Ο εκτροχιασμός της Μ. Ανατολής από την ασύμμετρη επίθεση της Χαμάς
Shutterstock
Shutterstock

Ο εκτροχιασμός της Μ. Ανατολής από την ασύμμετρη επίθεση της Χαμάς

Δραματικές αλλαγές δρομολογεί η ασύμμετρη επίθεση που δέχθηκε το Ισραήλ το Σάββατο με την από αέρος προσβολή πολιτικών και στρατιωτικών στόχων, αλλά κυρίως με την εισβολή μαχητών της Χαμάς εντός του εδάφους του και τις αγριότητες που ακολούθησαν εις βάρος και αμάχων.

Το Ισραήλ προσπαθεί να συνέλθει από το πρώτο σοκ που προκάλεσαν και οι μεγάλες απώλειες, αλλά κυρίως η συνειδητοποίηση ότι η πιο αποτελεσματική στρατιωτική μηχανή σε ολόκληρη την περιοχή και οι πιο εξελιγμένες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο, φάνηκαν αδύναμες να αποτρέψουν και να αντιμετωπίσουν μια τέτοια επίθεση, όχι από έναν τακτικό Στρατό αλλά από μια καλά οργανωμένη παραστρατιωτική οργάνωση, όπως είναι η Χαμάς.

Ήδη η επίθεση που δέχθηκε το Ισραήλ προκαλεί πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν τώρα από τις επιλογές του Τελ Αβίβ και το μέγεθος και την ένταση της απάντησης που θα δώσει σε αυτούς που πραγματοποίησαν την επίθεση και εκτέλεσαν τις πρωτοφανείς αγριότητες εις βάρος αμάχων. Για να μην υπάρχουν αμφιβολίες πάντως το Ισραήλ αργά χθες αποφάσισε την κήρυξη Πολέμου, για πρώτη φορά από το 1973.

Η πρώτη αντίδραση βεβαίως ήταν η αντιμετώπιση των εισβολέων σε χωριά και κιμπούτς της παραμεθορίου περιοχής, σε συνδυασμό με αεροπορικές επιδρομές εναντίον επιλεγμένων στόχων στη Γάζα. Όμως τώρα η ισραηλινή ηγεσία, θα πρέπει να αποφασίσει εάν αρκεί η ισοπέδωση στόχων με βομβαρδισμούς ή εάν η εξάλειψη της απειλής της Χαμάς επιβάλει μια μεγάλης έκτασης χερσαία επιχείρηση η οποία υποχρεωτικά θα συνοδευθεί με μόνιμη παρουσία ισραηλινών δυνάμεων στη Λωρίδα της Γάζας.

Το Ισραήλ αποχώρησε οριστικά από τη Γάζα το 2005 αλλά όταν το 2007 ο έλεγχος της πέρασε στη Χαμάς επέβαλλε αποκλεισμό, ο οποίος όμως αποδείχθηκε και το 2020 αλλά ακόμη περισσότερο το περασμένο Σάββατο δεν μπόρεσε να εμποδίσει τη Χαμάς να αποκτήσει ένα μεγάλο οπλοστάσιο με ρουκέτες, πυραύλους και drones τα οποία έπληξαν ισραηλινούς στόχους μέχρι και το Τελ Αβίβ.

Μια χερσαία επιχείρηση στη Γάζα όμως, θα έχει πολύ μεγάλες απώλειες και για τις δυο πλευρές ενώ για το Ισραήλ ενέχει μια ακόμη πρόκληση, καθώς άγνωστος ακόμη αριθμός πολιτών και στρατιωτών του κρατούνται ως όμηροι στα κρησφύγετα και στις υπόγειες στοές των μαχητών της Χαμάς και άλλων ισλαμιστικών ενόπλων ομάδων και χρησιμοποιούνται πλέον ως «ανθρώπινες ασπίδες».

Η Χαμάς, είναι στενά συνδεδεμένη με το Ιράν το οποίο από την ημέρα συγκρότησης της, της παρέχει εξοπλισμούς αλλά και τεχνογνωσία ώστε πλέον πολλά είδη πυραύλων να κατασκευάζονται σε αυτοσχέδια εργαστήρια στη Γάζα, εξασφαλίζει χρηματοδότηση από το Κατάρ και έχει βεβαίως τη στήριξη του Τούρκου προέδρου Τ. Ερντογάν.

Η στιγμή που επέλεξε να στραφεί εναντίον του Ισραήλ και μάλιστα την ημέρα της θρησκευτικής γιορτής του Γιομ Κιπουρ δεν ήταν τυχαία. Πέραν του συμβολισμού στην επέτειο του αιφνιδιασμού που είχε υποστεί το Ισραήλ στις 6 Οκτωβρίου 1973 από τη συντονισμένη επίθεση Συρίας και Αιγύπτου που παραλίγο θα οδηγούσε στη διάλυση του κράτους, η Χαμάς ήθελε να κάνει επίδειξη δύναμης δείχνοντας στο Ισραήλ ότι δεν αρκούν τα F-35, τα υπερσύγχρονα αντιπυραυλικά συστήματα, η χρήση της ΑΙ στα συστήματα παρακολούθησης και πληροφοριών για να αντιμετωπίσει μια ασύμμετρη απειλή όπως αυτή που εκδηλώθηκε εναντίον του.

