Για «αλλοίωση του χαρακτήρα του μνημείου» κάνει λόγο το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών όσον αφορά τη λειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί, όπου σήμερα πραγματοποιήθηκε η πρώτη μουσουλμανική προσευχή μετά την απόφαση Ερντογάν για μετατροπή της. Το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει πως η ενέργεια της Τουρκίας «ρίχνει βαριά σκιά στην εικόνα της» και συνιστά παραβίαση των υποχρεώσεων της Άγκυρας που απορρέουν από τη Σύμβαση του 1972 της UNESCO.
Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών προσθέτει πως η χρήση μνημείων με ανάλογη ακτινοβολία και συμβολισμό πρέπει να αίρεται πάνω και πέρα από τυχόν σκοπιμότητες και να λειτουργεί ενωτικά και συμφιλιωτικά για την παγκόσμια κοινότητα και προσθέτει πως η αλλαγή χρήσης του μνημείου, πέρα από τον συμβολισμό της, συνεπάγεται σημαντικούς κινδύνους και για την ακεραιότητα του κτίσματος, καθώς και των ψηφιδωτών και λοιπών έργων τέχνης στο εσωτερικό του.
«Θα εργαστούμε ώστε η παγκόσμια κοινότητα να παραμείνει ευαισθητοποιημένη, καθώς η μετατροπή της χρήσης της Αγίας Σοφίας, ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς κατά την UNESCO, σε ισλαμικό τέμενος, είναι ζήτημα ολόκληρης της ανθρωπότητας», τονίσει και συμπληρώνει πως σε μια εποχή που απαιτούνται συγκλίσεις και ενωτικά βήματα, «κινήσεις που υποδαυλίζουν θρησκευτικές και πολιτισμικές διαιρέσεις και διευρύνουν τα ρήγματα αντί να τα γεφυρώνουν, δεν συμβάλλουν στην κατανόηση και προσέγγιση των λαών».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ αναφέρει:
«H αλλοίωση του χαρακτήρα σημαντικών πολιτιστικών μνημείων αποτελεί αδιαμφισβήτητο πλήγμα στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Η αλλοίωση αυτή συνιστά παραβίαση των υποχρεώσεων της Τουρκίας που απορρέουν από τη Σύμβαση του 1972 της UNESCO, ενώ ρίχνει βαριά σκιά στην εικόνα της.
Η χρήση μνημείων με ανάλογη ακτινοβολία και συμβολισμό πρέπει να αίρεται πάνω και πέρα από τυχόν σκοπιμότητες και να λειτουργεί ενωτικά και συμφιλιωτικά για την παγκόσμια κοινότητα.
Η αλλαγή χρήσης του μνημείου, πέρα από τον συμβολισμό της, συνεπάγεται σημαντικούς κινδύνους και για την ακεραιότητα του κτίσματος, καθώς και των ψηφιδωτών και λοιπών έργων τέχνης στο εσωτερικό του.
Θα εργαστούμε ώστε η παγκόσμια κοινότητα να παραμείνει ευαισθητοποιημένη, καθώς η μετατροπή της χρήσης της Αγίας Σοφίας, ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς κατά την UNESCO, σε ισλαμικό τέμενος, είναι ζήτημα ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Σε μια εποχή που απαιτούνται συγκλίσεις και ενωτικά βήματα, κινήσεις που υποδαυλίζουν θρησκευτικές και πολιτισμικές διαιρέσεις και διευρύνουν τα ρήγματα αντί να τα γεφυρώνουν, δεν συμβάλλουν στην κατανόηση και προσέγγιση των λαών».
Τ. Ερντογάν: Και πάλι τζαμί η Αγία Σοφία
Μετά από 86 χρόνια, η Αγία Σοφία λειτούργησε σήμερα ως τζαμί, καθώς οι πύλες του ναού άνοιξαν στις 10 το πρωί και η μουσουλμανική προσευχή ξεκίνησε περίπου στη 1 το μεσημέρι. Ο Τούρκος Πρόεδρος κατέφθασε στην Αγία Σοφία λίγο πριν την έναρξη της προσευχής και διάβασε απόσπασμα από το Κοράνι.
Μετά την ολοκλήρωση της προσευχής ο Ερντογάν, προέβη σε σύντομες δηλώσεις: «Από σήμερα, θα κάνουμε τις απαραίτητες συνεννοήσεις για να συνεχίσουμε το έργο αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας» δήλωσε, χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Πιστεύω ότι η επιστροφή του μνημείου σε χώρο μουσουλμανικής προσευχής θα συνεχιστεί, όπως πρέπει».
