Του Ιωάννη Αθ. Μπαλτζώη*
Οι βουλευτικές εκλογές της 9ης Απριλίου στο Ισραήλ, αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον, καθόσον για πρώτη φορά στα τελευταία εννέα χρόνια της πρωθυπουργίας του, αμφισβητείται έντονα η κυριαρχία του Νετανιάχου, από έναν στρατηγό, τον πρώην Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Μπένυ Γκατζ.
Το συντηρητικό κόμμα του Νετανιάχου Λικούντ (Likud) καλείται να αντιμετωπίσει τον προοδευτικό συνασπισμό κομμάτων της Γαλανόλευκης (Kahol Lavan) και του κεντροαριστερού κόμματος «Υπάρχει Μέλλον» του Λαπίντ, όπως θα δούμε παρακάτω. Έτσι τις τελευταίες ημέρες οι Ισραηλινές εφημερίδες φιλοξενούν άρθρα των πολιτικών αρχηγών των πολλών κομμάτων που συμμετέχουν, αναλύσεις της πολιτικής που θα εφαρμόσουν και τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, αφού τέσσερις ημέρες πριν τις εκλογές απαγορεύονται κοινοποιήσεις δημοσκοπήσεων.
Το Ισραήλ είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία με νομοθετικούς, εκτελεστικούς και δικαστικούς κλάδους. Ο αρχηγός του κράτους είναι ο Πρόεδρος, του οποίου οι αρμοδιότητες είναι κυρίως εθιμοτυπικές. Η Κνέσετ, η νομοθετική αρχή του Ισραήλ, είναι το κοινοβούλιο 120 εδρών που λειτουργεί με συνεδριάσεις της ολομέλειας και με 12 διακομματικές επιτροπές. Τα μέλη της εκλέγονται κάθε 4 χρόνια με εθνικές εκλογές, στις οποίες συμμετέχουν και οι Ισραηλινοί του εξωτερικού. Το κυριότερο όμως είναι ότι οι εκλογές στο Ισραήλ διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής εκπροσώπησης. Σήμερα το εκλογικό όριο για την είσοδο ενός κόμματος στην Κνεσέτ είναι το 3,25%. Έτσι λόγω της απλής αναλογικής, κανένα κόμμα δεν μπορεί να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, με αποτέλεσμα οι εκάστοτε κυβερνήσεις του Ισραήλ, να είναι πάντα κυβερνήσεις συνεργασίας.
Ιδιαίτερη αξία έχει, η αναφορά στο αντίπαλο δέος του Νετανιάχου, την προοδευτική συμμαχία και τους ηγέτες αυτής. Ο πρώην Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου στρατηγός Μπένυ Γκάτζ, συσπείρωσε γύρω του, τους άλλους δύο προκατόχους του, τους στρατηγούς Μοσέ Γιαλόν και Γκάμπι Ασκενάζι. Οι τρεις στρατηγοί αποφάσισαν να κατέλθουν στις εκλογές με την δημιουργία νέου πολιτικού σχηματισμού με την ονομασία Kahol Lavan, δηλαδή «Γαλανόλευκη». Αποφάσισαν ακόμη να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το κεντροαριστερό κόμμα «Υπάρχει Μέλλον», του Γιαΐρ Λαπίντ. Ο Λαπίντ, είναι ο άνθρωπος των ΜΜΕ επί σειρά ετών και είναι γνωστός για τις απόψεις του κατά του Ραββινικού Ισραηλινού κατεστημένου, και ένθερμος υποστηρικτής του χωρισμού Θρησκείας-Κράτους. Οι υποστηρικτές του είναι άτομα μέσης και ανώτερης εισοδηματικής επιφάνειας, με μεγάλη δύναμη στην ευρύτερη και ευπορότερη περιοχή του Τελ Αβίβ. Ο στρατηγός Γκαντζ τέθηκε επικεφαλής της «Γαλανόλευκης» με την προϋπόθεση ότι σε περίπτωση νίκης το κόμμα του θα αποτελέσει τον κύριο κορμό της επόμενης κυβέρνησης συνασπισμού, με τον ίδιο πρωθυπουργό και στην διετία θα παραδώσει τα καθήκοντά του στον κομματικό του εταίρο, τον Γιαΐρ Λαπίντ.
