτοια φράντζα θα έλεγα...
- Μεταναστευτική Πολιτική
Ο δεύτερος άξονας την πολιτικής Trump μετά την οικονομία επικεντρώνεται στον πατριωτισμό των Αμερικανών και έχει για σημαία του το μεταναστευτικό. Όλοι έχουμε ακούσει για τον τοίχο που θέλει να χτίσει και διάφορες ακραίες θέσεις για τους Λατινοαμερικάνους και του μουσουλμάνους, αλλά στο πρόγραμμα του βλέπουμε τις παρακάτω βασικές αρχές:
- Μια χώρα χωρίς σύνορα δεν είναι χώρα.
- Μια χώρα χωρίς νόμους δεν είναι χώρα.
- Μια χώρα που δεν υπηρετεί τους πολίτες της δεν είναι χώρα.
Είναι πολύ δύσκολο να διαφωνήσει κάποιος με τα παραπάνω, πολύ περισσότερο ο μέσος Αμερικάνος που τα βρίσκει λογικά και απαραίτητα. Και ο μέσος Έλληνας υποθέτω ότι τα βρίσκει το ίδιο λογικά και απαραίτητα μετά τον ένα χρόνο της παρούσας κυβέρνησης και τη μετατροπή της Ελλάδας σε hotspot.
Ο Trump μας λέει ότι η μετανάστευση είναι προνόμιο, όχι δικαίωμα, και για να μπορεί κάποιος να μεταναστεύσει στην Αμερική, θα πρέπει η κίνηση αυτή να προσφέρει κάτι πρώτα από όλα στον αμερικανικό λαό. Παράλογο; Δεν νομίζω...
Υπολογίζει ότι τα εκατομμύρια παράνομοι μετανάστες κοστίζουν κάθε χρόνο δεκάδες δισεκατομμύρια στον αμερικανικό λαό σε διαφυγόντα κέρδη, φόρους, χρήματα από εμβάσματα, κοινωνικά προγράμματα, ασφάλιση, υγεία και φυσικά έχουν οδηγήσει και σε μεγάλη έξαρση της εγκληματικότητας. Και δεν έχει άδικο σε κανένα από τα παραπάνω.
Η πρόταση του ουσιαστικά οδηγεί σε ένα φρένο στην παράνομη μετανάστευση με οφέλη προς την αμερικανική οικονομία από τον περιορισμό των εξόδων, την αύξηση της εσωτερικής κατανάλωσης, τη μείωση του εγκλήματος και τέλος από την προστασία των θέσεων εργασίας.
Οι θέσεις του δεν είναι τόσο ακραίες όσο παρουσιάζονται και, σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη φορολογία, την αύξηση των επενδύσεων και τον επαναπατρισμό Αμερικανικών εταιρειών, ουσιαστικά δεν θα αλλάξει πολλά στα νούμερα των μεταναστών, αλλά κυρίως στη σύνθεση τους. Η Αμερική πάλι θα χρειάζεται περισσότερα χέρια, αλλά με τους νέους κανόνες μπορεί να τα έχει όχι από παράνομους αλλά από νόμιμους, πετυχαίνοντας μια εξισορρόπηση προνομίων και υποχρεώσεων, μεγαλύτερη εσωτερική κατανάλωση και καλύτερο έλεγχο. Πολύ καλύτερες συνθήκες και για τους ίδιους τους μετανάστες θα έλεγα.
- Άλλες παράμετροι του προγράμματος Trump
Σε συνέχεια της πατριωτικής του καμπάνιας, μετά το μεταναστευτικό, ο Trump επικεντρώνεται στο συνταγματικό δικαίωμα της οπλοφορίας και τους βετεράνους. Αμφότερα δείχνουν πολύ ξένα για εμάς τους Ευρωπαίους, αλλά είναι πολύ σημαντικά για τον μέσο Αμερικανό που έχει τον πατριωτισμό πολύ ψηλά στην προσωπική του φιλοσοφία και τρόπο ζωής.
