Ο ρόλος της Χουριέτ στη μετατροπή του Κυπριακού σε «Εθνικό Ζήτημα» της Τουρκίας
Shutterstock
Shutterstock

Ο ρόλος της Χουριέτ στη μετατροπή του Κυπριακού σε «Εθνικό Ζήτημα» της Τουρκίας

Ένα μεγάλο κενό στη βιβλιογραφία του Κυπριακού, για τον ρόλο του Τύπου και συγκεκριμένα της εφημερίδας Χουριέτ στην αναγωγή του σε «εθνική υπόθεση» της Τουρκίας εισάγοντας από πολύ νωρίς την ιδέα της Διχοτόμησης, έρχεται να καλύψει το εξαιρετικό βιβλίο - έρευνα του Γιώργου Αγγελετόπουλου «Η Χουριέτ και η πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό 1948-1955)» από τις εκδόσεις «Ρίζες».

Με διεισδυτική ματιά και με άριστη γνώση της Τουρκίας ο Γ. Αγγελετόπουλος μέσα από τη μελέτη χιλίων τριακοσίων δημοσιευμάτων της συγκεκριμένης εφημερίδας της περιόδου 1948-1955, αναδεικνύει την ατζέντα που έθεσε η Χουριέτ μέσα από ρεπορτάζ, άρθρα, χρονογραφήματα, φωτογραφίες ακόμη και γελοιογραφίες, επιβάλλοντας το Κυπριακό ως «εθνικό ζήτημα».

Με ισχυρή επιρροή απευθυνόμενη στον «νου και στην καρδιά» συνέβαλλε στη διαμόρφωση της επίσημης πολιτικής για το κυπριακό δυο διαδοχικών κυβερνήσεων, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος με τον Ινονού, και του Δημοκρατικού Κόμματος με τον Μεντερές χειραγωγώντας την κοινή γνώμη με τα άρθρα και τα ρεπορτάζ της.

Η Χουριέτ εκφράζοντας έναν ακραίο εθνικισμό προετοιμάζει την κοινή γνώμη, δοκιμάζει τα αντανακλαστικά των εμπλεκομένων πρωταγωνιστών διαμορφώνει το τουρκικό «όραμα» για την Κύπρο θέτοντας πρώτη θέμα διχοτόμησης από το 1948.

Ειδικό ρόλο ανέλαβε ο εκδότης της Χουριέτ, Σεντάτ Σιμαβί από τους πρώτους μήνες της έκδοσης της το 1948 όπου ασχολήθηκε με τους Τούρκους της Κύπρου, τους «ομογενείς» σε Θράκη και Δωδεκάνησα αλλά με σχεδόν εμμονή στράφηκε στην Κύπρο την οποία ανήγαγε σε «εθνικό ζήτημα» εκφράζοντας την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας.

Σύμφωνα με το αφήγημα που προωθούσε από την αρχή η Χουριέτ η Κύπρος ανήκε στη δικαιοδοσία της Βρετανίας που είχε δοθεί «προσωρινά» αλλά εφόσον ετίθετο θέμα μεταβολής του καθεστώτος της τότε το νησί θα πρέπει να .. επιστραφεί στον κανονικό «ιδιοκτήτη της την Τουρκία».

Η Χουριέτ απευθυνόταν και στο εξωτερικό και προβάλλοντας τη θεωρία ότι η Ελλάδα είναι μικρή και ασταθής χώρα (η Ελλάδα έβγαινε από έναν τραγικό Εμφύλιο Πόλεμο) και συνεπώς θα πρέπει να συνεργάζεται με την ισχυρότερη δύναμη, την Τουρκία για την αντιμετώπιση των συμμαχικών αναγκών στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι να επιχειρεί να δημιουργήσει «τεχνητό ζήτημα» όπως θεωρούσε προφανώς το αίτημα για Ένωση αλλά και τον αντιαποικιοκρατικό αγώνα της Κύπρου.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το άρθρο που δημοσίευσε το 1948 ο εκδότης της Χουριέτ, Σεντάτ Σιμαβί που αναπτύσσει το δόγμα της «τουρκικής Κύπρου» εισάγοντας πολύ νωρίς τον στόχο της Διχοτόμησης:

«Πώς μπορεί, λοιπόν, να διευθετηθεί το ζήτημα της Κύπρου; Κατά τη γνώμη μας, δεν υπάρχει κυπριακό ζήτημα….

Θεωρούμε ότι η Κύπρος, η οποία βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τις ακτές μας της μητέρας πατρίδας και υπό την προστασία των συμμάχων μας Άγγλων, πρέπει να μείνει υπό το σημερινό της καθεστώς, το οποίο μόνο με έναν τρόπο μπορεί να μεταβληθεί: Όπως ακριβώς έγινε και στην Ιρλανδία, υπό τον όρο να χωριστεί το νησί σε δύο ίσες περιοχές, μία τουρκική και μία ρωμαίικη.

Έτσι, οι κυβερνήσεις Τουρκίας και Ελλάδας θα εγγυώνται την προστασία και την ανεξαρτησία του. Η αντίθετη περίπτωση, να υπάρξει για την Κύπρο ένα καθεστώς υπό τη διακυβέρνηση της Ελλάδας, είναι εντελώς αδιανόητη. Ούτε καν τίθεται θέμα να μείνουμε αδιάφοροι για την τύχη εκατό χιλιάδων Τούρκων που διαβιούν στην Κύπρο και που οι καρδιές τους χτυπούν σαν τις δικές μας γι’ αυτά τα χώματα».

Ο συγγραφέας Γιώργος Αγγελέτοπουλος με σπουδές Ιστορίας σε Αθήνα και στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και με διδακτορικό τίτλο στη Νεότερη Ιστορία από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, ως απόφοιτος του τμήματος Ακολούθων Τύπου της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης έχει υπηρετήσει στο Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας Άγκυρας (2004-2006), και ως Προϊστάμενος Σύμβουλος Επικοινωνίας στα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας Λευκωσίας (2006-2010) και Κωνσταντινούπολης (2013-2017)και συνεχίζει να εργάζεται στο Υπουργείο Εξωτερικών.