Τα πυρά του κατά του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έστρεψε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Μπομπ Μενέντεζ, με αφορμή την πώληση των F16.
Λίγο πριν από το τουρκικό παζάρι στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, με τον Τζο Μπάιντεν να διαμηνύει ότι «προσπαθούμε να ενισχύσουμε στρατιωτικά Ελλάδα και Τουρκία», ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ εξαπέλυσε επίθεση κατά του Ταγίπ Ερντογάν.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΣΚΑΙ, ο Μενέντεζ μιλώντας στο συνέδριο του Economist στη Νέα Υόρκη δήλωσε αναφερόμενος στον Τούρκο πρόεδρο για το ζήτημα της παράδοσης των F-16 στην Άγκυρα ότι «όταν έχεις έναν επιτιθέμενο, που σου λέει να μην πουλήσεις όπλα με νόμιμο τρόπο, για να συνεχίσει να έχει μεγάλο χάσμα δυνάμεων απέναντι σε αυτόν που επιτίθεται, είναι προβοκάτσια και είναι εξοργιστικό. Δεν μπορούμε να έχουμε κανένα βέτο από καμία χώρα, όσον αφορά στις αποφάσεις που παίρνουμε για ζητήματα ασφαλείας με οποιαδήποτε άλλη χώρα».
Επισημαίνεται ότι εκ παραδρομής, στην αρχική εκδοχή του άρθρου η λέξη βέτο ερμηνεύτηκε από τους ανταποκριτές στις ΗΠΑ, ως το μικρό όνομα του Κορλεόνε (Βίτο) της ταινίας «Ο Νονός».
Παράλληλα εξέφρασε την εκτίμηση ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει ένα βήμα πιο κοντά στη θέση του Κογκρέσου σχετικά με το θέμα των μαχητικών F-16 που θέλει να αποκτήσει η Τουρκία. Συγκεκριμένα είπε ότι πιστεύει ότι ο Λευκός Οίκος βρίσκεται πλέον πιο κοντά στη θέση ότι πρέπει να υπάρξει μια δικλίδα ασφαλείας που θα αποτρέπει την Τουρκία από το να χρησιμοποιήσει τα αμερικανικά μαχητικά για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας.
«Θα δούμε, λοιπόν, τι θα προτείνει, εάν προτείνει κάτι, η κυβέρνηση για αυτό το θέμα. Φυσικά, το βέτο μου στα F-16 για την Τουρκία δεν είναι κάτι που είναι γραμμένο στο νόμο. Είναι κάτι που είναι άγραφος κανόνας. Εάν η κυβέρνηση επιλέξει να το παρακάμψει, θα αντιταχθώ σε αυτό και θα υπάρξουν συνέπειες με τα πράγματα που μπορώ να κάνω. Μπορούν να το κάνουν παρακάμπτοντας το βέτο. Επομένως, πρέπει να διασφαλίσω ότι οι πραγματικοί μας εταίροι, όπως η Ελλάδα, θα βρίσκονται σε καλή θέση ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες όσον αφορά το ΝΑΤΟ και την Τουρκία», σημείωσε ο γερουσιαστής Μενέντεζ.
«Έχω συζητήσει με τον υπουργό Μπλίνκεν τη σημασία της Ελλάδας σε ό,τι έχει να κάνει με το γεγονός ότι είναι ένας σύμμαχος στο ΝΑΤΟ που είναι αξιόπιστος και αυτό πρέπει να λάβουν υπόψιν στις μελέτες τους και είχα μια πολύ σύντομη συζήτηση σε πρώιμο επίπεδο με τον Τζέικ Σάλιβαν», ανάφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, αναφερθείς στο ζήτημα της Κύπρου, ο Μενέντεζ δήλωσε: «Το μόνο πρόβλημα στην Κύπρο είναι η στρατιωτική εισβολή στην Βόρεια Κύπρο. Αυτό είναι το μόνο πρόβλημα, που την έχει καταστήσει το πιο κατά κεφαλήν στρατιωτικοποιημένο μέρος στον κόσμο. Ή η μεταφορά δεκάδων χιλιάδων από την Ανατολία για να αλλάξουν τα δημογραφικά της χώρας. Είμαι ένα άτομο του Κογκρέσου που έχει ταξιδέψει στην Κύπρο περισσότερο από κανένα άλλο. Εάν άφηναν αυτά που τους χωρίζουν θα είχαν βρει την λύση»
Σχετικά με το ζήτημα της Σουηδίας και το βέτο που βάζει η Τουρκία στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ο Γερουσιαστής τον ΗΠΑ είπε: «Είναι θέμα της ΕΕ να αποφασίσει ποιος θα ενταχθεί εκεί ή όχι. Αλλά μετά την επίδοση του Ερντογάν στο ΝΑΤΟ με την Σουηδία και σε άλλα θέματα, και επειδή η Ε.Ε. λειτουργεί επίσης με ομοφωνία, το να έχεις κάποιον που μόνος του μπορεί να σπάσει την ενότητα είναι ένα μεγάλο ερώτημα, παράλληλα με τις αρχές που διαθέτει η Ε.Ε. για τα μέλη της. Είναι θέμα της Ε.Ε., αλλά εγώ δεν βλέπω αυτόν τον δρόμο.
