Στον απόηχο του αιματηρού ξυλοδαρμού μαθητή σε σχολείο στον Βύρωνα και λίγες ώρες πριν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση η 13χρονη μαθήτρια που τραυματίστηκε στη σπονδυλική της στήλη ενώ βρισκόταν σε σχολική εκδρομή στην Ορεστιάδα, αφήνοντας σε κατάσταση σοκ συμμαθητές και συνοδούς καθηγητές, η υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Σοφία Ζαχαράκη, μοιράζεται μαζί μας τον οδικό χάρτη των λύσεων για τις χρόνιες παθογένειες της σχολικής κοινότητας, δείχνοντάς μας εικόνες από το σχολείο του 2030, από ένα σχολείο, ανοιχτό, ψηφιακό, σύγχρονο μέσα από την αποτελεσματική συνεργασία παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών, με επίκεντρο την επιμόρφωση των διδασκόντων, το οποίο θα έχει χώρο να αναπτύσσει ελεύθερα κάθε παιδί τις δεξιότητές του.
Ταυτόχρονα, σχολιάζοντας την απελθούσα πολιτική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, κάνει λόγο για «συνολική εξίσωση προς τα κάτω», τόσο για την Παιδεία με σχολεία αφημένα σε μία «χαλαρότητα» όσο και για τη χώρα εν γένει.
Συνέντευξη στην Μαρία Μουρελάτου
- Σχετικά με το πιο πρόσφατο περιστατικό που απασχόλησε τη δημοσιότητα, του τραυματισμού της 13χρονης μαθήτριας – η οποία πρόκειται να χειρουργηθεί Δευτέρα - στο πλαίσιο σχολικής εκδρομής σε πάρκο στην Ορεστιάδα, ο δήμαρχος έκανε λόγο για παιδική απερισκεψία. Μήπως ήρθε η ώρα για ανασχεδιασμό των μηνιαίων σχολικών εκδρομών, αντί να είναι δηλαδή ένας άσκοπος περίπατος στο πλησιέστερο πάρκο να αφορούν κάτι πιο στοχευμένο και χρήσιμο;
Εμείς, ως Υπουργείο Παιδείας και σύμφωνα με την πρόσφατη εγκύκλιο και με τη νομοθετική μας δράση, δώσαμε μεγαλύτερη ελευθερία στα σχολεία έτσι ώστε να μπορούν να οργανώνουν τα ίδια, με τη σύμφωνη γνώμη Διευθυντή και Συλλόγου Διδασκόντων, τις εκδρομές τους. Τα σχολεία ξέρουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να οργανωθεί όλο το πλέγμα των εκδρομών, από τον περίπατο μέχρι και την εκδρομή στο εξωτερικό. Άρα, όλα τα μέτρα προστασίας, που είναι το πρώτο μέλημα των εκπαιδευτικών επειδή έχουν στο επίκεντρο της προσπάθειας όλων μας την προστασία του κάθε παιδιού, συγχρόνως και στην περίπτωση της τελευταίας εκδρομής, όλα τα μέτρα εφημερίας αλλά κα φύλαξης των παιδιών είναι αυτή τη στιγμή υπό διερεύνηση. Αλλά σε γενικότερο πλαίσιο, επιμένω, ότι κάθε Σύλλογος Διδασκόντων και ο Διευθυντής, κατά την τέλεση ή τον σχεδιασμό των εκδρομών, φροντίζουν και θα έπρεπε να φροντίζουν για την πλήρη κάλυψη όλων των παιδιών.
- Σε πρόσφατο ρεπορτάζ, μαθήτρια της Β’ Λυκείου μου εξομολογήθηκε μπερδεμένη ότι οι συμμαθήτριές της στην τάξη είναι κατά των εκτρώσεων. Θα βοηθούσε να ξεκαθαρίσουν τις απόψεις τους τα παιδιά πάνω σε τέτοια λεπτά ζητήματα η εισαγωγή του μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία;
Ούτως ή άλλως, είναι μέσα στις προθέσεις του υπ. Παιδείας. Μέσα από τις νέες θεματικές ενότητες, μέσα από τον εμπλουτισμό του ωρολόγιου προγράμματος με νέα μαθήματα, με τα οποία με έναν πιο δημιουργικό τρόπο, τα παιδιά θα έρχονται σε επαφή με θεματικές ενότητες που στο παρελθόν μπορεί να τις έχουν κάνει σε προγράμματα, όπως είναι ο εθελοντισμός, όπως είναι ο σεβασμός των άλλων, όπως είναι η επιχειρηματικότητα. Αλλά ναι, επί του προκειμένου, ο εμπλουτισμός με το μάθημα της αγωγής υγείας που μέσα είναι και η σεξουαλική αγωγή, εκεί νομίζω ότι μπορούν να συζητηθούν ζητήματα με έναν τρόπο επιστημονικό και τεκμηριωμένο τα οποία απασχολούν τα παιδιά και θα απασχολούν τα παιδιά μας σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα.
