Του Ιωάννη Αναστασάκη*
Στις αρχές Δεκεμβρίου ανακοινώθηκε η έναρξη συνομιλιών στη Σουηδία, για την επίτευξη ειρήνης στην Υεμένη. Επίσης στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας παραμένει η εξιχνίαση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι (Jamal Khashoggi), που συνδέεται δημοσιογραφικά με τον πρίγκιπα Μπιν Σαλμάν του ΒΣΑ.
Η οικογένεια του μακαρίτη Τζαμάλ κατάγεται από την Τουρκία και είχε το τούρκικο όνομα Cemal Kasiksi. Ήταν μάλιστα ανιψιός του αείμνηστου μεγαλέμπορου όπλων Αντνάν Κασόγκι, που τον είχαμε μάθει και στην Ελλάδα πριν μερικές δεκαετίες με τις αγορές του αιώνα, τότε που υπήρχαν λεφτά και αγοράζαμε. Σήμερα που τα κονδύλια εκλείπουν, είναι αξιοπερίεργο το πως η Ελλάδα μπερδεύτηκε με Ασιάτες πρίγκιπες και την πώληση ή αποδέσμευση εύχρηστων πυρομαχικών.
Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας (ΒΣΑ)
Η αδιαφανής προσπάθεια πώλησης εύχρηστων πυρομαχικών στο ΒΣΑ, μέσω τρίτου ατόμου που εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος του ΒΣΑ για να υπογράψει μάλιστα διακρατική Συμφωνία, δημιούργησε αποχρώσες ενδείξεις λαθροχειρίας και οσμή σκανδάλου. Το θέμα έφτασε τον Νοέμβριο του 2017 να συζητηθεί στην ολομέλεια της Βουλής, χωρίς όμως να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση και να δοθούν απαντήσεις.
Περιέργως μάλιστα έγινε άμεσα αποδεκτός από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και έμμεσα αποδεκτός από το Υπουργείο Εξωτερικών, για την υπογραφή της υποτιθέμενης «διακρατικής Συμφωνία» (Government to Government)πώλησης των πυρομαχικών.
Τον ίδιο μήνα, δηλαδή τον Νοέμβριο του 2017, παράλληλα με τις δημόσιες συζητήσεις στην Ελλάδα για την υπόθεση των πυρομαχικών, στο ΒΣΑ ξεκίνησαν συλλήψεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων και μελών της βασιλικής οικογένειας. Οι κατηγορίες ήταν περί διαφθοράς, αλλά και σύμφωνα με διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, πιθανότατα για κινήσεις ανατροπής της κυβέρνησης. Η πιθανότητα αυτή αναφέρεται ακόμα και σήμερα στην διεθνή ειδησεογραφία.
Σε ένα ρεσιτάλ άκρατου ερασιτεχνισμού αλλά και πιθανόν άλλων συμφερόντων, διαπραγματευόμενοι μέσω τρίτων και όχι άμεσα με τις αρμόδιες Αρχές εξοπλισμών του άλλου κράτους, υπήρξε ο κίνδυνος να εμπλακεί η χώρα μας στα εσωτερικά μιας φίλιας χώρας, που ακόμα και σήμερα, ένα χρόνο μετά, συνεχίζει να είναι στην κορυφή της επικαιρότητας.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά πρόσφατα, μετά την παραίτηση του Υπουργού Εξωτερικών, η ανταλλαγή κατηγοριών μεταξύ του απερχόμενου Υπουργού με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, σχετικά με το ποιος εξέθεσε ή ποιος προσπάθησε να καλύψει τον άλλον στην υπόθεση των πυρομαχικών, αφήνει πολλά ερωτηματικά.
Βέβαια ο Έλληνας έμπορος, υποτιθέμενος εκπρόσωπος του ΒΣΑ στην Ελλάδα, είχε επιχειρήσει να κάνει τον ενδιάμεσο για πώληση πυρομαχικών των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και στην Ιορδανία. Δημοσιογραφικά αναφέρεται ότι η δουλειά αυτή δεν τελεσφόρησε. Τελεσφόρησε όμως άλλη εξαγωγή πυρομαχικών, καθώς έφτασε στα Εμιράτα το εμπορικό δαιμόνιο των Ελλήνων και χάρισε βόμβες από το περίσσευμα, για να λάβει στη συνέχεια δωρεά μερικών εκατομμυρίων. Έτσι εμπλέκονται και τα ΗΑΕ στο γαϊτανάκι πώλησης των ελληνικών πυρομαχικών.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ)
Ο μεγαλέμπορος όπλων Αντνάν Κασόγγι που μνημονεύτηκε ανωτέρω, συνήθιζε να λέει: «Το χρήμα δεν είναι το παν, αλλά είναι το μέσον για τα πάντα». Επειδή λοιπόν το χρήμα δεν είναι το παν, τα ΗΑΕ αποφάσισαν να δωρίσουν στην Ελλάδα μερικά εκατομμύρια, αφού προηγουμένως βέβαια η Ελλάδα τους είχε δωρίσει πυρομαχικά που της περίσσευαν. Δωράκια μεταξύ φίλων θα μπορούσε να ισχυριστεί ένα αθώο παιδάκι. Εδώ βέβαια μιλάμε για πυρομαχικά που σκοτώνουν και χρήμα που δεν κατατέθηκε στο Δημόσιο Ταμείο με την προβλεπόμενη τυπική διαδικασία.