Η Αμερική βρίσκεται σε πόλεμο συνέχεια και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό βετεράνων που προσέφεραν το αίμα τους για να την κάνουν μεγάλη. Ο σεβασμός και η φροντίδα αυτής της πολύ μεγάλης μερίδας είναι κάτι που ο Trump έχει ψηλά στην ατζέντα του και ανταποδίδει ανάλογα.
By Department of Defense. Defense Audiovisual Agency; Scene Camera Operator: Mickey Sanborn - National Archives and Records Administration, Public Domain
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για την οπλοκατοχή, ένα θέμα που η προεδρία Obama πολέμησε πολύ, αλλά που ο μέσος Αμερικάνος βλέπει σαν κάτι όχι μόνο θετικό αλλά και απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και την προσωπική του ασφάλεια.
Von Yodokus - Eigenes WerkOriginaltext: selbst fotografiert, Copyrighted free use
Είναι εκτός του σκοπού του παρόντος άρθρου το να αναλυθούν ως προς την ορθότητα τους ή μη αυτές οι δύο παράμετροι, όμως είναι σίγουρα δύο από τα πολύ δυνατά χαρτιά του προγράμματος του Trump που εξηγούν τη δημοτικότητα του έναντι άλλων υποψηφίων.
Το ίδιο ισχύει φυσικά και με την αντί-ισλαμική ρητορική που ανησυχεί, και όχι άδικα, το σύνολο του δυτικού κόσμου, και πολύ περισσότερο την αμερικανική κοινωνία, που αποτελεί τον κυριότερο στόχο του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Το χαρακτηριστικό του αυτό φυσικά δυναμώνει το προφίλ του και στο ισραηλινό λόμπι και δεν θα έπρεπε να αφήνει και εμάς αδιάφορους, μιας και η Τουρκία είναι πλέον ισλαμική και η εκλογή Trump μπορεί να είναι ιδιαίτερα θετική για την Ελλάδα.
- Επιστροφή στη λογική;
Βλέποντας λοιπόν το πρόγραμμα του Trump, αναδύεται μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή που παρουσιάζουν τα διεθνή (και ελληνικά) ΜΜΕ για τον πιθανό νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Είναι σίγουρα ένας αμφιλεγόμενος τύπος με απρόβλεπτο χαρακτήρα, καθόλου πολιτικά ορθός και με απαίσιο κούρεμα, αλλά δείχνει να ξέρει πολύ καλά τι χρειάζεται η Αμερική (και όχι μόνο) καθώς και πώς να το πετύχει. Δεν είναι λοιπόν τρελοί οι Αμερικάνοι, ούτε αποφάσισαν να μετατρέψουν τη ζωή τους σε reality show. Είναι απλά αρκετά ρεαλιστές και ρομαντικά πατριώτες, όπως πιθανότατα και ο ίδιος ο Trump, και θεωρούν ότι δεν είναι στραβός ο γιαλός, αλλά εμείς στραβά αρμενίζουμε τόσο καιρό.
Μήπως ήρθε λοιπόν η ώρα να ξεχάσουμε το τι είναι πολιτικά ορθό και να επικεντρωθούμε στο τι είναι απλά ορθό; Μήπως ήρθε η ώρα να ξεχάσουμε τον ανερμάτιστο φιλελευθερισμό και να περάσουμε σε ένα φιλελεύθερο ρεαλισμό; Μήπως και η Ελλάδα χρειάζεται έναν Έλληνα Trump (με, θέλω να ελπίζω, καλύτερο κούρεμα) που θα κάνει σημαία του το «Η Ελλάδα πάνω από όλα» και το «Μένουμε Ελλάδα», αντί τα αόριστα και άνευρα «Ανήκουμε εις την Δύση» και «Μένουμε Ευρώπη»;
