Η Ε.Ε. έστειλε το μήνυμα στην Άγκυρα ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις περνάνε μέσα από το Κυπριακό και καθώς η Τουρκία επιμένει στην σκληρή και άκαμπτη στάση ο τούρκος υπουργός εξωτερικών, Χ.Φιντάν, δεν προσκλήθηκε τελικά στην Άτυπη Σύνοδο ΥΠΕΞ (Gymnih) που έγινε το Σάββατο στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με πληροφορίες από ορισμένες πλευρές επιχειρήθηκε να ασκηθεί πίεση στη Λευκωσία να συναινέσει σε αυτή την πρόσκληση με το επιχείρημα ότι θα πρέπει να …ανταμειφθεί η Τουρκία επειδή τελικά ενέκρινε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Βεβαίως, καθώς αυτό αφορά άλλο οργανισμό στον οποίο μάλιστα η Κύπρος δεν είναι μέλος, η Λευκωσία επέμεινε ότι εάν δεν γίνουν συγκεκριμένες κινήσεις εκ μέρους της Τουρκίας βάσει και των αποφάσεων της Ε.Ε., δεν μπορεί να υπάρξει πρόσκληση. Η Λευκωσία μάλιστα έχει εγκαίρως παρουσιάσει σειρά 10 αντιπροτάσεων οι οποίες ήταν κλιμακούμενης σημασίας και όχι ως πακέτο, τις οποίες αγνόησε η Τουρκία και έτσι, ήταν μονόδρομος το «κόψιμο» της πρόσκλησης του κ.Φιντάν σε ένα Gymnih το οποίο μάλιστα είχε σαν βασικό θέμα τις σχέσεις με την Τουρκία.
Η παρουσία του κ. Φιντάν χωρίς καμιά προϋπόθεση στο Άτυπο Συμβούλιο θα έδινε εντελώς διαφορετικό και λανθασμένο μήνυμα στην ΄Αγκυρα οτι οι σχέσεις της με την Ε.Ε. μπορούν να αναπτύσσονται παράλληλα με το αδιέξοδο το οποίο συντηρεί στο κυπριακό αλλά και με την προσπάθεια της επιβολής τετελεσμένων επι του πεδίου. Και πρακτικά θα ακύρωνε και ένα ολόκληρο πλαίσιο θέσεων και προϋποθέσεων που έχουν τεθεί από τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια σε ότι αφορά τις υποχρεώσεις που έχει η Τουρκία έναντι όλων των κρατών μελών αλλά και συγκεκριμένα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μετά την προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την αποκλιμάκωση στο Αιγαίο στις Βρυξέλλες και σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες γεννήθηκε ο πειρασμός να γίνει υπέρβαση στα ευρωτουρκικά και να δοθεί ώθηση στις ευρωτουρκικές σχέσεις, υποβαθμίζοντας τις κυπρογενείς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις. Όμως αυτό αποτελεί κόκκινη γραμμή για την Κυπριακή Δημοκρατία ενώ και ο Έλληνας ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτης τάχθηκε υπέρ της συνέχισης των ευρωτουρκικών σχέσεων τόνισε όμως ότι όσον αφορά στο Κυπριακό θα πρέπει να υπάρχουν «απτές αποδείξεις ότι υπάρχει διάθεση για να συνεχιστεί ο διάλογος για το Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
Ο κύπριος ΥΠΕΞ Κ.Κόμπος δήλωσε ότι η Κύπρος είναι πρόθυμη να ενθαρρύνει την πρόοδο στις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας όμως εντός του καθιερωμένου πλαισίου που βασίζεται σε «αναλογική, σταδιακή και αναστρέψιμη πρόοδο».
Οι πληροφορίες αναφέρουν πάντως ότι και άλλοι υπουργοί εξωτερικών που έλαβαν τον λόγο επεσήμαναν τη διασύνδεση του Κυπριακού με την πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας ενώ η επόμενη έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. Ζ.Μπορέλ προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα κρίνει την Τουρκία επί συγκεκριμένων ζητημάτων.
Σε ότι αφορά στο Κυπριακό η Τουρκία και το ψευδοκράτος αντιδρώντας στην έγκριση της ανανέωσης της θητείας της UNFICYP επαναβεβαίωσαν τη θέση για λύση δυο κρατών και έθεσαν ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των συνομιλιών την αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας των δυο «λαών» και του ισότιμου διεθνούς στάτους.
Και αυτή τη θέση μετέφερε ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ στην προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, που πραγματοποίησε την περασμένη εβδομάδα τις πρώτες της επαφές στο νησί. Είναι χαρακτηριστικό ότι η τουρκική πλευρά(όπως αποκάλυψε ο Φιλελεύθερος) υποστηρίζει ότι σημείο εκκίνησης είναι η άτυπη πενταμερής, που πραγματοποιήθηκε 27-29 Απριλίου του 2021 στη Γενεύη απαντώντας στη θέση για συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα το 2017. Στη Γενεύη, ο Ερσίν Τατάρ, κατέθεσε έγγραφο έξι σημείων στο οποίο υποστήριζε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να επικεντρωθούν στη «μελλοντική σχέση μεταξύ των δύο ανεξάρτητων κρατών», το περιουσιακό, την ασφάλεια, την αναπροσαρμογή των συνόρων, καθώς και στις σχέσεις με την Ε.Ε.» ζητώντας συγχρόνως «τα δύο κράτη να αναγνωρίσουν αμοιβαία το ένα το άλλο με την υποστήριξη των τριών εγγυητριών δυναμεων».
Στόχος της προσωπικής απεσταλμένης τους ΟΗΕ για το Κυπριακό, η οποία θα έχει αύριο συνάντηση στην Αθήνα με τον Γ. Γεραπετρίτη) είναι η εξεύρεση «κοινού εδάφους» μια διατύπωση που είναι προβληματική καθώς παραπέμπει στην αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης μεταξύ των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για λύση εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ και της τουρκικής θέσης για λύση των δυο κρατών. Και αυτό το πλαίσιο φυσικά περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα ευελιξίας της κ.Κουεγιαρ καθώς θα οδηγούσε την αποστολή της εκτός πλαισίου των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ που θέτει και τα όρια εντολής της.
