Στη διευρυμένη Διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό, όλες οι πλευρές, για δικούς τους λόγους, επέλεξαν να αποφύγουν το αδιέξοδο και να αποκαταστήσουν έναν δίαυλο επικοινωνίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με την προώθηση Μέτρων Εμπιστοσύνης, με ορίζοντα εφαρμογής μέχρι τον Ιούλιο, όταν ανανέωσαν το ραντεβού στην ίδια σύνθεση για νέα Διάσκεψη.
Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, Α. Γκουτέρες, θα διορίσει προσωπικό απεσταλμένο, ο οποίος θα παρακολουθεί την εφαρμογή των Μέτρων Εμπιστοσύνης, αλλά και θα διερευνήσει τις προθέσεις των δύο πλευρών μέχρι τον Ιούλιο, καθώς, παρά το θετικό κλίμα που υπήρξε στη Γενεύη, η επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό βρίσκεται ακόμα μακριά, λόγω και των τουρκικών θέσεων.
Στη Διάσκεψη, τα δύο μέρη συμφώνησαν σε μια σειρά Μέτρων Εμπιστοσύνης: στη διάνοιξη τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης, την αποναρκοθέτηση, τη δημιουργία δικοινοτικής τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη Νεκρή Ζώνη και την αποκατάσταση κοιμητηρίων.
Όλες οι πλευρές έσπευσαν να εκφράσουν ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της Διάσκεψης, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ν. Χριστοδουλίδη, να συμφωνεί με τη δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ, ότι, έπειτα από σχεδόν μια οκταετία από το Κραν Μοντανά, υπάρχει μια θετική εξέλιξη, έστω και σε επίπεδο οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάρκεια της διευρυμένης συνάντησης, στην οποία, εκτός του Ν. Χριστοδουλίδη και του Ε. Τατάρ, συμμετείχαν οι ΥΠΕΞ της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και ο υφυπουργός Ευρώπης της Βρετανίας, ο Γ.Γ. επέλεξε διαφορετική μεθοδολογία, καθώς η συζήτηση δεν εισήλθε στην ουσία του Κυπριακού, αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο ενός πρόωρου αδιεξόδου. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Τατάρ ήταν «μαζεμένος» και έδειχνε ότι βρισκόταν εκεί υπακούοντας πλήρως στις οδηγίες και στην καθοδήγηση του Χ. Φιντάν. Ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, στην τοποθέτησή του, απέφυγε δηλώσεις και τοποθετήσεις που θα ήταν εμπρηστικές και θα επιβάρυναν το κλίμα, ακυρώνοντας τον σχεδιασμό του Γ.Γ. του ΟΗΕ. Αν βρισκόταν στο χέρι του κ. Τατάρ, δεν θα δεχόταν ούτε τον διορισμό προσωπικού απεσταλμένου του Γ.Γ. ούτε τον προγραμματισμό της νέας Διευρυμένης Διάσκεψης τον Ιούλιο, ανέφερε κυπριακή πηγή.
Πάντως, ο κ. Τατάρ έθεσε θέμα υδρογονανθράκων, για να εισπράξει την απάντηση από τον Ν. Χριστοδουλίδη ότι αυτά είναι θέματα κυριαρχίας, τα οποία, όσον αφορά τις οριοθετήσεις, μπορεί να συζητήσει μόνο με την Τουρκία και όχι με την τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Η εκτίμηση της Λευκωσίας, πάντως, ήταν ότι η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ είναι στις προτεραιότητες της Άγκυρας και αυτό επηρεάζει τη στάση της, χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι αλλάζουν οι πάγιες θέσεις της στο Κυπριακό. Στο πλαίσιο αυτό, η Λευκωσία αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην κοινή επιστολή που απέστειλαν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η Πρόεδρος της Κομισιόν προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, με κοινοποίηση στον ίδιο αλλά και στον κ. Τατάρ, με την οποία εκφράζεται η πλήρης στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αναζήτηση λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Σ.Α. του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Ο Κύπριος Πρόεδρος, Ν. Χριστοδουλίδης, από την πρώτη στιγμή της εκλογής του, έχει θέσει ως στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό. Έτσι, αυτή η κινητικότητα, έστω και για τα Μέτρα Εμπιστοσύνης, είναι μια θετική εξέλιξη, ενώ η επιστολή των δύο κορυφαίων θεσμικών παραγόντων είναι αποτέλεσμα της προσπάθειάς του για ενεργή εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό. Η Λευκωσία δεν ήθελε την κήρυξη αδιεξόδου από την πρώτη συνάντηση, και έτσι η διατήρηση της κινητικότητας με τα Μέτρα Εμπιστοσύνης και την εμπλοκή του προσωπικού απεσταλμένου του Γ.Γ. του ΟΗΕ κρατούν ζωντανή την επιδίωξη για συνομιλίες επί της ουσίας του Κυπριακού.