«Προσεύχομαι στον Θεό, καθώς εμείς ως μια κυβέρνηση συνεργασίας, έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε την πρέπουσα λειτουργία του τεμένους» συνέχισε ο Ερντογάν, ο οποίος γνωστοποίησε ότι στη σημερινή προσευχή -η πρώτη έπειτα από 86 χρόνια- παραβρέθηκαν 350.000 μουσουλμάνοι.
Erdogan recites holy Quran at Hagia Sophia just before the first Friday prayers in the ancient building in 86 years pic.twitter.com/FJvnKwtWbH
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 24, 2020
Ο Ερντογάν και οι πλέον υψηλόβαθμοι υπουργοί του, φορώντας λευκές μάσκες για την προστασία τους από την COVID-19, γονάτισαν πάνω σε γαλάζια χαλιά κατά την έναρξη μιας τελετής που σημαδεύει την επιστροφή της μουσουλμανικής λατρείας στο μνημείο.
Δείτε live εικόνα
#Canlı: Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi ibadete açılıyor https://t.co/ntbgEaLuz6
— AA Canlı (@AACanli) July 24, 2020
O Αλί Ερμπάς, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) ανακοίνωσε τον διορισμό τριών ιμάμηδων και πέντε μουεζίνιδων για το «τέμενος Αγία Σοφία». Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο μνημείο, ο κυβερνήτης ανέφερε πως «όλοι ανυπομονούν να παρευρεθούν στις ειδικές προσευχές με μεγάλο ενθουσιασμό». Αναφερόμενος στα υγειονομικά μέτρα κατά του κορονοϊού, τόνισε ότι θα υπάρχουν πέντε διαφορετικοί ανοιχτοί χώροι για τους προσκυνητές για να αποφευχθεί ο συνωστισμός.
Οι ετοιμασίες ήταν εντατικές έως την τελευταία στιγμή, ενώ την Πέμπτη ο Ερντογάν, πραγματοποίησε νέα επίσκεψη στην Αγία Σοφία, προκειμένου να επιθεωρήσει την εξέλιξη των εργασιών.
#Ayasofya-i Kebir Camii'nde ses denemeleri sırasında okunan Amenarrasulü mest etti.
— Yeni Şafak (@yenisafak) July 23, 2020
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος εισήλθε από την πίσω πόρτα, παρέμεινε στο ναό επί μια ώρα, όπου ενημερώθηκε για το έργο και τις προετοιμασίες, ενώ τον συνόδευε η σύζυγός του, καθώς και κυβερνητικά υψηλόβαθμα στελέχη, σύμφωνα με την Hurriyet.
Τα τιρκουάζ χαλιά έχουν ήδη τοποθετηθεί σε όλο το μαρμάρινο πάτωμα του ναού, εκτός από το σημείο όπου βρίσκεται ο νοτιοανατολικός πεσσός (στύλος) όπου κοσμείται με μαρμαροθετημένο ομφάλιο του 14ου αιώνα και το οποίο είχε προστεθεί στην μεσοβυζαντινή εποχή. Γύρω από το μαρμάρινο αριστούργημα έχουν τοποθετηθεί διακοσμητικοί μπρούτζινοι στύλοι, που λειτουργούν ως όρια για τους πιστούς.
Από προχθές είχαν ξεκινήσει και οι δοκιμές στο ηχοσύστημα του ναού με γνωστό στην Τουρκία ιμάμη να διαβάζει το Κοράνι.
Poles were built in Hagia Sophia’s entrance and Turkish flags are flying there as of yesterday pic.twitter.com/Exkeeunfst
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 23, 2020
Στα πλάνα φαίνεται και το κομμάτι εκείνο της αψίδας, όπου βρίσκεται το περίφημο ψηφιδωτό της Παναγίας με το Θείο Βρέφος αγκαλιά, της περιόδου μετά την εικονομαχία, όπου οι Τούρκοι προσπαθούν να καλύψουν.
Σύμφωνα με τη «Χουριέτ», τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες θα καλυφθούν με κουρτίνες στη διάρκεια της προσευχής και ο μηχανισμός θα είναι παρόμοιος με αυτόν της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Διαβάστε ακόμα:
- Δυσαρέσκεια Τραμπ για την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε Τζαμί