Δηλαδή σύμφωνα πάντα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι διαδικασίες τόσο της αποδέσμευσης και παραχώρησης των πυρομαχικών, όσο και η οικονομική δωρεά στη συνέχεια, δεν έγιναν σύμφωνα με τις νόμιμες τυπικές διαδικασίες και τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας μας, σχετικά με την παραχώρηση πυρομαχικών αλλά και τη διακίνηση του χρήματος.
Τα Ελληνικά πυρομαχικά αναφέρθηκε ότι πιθανόν χρησιμοποιήθηκαν στις επιχειρήσεις κατά τον πόλεμο στην Υεμένη. Άνθρωποι σκοτώθηκαν, πιθανόν από ελληνικές βόμβες, αλλά αυτό εντελώς ψυχρά αναφέρεται ως «παράπλευρη απώλεια» (collateral damage). Επιβεβαιώνεται η λαϊκή θυμοσοφία ότι: «άλλοι την πληρώνουν και άλλοι τα τσεπώνουν … τα βαρύτιμα μετάλλια ειρήνης, ανθρωπισμού και κοινωνικής ευαισθησίας».
Ελλάδα και Αραβικός Κόσμος
Η υπόθεση σύλληψης και κράτησης μελών της βασιλικής οικογένειας στο ΒΣΑ, αλλά και η εξιχνίαση του θανάτου του δημοσιογράφου Κασόγκι, διατηρεί και το θέμα των πυρομαχικών στην επικαιρότητα.
Οι Έλληνες αγαπούν τους άραβες και οι Άραβες αγαπούν και εκτιμούν τους Έλληνες. Αυτή είναι και η εμπειρική άποψη του γράφοντος, από επισκέψεις του σε αραβικές χώρες. Δηλώνοντας ότι είσαι από την Ελλάδα (alyunania), αντιμετωπίζεις χαμογελαστά πρόσωπα, εξυπηρετική και φιλική διάθεση.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είτε εσωτερικά, είτε μεταξύ τους οι αραβικές χώρες είναι ευθύνη των εκεί κυβερνήσεων και των λαών τους. Η Ελλάδα θα πρέπει να μένει αμέτοχη, γιατί κινδυνεύει, από ερασιτεχνική, ανεύθυνη ή καιροσκοπική εξωτερική πολιτική, να χάσει μέρος της εκτίμησης που μέχρι πρόσφατα έχαιρε.
Η πώληση, αλλά ακόμα και η προσπάθεια πώλησης πυρομαχικών με αδιαφανείς και εν πολλοίς παράνομες διαδικασίες, σύμφωνα με τη διεθνή νομιμότητα, εκθέτει την χώρα χωρίς εμφανές διπλωματικό ή άλλο εθνικό όφελος. Η προσπάθεια πώλησης των πυρομαχικών όχι απευθείας στον αρμόδιο φορέα προμηθειών του άλλου κράτους, ενέχει τον κίνδυνο εμπλοκής της χώρας μας σε εσωτερικές τριβές και διαμάχες μιας φίλης χώρας, που συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Η χρησιμοποίηση των αποδεσμευμένων ελληνικών πυρομαχικών σε πολεμικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών στην Υεμένη, που πιθανόν προκάλεσαν το θάνατο χιλιάδων αθώων αμάχων, εμπίπτει στα άρθρα του Κώδικα Δεοντολογίας περί εξαγωγής όπλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να εφαρμόσει.
Τα προς πώληση πυρομαχικά προέρχονταν από τα αποθέματα του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής αεροπορίας. Κατά ένα ανεξήγητο για την χρονική συγκυρία λόγο, οι δύο Αρχηγοί αυτών των δύο συγκεκριμένων Επιτελείων αποστρατεύθηκαν αυτή την περίοδο, έχοντας μόνο ένα χρόνο στο αξίωμα.
Το γεγονός ότι το θέμα πώλησης των πυρομαχικών συζητήθηκε στην ολομέλεια της Ελληνικής Βουλής τον Νοέμβριο του 2017, ενώ τον ίδιο μήνα και μέχρι αρχές του 2018 έγιναν συλλήψεις μελών της βασιλικής οικογένειας στο ΒΣΑ, που πολλοί είναι σε περιορισμό ή φυλακή μέχρι σήμερα είναι πιθανόν να είναι προϊόν μοιραίας σύμπτωσης.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα τι κέρδος είχε να μπλέξει;
* Ο Ιωάννης Αναστασάκης είναι αντιπτέραρχος ε.α.
Φωτογραφία AP
