Δύσκολα θέματα είναι προτιμότερο για τους θεσμούς να τα παραπέμψουν μετά τη λήξη του 3ου Μνημονίου, όπως λέει στο Liberal o Παναγιώτης Πετράκης, καθηγητής Οικονομικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Και εξηγεί ότι αυτό σημαίνει πως αν στραβώσει με δική μας ευθύνη, η τήρηση των μεταμνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, τότε θα μπορούν να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για την Ελλάδα χωρίς τη συμμετοχή της.
Σχολιάζοντας το συμπληρωματικό Μνημόνιο, σημειώνει ότι «φωτογραφίζει» υπό μια έννοια με τι θα μοιάζει η επόμενη ημέρα μετά τον Αύγουστο, μιλά για δεσμεύσεις που ξεπερνούν το βίο της παρούσας κυβέρνησης και δεσμεύουν την επόμενη, ενώ χαρακτηρίζει αρκετά αυστηρό το πλαίσιο της επόμενης ημέρας. «Σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται ριζική μεταβολή του. Επαναδιαπραγμάτευση θα μπορούσε να γίνει, αλλά όχι ανατροπή του», δηλώνει ο κ. Πετράκης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τι μας δείχνει το γεγονός ότι παρά τις πληροφορίες που διοχετεύονταν από τη κυβέρνηση, τελικά δεν έχει φύγει από το τραπέζι, το ενδεχόμενο μείωσης του αφορολογήτου εμπροσθοβαρώς, δηλαδή από το 2019 μαζί με την περικοπή των συντάξεων;
Η μείωση του αφορολογήτου θα έλθει νωρίτερα εάν εκτιμηθεί ότι το 2019 θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί το 3,5% του πρωτογενούς πλεονάσματος. Οι δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας για την τήρηση του στόχου για το 2019 είναι οριακές και θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Απρίλιο του 2019 για να δούμε τι θα γίνει.
- Είναι στην ουσία το επικαιροποιημένο μνημόνιο μια πρώτη ιδέα για το πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί στη χώρα μετά τον Αύγουστο;
Η επιλογή που έχουμε είναι να ενταχθούμε είτε στο καθεστώς επίβλεψης της χώρας, όπως προβλέπει ο κανονισμός του Ευρωκοινοβουλίου (472/2013), είτε σε μια προληπτική γραμμή πίστωσης (απλή ή ενισχυμένη). Και οι δύο επιλογές έχουν επίβλεψη με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας από ένα Μνημόνιο.
Η επιδείνωση του διεθνούς σκηνικού (ακριβότερος διεθνής δανεισμός) δείχνει ότι η επίβλεψη που θα ασκηθεί (το πιο πιθανόν, μέσω ενός υβριδικού προγράμματος της 472/2013) θα είναι αρκετά ισχυρή. Το μεσοπρόθεσμο θα τηρηθεί με μειωμένες δυνατότητες χρηματοδότησης αντιμέτρων.
- Τι μας δείχνει το γεγονός ότι πολλές από τις δράσεις της αρχικής λίστας των προαπαιτουμένων, έχουν πάρει νέες ημερομηνίες έως το τέλος του έτους ή και αργότερα;
Δείχνει ρεαλισμό και επιμήκυνση της περιόδου επίβλεψης. Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα υβριδικό πρόγραμμα του καθεστώτος δημοσιονομικής εποπτείας (472/2013) περιλαμβάνει διαδικασίες λήψης διαρθρωτικών αποφάσεων για την τήρηση των στόχων του προγράμματος που λαμβάνονται χωρίς της συμμετοχή της Ελλάδος.
Συνεπώς δύσκολα θέματα είναι προτιμότερο για τους θεσμούς να τα παραπέμψουν μετά τη λήξη του 3ου Μνημονίου ! Στη πράξη αυτό σημαίνει ότι αν στραβώσει με δική μας ευθύνη, η τήρηση των μεταμνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, θα μπορούν να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για την Ελλάδα χωρίς τη συμμετοχή της.
- Συμφωνείτε με το χαρακτηρισμό που δίνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη μεταμνημονική επιτροπεία της Ελλάδας, λέγοντας στην ουσία ότι η χώρα θα είναι σταθερά δεμένη με ένα «μικρό λουρί»;
Στην ουσία, το κείμενο του Συμπληρωματικού Μνημονίου περιγράφει αρκετά καλά αυτές τις υποχρεώσεις. Και, όπως βλέπετε, οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η χώρα υπερβαίνουν τη ζωή αυτού του μνημονίου ή και αυτής της κυβέρνησης.
Παραδείγματος χάριν, τα πρωτογενή παραμένουν στο 3,5 %, οι νέοι διευθυντές στο Δημόσιο θα πρέπει να έχουν τοποθετηθεί έως τον ερχόμενο Οκτώβριο. Το οικονομικό κλείσιμο της επένδυσης στο Ελληνικό θα πρέπει να έχει γίνει έως το τέλος του 2018, ενώ το Κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες να έχουν τελειώσει έως τον Ιούνιο του 2021.
Εν ολίγοις δεσμεύεται σε αρκετές αποφάσεις και η επόμενη κυβέρνηση. Το πλαίσιο πάντως είναι αρκετά αυστηρό και σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται ριζική μεταβολή του. Επαναδιαπραγμάτευση θα μπορούσε να γίνει, αλλά όχι και ανατροπή του.
- Ποιες διαφορές εντοπίσατε σε αυτό επικαιροποιημένο μνημόνιο σε σχέση με το προηγούμενο;
Έχει αρκετές διαφορές και μερικές ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες: Για παράδειγμα, στην αρχή του (Outlook and Strategy) η φράση περί «αποτελεσματικής χρήσης των πόρων του υπερταμείου» έχει αντικατασταθεί με τη φράση «νομισματικοποίηση των αξιόλογων περιουσιακών του στοιχείων». Νομίζω ότι η διαφορά είναι σημαντική!
- Επίσης, το επικαιροποιημένο μνημόνιο αποκαλύπτει ότι θα απαιτηθεί και νέα συμφωνία με τους θεσμούς για την εφαρμογή των λεγόμενων αντιμέτρων. Στη πράξη αυτό σημαίνει ότι θα εφαρμοστούν, αν και εφόσον…
Για να ενεργοποιηθούν τα αντίμετρα θα πρέπει να ενεργοποιηθούν ορισμένα κριτήρια. Αυτό είναι γνωστό σήμερα. Ο τρόπος και η φύση της ενεργοποίησής τους θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί.
- Τι πιστεύετε ότι θα γίνει τελικά με το ΔΝΤ; Θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα; Ο Σεντένο, δήλωσε ότι «είμαστε σχεδόν εκεί», ωστόσο το Βερολίνο δεν φαίνεται να κάνει πίσω…
Έχω την αίσθηση ότι θα παραμείνει ουσιαστικά ως τεχνικός σύμβουλος, αφού θα του αποπληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών της Ελλάδος προς αυτό. Αυτό θα βοηθούσε και στην καλύτερη αξιολόγηση του αξιόχρεου της Ελλάδος. Η παρουσία του πάντως συνοδεύεται από πολιτικό φόρτο. Από την άλλη μεριά σκέφτομαι εάν το χρειαστεί και η Τουρκία δεν θα προκύψει άραγε κάποιο ιδιόρρυθμο πολιτικό πρόβλημα