- Ποιο αξιολογείτε ως μεγαλύτερο λάθος της προηγούμενης διακυβέρνησης στην Παιδεία και πώς το αντιμετωπίζετε;
Εντοπίζω αυτή τη στιγμή αλλά και εν συνόλω την παρουσία της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας ως μια εξίσωση προς τα κάτω. Μια εξίσωση προς τα κάτω που ξεκίνησε και με την αποδόμηση των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων, με ενέργειες στο Γυμνάσιο και το Λύκειο που γενικά δημιούργησαν μια χαλαρότητα μέσα στο σχολείο. Τα βήματα πρέπει να είναι πολύ συστηματικά και ήδη γίνονται.
Ήδη γίνονται με το να προγραμματίζουμε ένα νομοθετικό έργο που θα εμπλουτίσει το δημόσιο σχολικό σύστημα με Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία, θα έχει τις νέες θεματικές ενότητες στο ωρολόγιο πρόγραμμα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Συγχρόνως, θα έχουμε ένα νέο σύστημα επιλογής στελεχών, γιατί η διοίκηση της εκπαίδευσης είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι αλλά μελετούμε και όλες τις αλλαγές για το Γυμνάσιο και το Λύκειο έτσι ώστε και το Γυμνάσιο να έχει ακόμα πιο ουσιαστικό ρόλο στο διδακτικό κομμάτι και με την προσθήκη του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, αλλά και στο Λύκειο, με στοχευμένες ενέργειες, να αλλάξει ο χαρακτήρας του που αυτή τη στιγμή είναι εισαγωγικός προς το Πανεπιστήμιο και τα παιδιά να παίρνουν ευρύτερες γνώσεις από το να προετοιμάζονται απλώς για το Πανεπιστήμιο.
- Καθηγητές Γυμνασίου διαμαρτύρονται ότι το Δημοτικό ευθύνεται για τη χαοτική κατάσταση στα Γυμνάσια, με παιδιά ανεξέλεγκτα, χωρίς σωστές βάσεις, που δεν μπορούν στη συνέχεια να συνεχίσουν στο Λύκειο, που δεν ξέρουν γραφή, ανάγνωση, προπαίδεια και στοιχειώδεις έννοιες. Μήπως θα έπρεπε να εισαχθεί η έννοια της αξιολόγησης και του ελέγχου και στο δημοτικό;
Ούτως ή άλλως θα εμπλουτίσουμε το πρόγραμμα σπουδών των δημοτικών σχολείων και συγχρόνως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της προσπάθειάς μας είναι η επιμόρφωση. Άρα, όλοι οι εκπαιδευτικοί μας με ένα πρόγραμμα που ξεκινά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, θα επιμορφωθούν και σε βασικούς γραμματισμούς αλλά και σε νέες μεθόδους διδασκαλίας, γιατί είναι αλήθεια ότι είναι πάρα πολλά χρόνια που έχει να γίνει επιμόρφωση στην Ελλάδα ή γίνεται αποσπασματικά. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η συνολική θεώρησή μας στα κομμάτια της Παιδείας πρέπει να έχει στοιχεία που θα ξεκινούν από το Νηπιαγωγείο, συνεχίζοντας με το Δημοτικό και φτάνοντας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Είναι σημαντικό, το επισημαίνω, να εστιάσουμε στην επιμόρφωση. Και επειδή αναφέρατε το θέμα της αξιολόγησης, θα αναφερθώ στη γενικότερη θέση μας στο ζήτημα της αξιολόγησης με την αρχή που κάνουμε, την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Είναι στοιχεία για τα οποία είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά αλλά είναι και στοιχεία απαιτούμενα έτσι ώστε να πάμε στην επόμενη μέρα της δημόσιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
- Σχολικός εκφοβισμός, υπήρχε, υπάρχει. Πολλά παιδιά υποφέρουν, κάποιοι καθηγητές μόνοι τους προσπαθούν. Τον Δάσκαλο Εμπιστοσύνης που εξαγγείλατε κάποιοι λένε ότι τον βλέπουν θετικά ως ιδέα. Επίσης οι καθηγητές ισχυρίζονται ότι θα τους βοηθούσε η ύπαρξη ενός ψυχολόγου στα σχολεία.