Κυρίως όμως ο στόχος της επίθεσης, ήταν η ανατροπή μια πορείας που ξεκίνησε με την υπογραφή των Συμφωνιών του Αβραάμ με στόχο τη συμφιλίωση του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες. Μια διαδικασία που θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για  μια σταθερή και βιώσιμη ειρήνη στη Μ.Ανατολή.

Τις τελευταίες εβδομάδες είχαν υπάρξει σημαντικά δείγματα προόδου στη δύσκολη διπλωματική προσπάθεια που είχαν αναλάβει οι ΗΠΑ για να φέρουν πιο κοντά το Ισραήλ και τη Σ. Αραβία, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τον Αραβικό κόσμο. Αυτό είναι κάτι που δεν το επιθυμεί το Ιράν αλλά και όσοι ανησυχούσαν στη Μ.Ανατολή ότι μια τέτοια εξέλιξη θα έβαζε περιθωριοποιούσε το Παλαιστινιακό, παρά το γεγονός ότι όλες οι αραβικές χώρες επιμένουν ότι είναι στην κορυφή της ατζέντας.

Ο αντίλογος και των Αμερικανών ήταν βεβαίως ότι εάν το Ισραήλ αισθανθεί ασφάλεια στη «γειτονιά» του και με την παρέμβαση και των ισχυρών αραβικών κρατών περιορισθεί η επιρροή ακραίων ομάδων στα Παλαιστινιακά εδάφη, τότε θα ήταν πολύ πιο εύκολη η επιδίωξη μιας μόνιμης λύσης  στο πρόβλημα.

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις είναι προφανές ότι η προσέγγιση Ισραήλ-Σ. Αραβίας παγώνει, ενώ εάν κλιμακωθεί περαιτέρω η κατάσταση τότε θα υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και με τις άλλες αραβικές χώρες με τις οποίες έχει αποκαταστήσει σχέσεις το Ισραήλ. Συγχρόνως όμως και στο εσωτερικό του Ισραήλ ενισχύονται οι δυνάμεις εκείνες που θέλουν να θάψουν τη λύση των δύο κρατών και έτσι το αδιέξοδο ανατροφοδοτείται.

Η πολεμική σύγκρουση όμως έχει επιπτώσεις και στο εσωτερικό των Παλαιστινίων. Η Χαμάς και άλλες ακραίες δυνάμεις ενισχύονται από την ανοικτή σύγκρουση με το Ισραήλ, ενώ αποδυναμώνεται η Παλαιστινιακή Αρχή στη Ραμάλα  η οποία παραδοσιακά είναι πιο μετριοπαθής.

Το ενδεχόμενο κλιμάκωσης με εμπλοκή και της ισχυρής Χεζμπολάχ από το Βορρά, έχοντας τη στήριξη του Ιράν και της Συρίας θα θέσει σοβαρές προκλήσεις για τον Ισραηλινό Στρατό που θα πρέπει να αντιμετωπίσει δυο μέτωπα και συγχρόνως θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση του Λιβάνου δίνοντας την ευκαιρία για ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση του Ιράν. Κάτι που αποτελεί στρατηγικού χαρακτήρα απειλή για το Ισραήλ.

Όμως δεν μένει έξω από το κάδρο και η προσπάθεια προσέγγισης Ισραήλ-Τουρκίας, η οποία βρισκόταν σε πολύ λεπτή φάση, καθώς Ερντογάν και Νετανιάχου είχαν συμφωνήσει στη Νέα Υόρκη να προγραμματίσουν ανταλλαγή επισκέψεων που θα σφράγιζαν την αποκατάσταση των σχέσεων των δυο χωρών. Η συμπάθεια του Ερντογάν και η τουλάχιστον πολιτική στήριξη που προσφέρει στη Χαμάς και στον ηγέτη της Χανίγε είναι γνωστή.

Όμως και οι δηλώσεις Ερντογάν, ο οποίος χωρίς να καταδικάσει την επίθεση εναντίον του Ισραήλ ζήτησε αυτοσυγκράτηση από τις δυο πλευρές αλλά άφησε αιχμές και εναντίον του Ισραήλ ζητώντας να μην υπάρξουν παρεμβάσεις στο καθεστώς του τεμένους Αλ Ακσά (αυτό χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για την επίθεση από τη Χαμάς), καταγράφτηκε από την ισραηλινή πλευρά.

Όπως και οι διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη, στις οποίες συμμετείχαν και οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ υπέρ της Χαμάς. Και είναι σαφές ότι ο τρόπος με τον οποίο επιχειρούσαν η Τουρκία και ο Ερντογάν να νομιμοποιήσουν την επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ εμφανιζόμενοι ως προστάτες της Παλαιστινιακής Υπόθεσης, δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει αποδεκτό από καμία ισραηλινή κυβέρνηση.

Με δεδομένη την προειδοποίηση Νετανιάχου, ότι θα μετατρέψει σε ερείπια τα κρησφύγετα των τρομοκρατών στη Γάζα, την ανάγκη των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων να αποκαταστήσουν το κύρος τους και τη μεγάλη στρατιωτική κινητοποίηση και εφέδρων, οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες για σύντομη λήξη της κρίσης.

Αντιθέτως, ο κίνδυνος κλιμάκωσης είναι ορατός…