Οι τρεις Στρατηγοί και ο Λαπίντ της «Γαλανόλευκης»
Η τελευταία δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 5/4 στην ε/φ Yedioth Ahronoth, είναι πολύ ενδιαφέρουσα, καθόσον αποκαλύπτει την γενικότερη αντίληψη των Ισραηλινών. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, μολονότι εκτιμάται ότι το κόμμα της Γαλανόλευκης (Kahol Lavan) προηγείται του Likud έως και κατά τέσσερις έδρες, ο Πρόεδρός του, Μπένυ Γκαντζ, φαίνεται πως θα δυσκολευτεί να σχηματίσει κυβέρνηση και τελικά ο Νετανιάχου θα σχηματίσει κυβέρνηση. Δείτε τις απαντήσεις που δόθηκαν στις ακόλουθες ερωτήσεις:
Εάν γίνονταν σήμερα εκλογές, ποιο κόμμα θα ψηφίζατε; (εμφανίζεται σε παρένθεση ο αριθμός εδρών που είχε προκύψει από την προηγούμενη δημοσκόπηση)
Συνασπισμός κομμάτων της Γαλανόλευκης [Kahol Lavan]: 30 (31)
Likud: 26 (27)
Κόμμα των Εργατικών (HaAvoda): 11 (9)
Συνασπισμός κομμάτων Hadash και Taal: 7 (7)
Συνασπισμός κομμάτων υπερορθόδοξων Εβραίων United Torah Judaism: 7 (7)
Το κόμμα της Νέας Δεξιάς (New Right): 6 (6)
Κόμμα υπερορθόδοξων Εβραίων Shas: 5 (5)
Συνασπισμός κομμάτων της Ενωμένης Δεξιάς (Union of Right Wing): 5 (5)
Meretz: 5 (5)
Kulanu: 5 (5)
Zehut: 5 (5)
Συνασπισμός αραβικών κομμάτων Raam και Balad: 4 (4)
Yisrael Beiteinu: 4 (4)
Κατανομή παρατάξεων:
Δεξιά πτέρυγα: 51 έδρες
Κεντροαριστερά πτέρυγα: 46 έδρες
Κόμματα υπερορθόδοξων Εβραίων: 12 έδρες
Άραβες: 11 έδρες
Ποιος είναι καταλληλότερος για Πρωθυπουργός;
Binyamin Netanyahu: 41%
Benny Gantz: 32%
Ποιος θέλετε να είναι Πρωθυπουργός μετά τις εκλογές;
Binyamin Netanyahu: 36%
Benny Gantz: 35%
Ανεξάρτητα από τις απόψεις σας, ποιος νομίζετε ότι θα σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση μετά τις εκλογές;
Binyamin Netanyahu: 58%
Benny Gantz: 21%
Απ' ό,τι φαίνεται, ο Νετανιάχου, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με σκάνδαλα διαφθοράς, με κατηγορίες εναντίον του και της οικογένειάς του εξακολουθεί να έχει τις καλύτερες πιθανότητες να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο και για αυτόν. Τελευταία έλαβε τεράστια υποστήριξη τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την Ρωσία. Οι ΗΠΑ τον στήριξαν πολύ ισχυρά πριν λίγες ημέρες, αφενός με το διάταγμα Τραμπ για Ισραηλινή κυριαρχία των υψωμάτων Γκολάν (που ανήκουν στην Συρία και κατελήφθησαν από το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967) και αφετέρου με την Τριμερή Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ που έγινε στην Ιερουσαλήμ, αντί της Κρήτης και την συμμετοχή σε αυτή του ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο.
Η δε Ρωσία πριν μια εβδομάδα προ των εκλογών προσέφερε στον Netanyahu μια «οκτωβριανή έκπληξη», όπως ονομάστηκε, που τελικά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το πραξικόπημα που σκότωσε τις ελπίδες νίκης της Κεντροαριστεράς, του κόμματος της Γαλανόλευκης. Η απροσδόκητη επιστροφή της σορού του ισραηλινού στρατιώτη Ζαχαρία Μπάουμελ, που σκοτώθηκε πριν από 37 χρόνια στον πρώτο πόλεμο του Λιβάνου, με την αποφασιστική βοήθεια των ρωσικών στρατευμάτων που βρίσκονται στη Συρία, όχι μόνο άγγιξε μία από τις πιο ευαίσθητες χορδές του ισραηλινού κοινού, αλλά υπήρξε και κυρίαρχο θέμα της επικαιρότητας, υποβαθμίζοντας τις προσπάθειες των αντιπάλων του Νετανιάχου να επαναφέρουν στην επιφάνεια το σκάνδαλο με τα υποβρύχια, το οποίο απειλεί τον Πρωθυπουργό.
Έτσι θα λέγαμε ότι αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, αλλά και σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις που κατά την άποψή μου είναι καλύτερες από αυτές, ο στρατηγός Γκαντζ θα κερδίσει τις εκλογές με το κόμμα της Γαλανόλευκης, αλλά τελικά ο χαλκέντερος καταδρομέας Μπέντζαμιν Νετανιάχου (επιχείρηση Έντεμπε) και με μεγάλη ικανότητα στους πολιτικούς ελιγμούς θα είναι αυτός που θα σχηματίσει την νέα Ισραηλινή κυβέρνηση, νικώντας στην τελική ευθεία τους τρεις στρατηγούς της Γαλανόλευκης.
Μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση με οριακή πλειοψηφία 63 εδρών, με όχι λιγότερα από επτά μικρά κόμματα, καθένα από τα οποία θα μπορούσε να δυναμιτίσει την ασφάλεια του κυβερνητικού συνασπισμού.
* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), με Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ).