Θα ξεκινήσω με το δεύτερο κομμάτι και θα σας πω ότι με πολύ απτό τρόπο, οποιοσδήποτε αξιολογήσει την μέχρι τώρα πορεία μας, και τη δική μου δραστηριότητα τους πρώτους 7 μήνες, θα δει ότι επιθυμώ να είμαι δίπλα στα σχολεία. Και σε ανοιχτό διάλογο με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς γιατί είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ακριβώς αυτό το οποίο συμβαίνει στο πεδίο αλλά και την επίδραση κάθε μέτρου και κάθε εγκυκλίου που μπορεί να στέλνεται από το υπ. Παιδείας. Άρα ναι, θέλουμε ανοιχτό διάλογο και με πολλή μεγάλη χαρά θα δεχτώ τις προτάσεις των πιο πεπειραμένων εκπαιδευτικών που έχουν ούτως ή άλλως τόσα χρόνια αντιμετωπίσει πολλά περιστατικά, ανάμεσα σε αυτά και περιστατικά βίας.
Όμως, θα ήθελα να εστιάσω και στα έξτρα μέτρα που θα πάρουμε πέρα από τον Δάσκαλο Εμπιστοσύνης, ο οποίος θα είναι ένας εκπαιδευτικός στον οποίο μπορούν να στρέφονται τα παιδιά. Δεν θέλουμε να υποκαταστήσει τον ρόλο του ψυχολόγου, γι’αυτό και έχω δηλώσει με σαφήνεια ότι οι ψυχολόγοι που ήδη υπάρχουν στα δίκτυα σχολείων θα ενισχυθούν σε αριθμούς, ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί. Συγχρόνως, θα επανασυσταθεί η ομάδα στο υπ. Παιδείας, το παλιό Παρατηρητήριο κατά της Σχολικής Βίας, που θα λειτουργήσει με ανθρώπους εμπειρογνώμονες σε αυτό το κομμάτι, ανθρώπους που έχουν να κανουν με τη σχολική ψυχολογία, που έχουν ασχοληθεί εκτεταμένα με αυτό το ζήτημα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να καταστήσουμε όχι μόνο ένα σχέδιο δράσεων, επιμορφωτικών ενημερώσεων και μιας ανοιχτής διάδρασης με τις σχολικές μονάδες αλλά να δώσουμε και σε όλες τις σχολικές μονάδες τα εγχειρίδια δράσης έτσι ώστε να ξέρει ο κάθε λειτουργός στην σχολική πραγματικότητα τι πρέπει να κάνει σε τέτοιου είδους συμβάντα.
- Αν υποθέσουμε ότι ιδανικά έχετε δύο τετραετίες μπροστά σας, πώς θέλετε να είναι το Ελληνικό Σχολείο όταν παραδώσετε εσείς τη σκυτάλη στον επόμενο;
Πολύ σημαντική ερώτηση. Θα ήθελα να έχει καταστεί ένα ανοιχτό σχολείο στη σύγχρονη πραγματικότητα. Με ασφαλή στέγη για όλα τα παιδιά, με ψηφιακές υποδομές, με στόχο την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των παιδιών. Ένα σχολείο σε διαρκή διάλογο με αυτά που θα συναντήσουν τα παιδιά μας στο μέλλον τους.
Πολλά από αυτά είναι άγνωστα ακόμα και σε εμάς τους ίδιους, πρέπει να σκεφτόμαστε το σχολείο του 2030 και όλα τα πνευματικά και τα ψυχικά εφόδια που πρέπει να έχουν τα παιδιά μας έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις εκείνης της πραγματικότητας, του μέλλοντος. Άρα, θα ήθελα ένα σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών, με πολύ καλή επαφή με το περιβάλλον, με ένα αρμονικό τρίγωνο επαφής δασκάλων, παιδιών και των γονιών τους, για να μπορέσουν να πετύχουν οι πολιτικές που ανέφερα νωρίτερα και ιδανικά ένα σχολείο που να λειτουργεί με όρους και κανόνες, μέσα στο οποίο όμως κάθε παιδί να μπορεί να αναπτύσσει όλες τις πτυχές του χαρακτήρα του. Και ιδανικά ένα Λύκειο – το ξέρω ότι μπορεί να ακούγεται ως ένα όνειρο αυτή τη στιγμή- που να έχει αποσυνδεθεί από την είσοδο στο Πανεπιστήμιο, όπου θα μπορούν εκεί τα παιδιά να λαμβάνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζονται για το μέλλον που έρχεται με πολύ γοργούς ρυθμούς.