Όμως και η Τουρκία δεν ήθελε, αυτή τη στιγμή, το αδιέξοδο, το οποίο θα της φόρτωνε περισσότερα προβλήματα σε μια περίοδο που, προβάλλοντας προφίλ «ειρηνοποιού», επιχειρεί να δελεάσει την Ευρώπη με πρόσχημα τη συμβολή της στην ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία, προκειμένου να πετύχει τη συμμετοχή της σε έναν άτυπο και μη θεσμικό μηχανισμό για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά και να αποσπάσει ανταλλάγματα από την ΕΕ. Το Κυπριακό αποτελεί μεγάλο εμπόδιο σε αυτή την προσπάθεια, και είναι προφανές ότι το επόμενο διάστημα η Λευκωσία θα δεχθεί παραινέσεις από τους εταίρους της να φανεί πιο διαλλακτική έναντι της Τουρκίας, ώστε να μην... διαταραχθεί το «θετικό κλίμα» που διαμορφώθηκε μετά τη Διάσκεψη της Γενεύης.
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ, Οντζού Κετσέλι, υπογράμμισε ότι έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των «δύο κρατών» στο νησί και ότι τα μέρη συζήτησαν τομείς όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί συνεργασία προς όφελος των «δύο λαών», στο σημερινό περιβάλλον όπου «δεν υπάρχει κοινό έδαφος» για την τελική διευθέτηση του Κυπριακού.
Όμως, μια σύγκρουση στη Γενεύη θα επηρέαζε αρνητικά και την ελληνοτουρκική προσέγγιση, η οποία ήδη περνά δύσκολες στιγμές λόγω των τουρκικών αντιδράσεων στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αθήνα ανέμενε την έκβαση της Διάσκεψης για το Κυπριακό πριν συζητήσει με την τουρκική πλευρά για την ημερομηνία σύγκλησης του ΑΣΣ στην Άγκυρα και τη συνάντηση κορυφής των δύο χωρών.
Ο Γ. Γεραπετρίτης συναντήθηκε στο περιθώριο της Διάσκεψης με τον Χ. Φιντάν, και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, συμφώνησαν το ΑΣΣ να γίνει τον Απρίλιο (μετά το Πάσχα) και οι ίδιοι να συναντηθούν ξανά στις 3-4 Απριλίου στην Υπουργική Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Δεν έγινε γνωστό αν οι δύο υπουργοί βρήκαν φόρμουλα ώστε να συνεχιστεί χωρίς παρεμβάσεις το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Κρήτης, ένα θέμα που, όσο μένει σε εκκρεμότητα, δημιουργεί πίεση στην Αθήνα και προφανώς θα διατηρεί ένα κακό κλίμα, πλησιάζοντας προς τη συνάντηση των δύο ηγετών στην Άγκυρα.
Το επόμενο διάστημα θα κριθεί στην Κύπρο, η ειλικρίνεια και η αντοχή της τουρκικής πλευράς, καθώς θα πρέπει να υπάρξει συζήτηση με τη Λευκωσία για την υλοποίηση των Μέτρων Εμπιστοσύνης. Τα μέτρα αυτά δεν είναι ουδέτερα πολιτικά και απαιτούν λεπτούς χειρισμούς και διάθεση συνεννόησης, προκειμένου να μην χρησιμοποιηθούν για την προώθηση των τουρκικών θέσεων και την επιβολή τετελεσμένων επί του πεδίου.
Κυπριακές πηγές, πάντως, θεωρούσαν ότι ένα από τα θετικά σημεία μετά τη Διάσκεψη είναι πως η τουρκική πλευρά θα πρέπει να αποφύγει προκλήσεις επί του εδάφους, όπως αυτές που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες στη Νεκρή Ζώνη, καθώς κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με τις χθεσινές συμφωνίες, με τη σφραγίδα μάλιστα του Γ.Γ. του ΟΗΕ.