Η Σουηδία πληροί όλα τα κριτήρια της ένταξης στο ΝΑΤΟ, διαθέτοντας όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και τις αρχές που θέλει να προωθήσει το ΝΑΤΟ. Ασφαλώς ο Ερντογάν χρησιμοποιεί την μόχλευση, όταν μπορεί, αλλά εγώ πιστεύω ότι θα υπάρχει έντονη πίεση και η Σουηδία θα κερδίσει την ένταξη στο ΝΑΤΟ» κατέληξε ο Μενέντεζ.
Η επικοινωνία Μπάιντεν-Ερντογάν
Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε, την Κυριακή, τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν όπου αποφασίστηκε η συνάντησή τους στη Λιθουανία.
Τα θέματα που θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα της διμερούς επαφής είναι τα μαχητικά F-16 και η ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλναντική Συμμαχία. Οι πιέσεις προς την Άγκυρα να άρει το βέτο για την προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αναμένεται να ενταθούν, όμως πιθανόν η Άγκυρα να ζητήσει ως αντάλλαγμα από την Ουάσινγκτον να ανάψει το πράσινο φως για την πώληση των μαχητικών F-16, κάτι που έχει προκαλέσει ενστάσεις στους κόλπους των Δημοκρατικών λόγω φόβου κλιμάκωσης προκλητικών ενεργειών σε βάρος της Ελλάδας.
Στα μηνύματά του, στη διάρκεια συνέντευξης, ο Μπάιντεν λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα αιτήματα της Άγκυρας όσο όμως και την επιστολή των έξι Αμερικανών βουλευτών για να μην πουληθούν τα F-16 τόνισε μεταξύ άλλων: «Αυτό που προσπαθώ να κάνω ειλικρινά είναι να πετύχω μια συνεργασία, στην οποία ενισχύουμε το NATO όσον αφορά την στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας ώστε να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί στην Συμμαχία».
Η τουρκική προεδρία επιβεβαίωσε, από την πλευρά της, την τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Ο Ερντογάν ανέφερε στην τηλεφωνική συνομιλία στον Μπάιντεν ότι η Στοκχόλμη έχει λάβει μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση ώστε η Άγκυρα να επικυρώσει την υποψηφιότητά της, αναφερόμενος σε αντιτρομοκρατικό νόμο που ψήφισε η Σουηδία, αλλά ότι αυτά τα μέτρα δεν ήταν χρήσιμα καθώς υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) συνεχίζουν να πραγματοποιούν διαδηλώσεις στη Σουηδία.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης για την παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-16 καθώς για το καθεστώς της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.
«Οι ηγέτες συμφώνησαν έχουν κατ' ιδίαν συνάντηση στο Βίλνιους (σ.σ. στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ) και να συζητήσουν λεπτομερώς τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ και περιφερειακά ζητήματα», συμπληρώνει η ανακοίνωση.
Το μήνυμα Μπάιντεν για τα F-16 και την Ελλάδα
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN, στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του NATO που θα πραγματοποιηθεί στην Λιθουανία το διήμερο 11 – 12 Ιουλίου και στην προσπάθεια στρατιωτικής ενίσχυσης τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, κάνοντας μάλιστα αναφορά και στην πώληση των μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε μεταξύ άλλων ότι η Σύνοδος Κορυφής του NATO πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία η Σουηδία επιθυμεί να ενταχθεί στη Συμμαχία, αντιμετωπίζοντας ωστόσο την αντίσταση τόσο της Τουρκίας όσο και της Ουγγαρίας. Στο σημείο αυτό, ο Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι είναι αισιόδοξος για την εισδοχή της Σουηδίας στο NATO, αφού το «εμπόδιο» είναι η αναβάθμιση του στόλου μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16 της Τουρκίας του ΝΑΤΟ, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Η Τουρκία αναζητά τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια. Άρα λοιπόν, αυτό που προσπαθώ να κάνω ειλικρινά είναι να πετύχω μια συνεργασία, στην οποία ενισχύουμε το NATO όσον αφορά την στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας ώστε να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί στην Συμμαχία».
Αμερικανοί βουλευτές σε Μπλίνκεν: Να διασφαλιστεί ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα F-16 κατά της Ελλάδας
Παρέμβαση στον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Άντονι Μπλίνκεν έκαναν έξι Αμερικανοί βουλευτές, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στο ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.
Οι βουλευτές ζητούν να δημιουργηθεί ένας εποπτικός μηχανισμός που θα διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.
Στην επιστολή τους, οι βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επισημαίνουν ότι ο εποπτικός μηχανισμός θα μπορεί να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμη και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Επίσης, επισημαίνουν ότι με αυτόν τον τρόπο, η Άγκυρα δεν θα προβεί σε ενέργειες που υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Την επιστολή υπογράφουν οι βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη.
