Του Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη
Η συζήτηση για την συνταγματική αναθεώρηση κατέληξε, για άλλη μια φορά σε ένα φιάσκο. Όπως και την προηγούμενη φορά, το 2008, οι δυνάμεις αδράνειας της ελληνικής κοινωνίας εμπόδισαν την προσαρμογή του συντάγματος στις σύγχρονες απαιτήσεις και στις αλλαγές που συντελούνται γύρω μας σε όλον τον κόσμο.
Έχουμε ένα από τα πιο φλύαρα συντάγματα στον κόσμο, με προβλέψεις για λεπτομέρειες που αλλού λύνονται από τους κοινούς νομοθέτες, σε κοινωνίες που έχουν ενσωματώσει την αποδοχή βασικών κανόνων για την λειτουργία τους. Εμείς, τεμαχισμένοι μεταξύ μας από πολλαπλά ρήγματα έχουμε προσπαθήσει να λύσουμε όλες τις διαφορές μας συγκεντρωτικά, σε ένα λεπτομερές συμβόλαιο που είναι το σύνταγμα.
Αυτό το εξαιρετικά λεπτομερές συμβόλαιο αρνούμαστε να το αλλάξουμε από ότι φαίνεται από τις ατυχείς απόπειρες του παρελθόντος. Έτσι μένουμε προσκολλημένοι στις συμβάσεις και της αντιλήψεις ενός παρελθόντος εμποδίζοντας την χώρα να κάνει βήματα μπροστά.
Το 2008 ήταν το ΠΑΣΟΚ που δυναμίτισε την ουσιαστική αλλαγή του συντάγματος αρνούμενο την αλλαγή του άρθρου 16, παρά την θετική προηγούμενη άποψη του τότε αρχηγού του. Σήμερα είναι ο Συριζα που περικλείει τις ίδιες μάλλον δυνάμεις της αντίδρασης.
Η συζήτηση που γίνεται σήμερα στην Βουλή θα καταλήξει σε μερικές αλλαγές, όπως για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και την αφαίρεση της αυξημένης νομικής προστασίας των υπουργών. Αλλά δεν θα έχει κάτι ουσιαστικό σε καίρια θέματα, όπως το άρθρο 16 για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, την αξιολόγηση στο Δημόσιο, ή την ίδρυση συνταγματικού δικαστηρίου. Για να μην αναφέρουμε την διατήρηση άρθρων που επιτρέπουν στο κράτος να παρεμβαίνει κυριαρχικά στην οικονομική δραστηριότητα. Δεν θα υπάρχει τέλος τίποτε για την υποχρέωση ισοσκελισμένων ισολογισμών στο κράτος και τις παραφυάδες του που θα μπορούσε να εγγυηθεί την μελλοντική δημοσιονομική ισορροπία.
Για να μείνουμε μόνο στην χαμένη ευκαιρία του άρθρου 16, μία αλλαγή κατεύθυνσης με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και αντιγραφή του επιτυχημένου κυπριακού μοντέλου θα μπορούσε να φέρει σε βάθος δεκαετίας 150.000 ξένους φοιτητές στην χώρα, να δημιουργήσει 150.000 θέσεις εργασίας και 5 δις ετήσια έσοδα για την εθνική οικονομία.
Πάνε αυτά.
Έτσι έχουμε για άλλη μία φορά μια ανούσια αναθεώρηση, δηλωτική της δειλίας και της ανεπάρκειας της κυβερνητικής πλειοψηφίας αλλά και του χαρακτήρα της, σαν ουσιαστικού εκφραστή των δυνάμεων στασιμότητας και αδράνειας της ελληνικής κοινωνίας. Που φοβάται το μέλλον, που αντιδρά στην υιοθέτηση επιτυχημένων θεσμών και πρακτικών που ακολουθούν όλες σχεδόν οι προηγμένες δυτικές δημοκρατίες σήμερα.
Η «ελληνική ιδιαιτερότητα», εκείνη της κλειστής κοινωνίας, της τεμαχισμένης σε συμφέροντα προνομιούχων ομάδων με συγκολλητική ουσία ένα πελατειακό κράτος που μοιράζει συγκεντρωτικά τα λάφυρα, βρίσκει την θεσμική της αποτύπωση στο σύνταγμα που ήδη έχουμε.
Είναι αναμενόμενο να μην θέλει να το αλλάξει ο Συριζα. Που σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του Τσίπρα, στην αρχή της θητείας του, είναι «κάθε λέξη του συντάγματος».
Είναι αναμενόμενο να έχουμε μια αναθεώρηση «γιαλαντζί». Που θα μας καθηλώσει άλλα δέκα χρόνια, με βάση τις δεσμεύσεις του ίδιου του συντάγματος.
Βήματα σημειωτόν στο δύσκολο μέλλον μας.
