Του Αλέξανδρου Δρίβα*
Όταν μια χώρα έχει απορρίψει συνειδητά κάθε άρθρο, διαδικασία και πρωτόκολλο που απορρέει από το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, τότε σίγουρα, δε δίνει μεγάλο βάρος σε διμερείς συναντήσεις. Η Τουρκία στην πράξη πλέον, δεν αναγνωρίζει τίποτε που είναι ''''δυτικής προέλευσης'''' (πχ Διεθνές Δίκαιο) και παρανομεί κάθε μέρα, θεωρώντας πως η Δύση την έχει πιο πολύ ανάγκη από ποτέ άλλοτε για να αντιδράσει στα σχέδιά της. Ποιά είναι τα σχέδιά της; Ο έλεγχος της Ανατολικής Μεσογείου. Μπορούμε να πούμε πως ήταν ουσιαστική η συνάντηση;
Όπως αναφέρεται στη θεωρία της διπλωματικής πρακτικής, η συνάντηση έγινε στο ''''περιθώριο'''' της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Το momentum της συνάντησης είναι πολύ σημαντικότερο από το πλαίσιο (σ.σ. περιθώριο). Αυτό μπορεί να εξηγήσει πως η συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν, είχε διάρκεια μιάμιση ώρα. Η μη θέληση για κάποια δήλωση ή σχόλιο του Ερντογάν που θα συνόψιζαν τον απόηχο της συνάντησης, αποδεικνύει πως τα πράγματα είναι εξαιρετικά κρίσιμα. Εντός αυτής της συγκυρίας, οφείλουμε να διερευνήσουμε περαιτέρω σαν Ελληνισμός, την παρέμβαση των ΗΠΑ αναφορικά με τη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν, ώστε να μη διολισθίσουν οι σχέσεις των δύο χωρών δεδομένης της συγκυρίας αλλά και του καναλιού της συνάντησης, (ΝΑΤΟ) έχοντας όμως πάντα στο νου ότι το αξιακό σύστημα των ΗΠΑ για το ΝΑΤΟ συνοψίζεται στο οτι οι νατοϊκοί σύμμαχοι, δεν πρέπει να έχουν έριδες μεταξύ τους. Το ζήτημα της Λιβύης και το προσφυγικό και το κατά πόσον μπορεί η Τουρκία να αποκλιμακώσει στα δύο καυτά θέματα που ορθά έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός. Η Τουρκία απέδειξε οτι δε σέβεται καμία συνομιλία με την Ελλάδα όσο ανοικτή και ειλικρινή και αν τη θεωρεί. Την ώρα της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν, η τουρκική ηγεσία απειλούσε από την Τουρκία με γεωτρήσεις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Τι άλλο να χρειαστούμε για να αντιληφθούμε ότι αντιμετωπίζουμε έναν περιφερειακό ταραξία που με τίποτε δε θα ικανοποιούνταν;
Η Τουρκία προσπαθεί να θέσει τετελεσμένα με το Μνημόνιο που υπέγραψε με τη Λιβύη, ''''εξαφανίζοντας'''' από τον χάρτη το ένα φυσικό αεροπλανοφόρο του Ελληνισμού, την Κρήτη. Αν προσθέσουμε τις πάγιες και συνεχώς, κλιμακούμενες προκλήσεις σε Κύπρο και Αιγαίο, τότε θα αντιληφθούμε πως η κατάσταση με την Τουρκία έχει ξεφύγει και καμία διμερής επαφή δεν μπορεί να βοηθήσει όταν η τουρκική πλευρά την κοιτάει απλώς ως ευκαιρία επικαιροποιήσης των απειλών της και τελικά, εργαλειοποίησης αυτών προκειμένου να καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα δεν πρέπει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ο λόγος είναι σαφής: Η Τουρκία δεν δέχεται τα τέσσερα στάδια της διαπραγμάτευσης. Δε δέχεται το πλαίσιο αυτής (Διεθνές Δίκαιο) και οι σχέσεις μας διέπονται από παίγνιο μηδενικού αθροίσματος (σ.σ η Τουρκία ζητά πράγματα που η Ελλάδα δεν μπορεί να δώσει). Εδώ λοιπόν είναι και η θεμελιώδης διαφορά μας με την Τουρκία, η οποία οφείλει να γίνει κατανοητή: Η Τουρκία έχει πολιτική επιχειρηματολογία και η Ελλάδα νομική. Στη γειτονιά μας, από το προσφυγικό μέχρι και της εισβολή της Τουρκίας στη Συρία και τελικά το ψευδο-Μνημόνιο μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης, τίποτε δε γίνεται βάσει διεθνών κανόνων. Οφείλουμε πλέον να το παραδεχτούμε: Οι σύμμαχοί μας είναι η Γαλλία, η Αίγυπτος, (αν και διστακτική) το Ισραήλ και όλο το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, πλην του Λευκού Οίκου (κατά τραγική ειρωνεία). Το ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ φιλόξενο για επίλυση της ελληνοτουρκικής διένεξης. Η Ελλάδα έχει εξαντλήσει τη διπλωματική της υπομονή και οφείλει να αγκαλιάσει τον πολιτικό ρεαλισμό ο οποίος λέει: Πρώτον, δε διαπραγματεύεσαι όταν είσαι μέσα στο στόμα του τίγρη και δεύτερον, ότι η Τουρκία κοιτά την Ελλάδα σαν ''''Συρία''''.
Για άλλη μια φορά παρακολουθήσαμε την Τουρκία να εξαργυρώνει τις ειδικές σχέσεις που έχει με Trump, Ρωσία και Γερμανία και να υπενθυμίζει το ρόλο της στο προσφυγικό. Χωρίς καμία κινδυνολογία και επικαλούμενοι τον πολιτικό ρεαλισμό, η Ελλάδα οφείλει να αναβαθμιστεί στρατιωτικά και μάλιστα πολύ γρήγορα γιατί είναι πολύ πιθανό η Τουρκία να δημιουργήσει το επεισόδιο εκείνο το οποίο θα ενώσει όλα τα κομμάτια της agenda της που αφορούν τις παράνομες διεκδικήσεις της έναντι του Ελληνισμού. Όπως υποστηρίζαμε και πέρυσι ότι δεν ήταν κατάλληλο timing για συμβιβασμό στο θέμα του βόρειου γείτονά μας με τη Συμφωνία των Πρεσπών, έτσι και τώρα είναι μια πολύ κακή συγκυρία για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Μια επίσης καλή κίνηση, είναι η επιβολή κυρώσεων σε χώρες-συμμάχους της Τουρκίας που εμπλέκονται στις παραβιάσεις της στο Αιγαίο και στο Κρητικό (βλ. Πακιστάν-Λιβύη) ώστε η Ελλάδα να καταστήσει σαφές οτι το κόστος συμμετοχής στο τουρκικό άρμα είναι μεγάλο. Ας μην αναμένουμε τίποτε ουσιαστικό από συναντήσεις -ακόμη και του Έλληνα πρωθυπουργού- με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πιστεύει ότι του ανήκει η μισή Μέση Ανατολή, τα μισά Βαλκάνια και ολόκληρη η Ανατολική Μεσόγειος. Ο συντονισμός δράσεων με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τη Γαλλία οφείλει να ακολουθήσει την αμυντική μας θωράκιση.
*Διεθνολόγος, ΙΔΙΣ και ΕΛΙΣΜΕ, ΓΓ ΑΗΕΡΑ Solon HJ04.
