Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Πριν τρεις εβδομάδες, η μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, η Banco Santander, έκανε κάτι που προσπαθούσαν εδώ και αιώνες να πετύχουν οι αλχημιστές του μεσαίωνα, αλλά δεν τα κατάφερναν. Μετέτρεψε το «κάρβουνο» σε «χρυσό». Δημιούργησε μία τεράστια αξία από το πουθενά. Για την ακρίβεια δημιούργησε 7,8 δισεκατομμύρια ευρώ! Χωρίς εισφορά ξένων κεφαλαίων, απλά με ένα κομμάτι χαρτί και ένα στυλό που χάραξε μερικές μαγικές γραμμές σε αυτό!
Σίγουρα, αυτήν τη στιγμή πολλοί τραπεζίτες στην Ευρώπη αλλά και παγκόσμια προσπαθούν να μάθουν την τεχνική, όπως και εμείς! Όμως η τεχνική υπάρχει, στους υπάρχοντες κανονισμούς. Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν εν μέρει τον τρόπο με τον οποίο θα μετρήσουν τα στοιχεία ενεργητικού τους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Αρκεί να τα «αποχαρακτηρίσουν» ή να αλλάξουν τον τρόπο υπολογισμού τους, και, ω του θαύματος, νέα κεφάλαια δημιουργούνται! Καθαρός χρυσός 24 καρατίων! Η Santander έκανε το κόλπο με μια θυγατρική της στη Βραζιλία, ενώ, όπως έχει διαρρεύσει, τα συνολικά κεφάλαια που μπορεί έτσι να δημιουργήσει, απλά αποχαρακτηρίζοντας κάποια κεφάλαια από επικίνδυνα σε ακίνδυνα, μπορεί να φτάσουν τα... 30 δισ. 30 δισ., δηλαδή, όσο το 1/10 του ελληνικού ΑΕΠ! Παίρνοντας άδεια από την ΕΚΤ, η τράπεζα χρησιμοποίησε... την εναλλακτική μέθοδο και έκανε το... μαγικό! Αντιλαμβανόμαστε ότι σε μια εποχή, όπου οι τράπεζες έχουν τεράστιους κινδύνους, η δυνατότητα να βαφτίζουν το κρέας, ψάρι είναι πολύ σημαντική. 30 δισ. από εδώ, 30 δισ. από εκεί, και ω του θαύματος, δεν χρειάζονται ούτε αυξήσεις κεφαλαίου, ούτε τίποτα στη μαγική χώρα της Ευρωλάνδης του κυρίου Σόιμπλε!
Από την άλλη πλευρά, η συχνότητα των πρακτικών αυτών, ή μάλλον η συστηματική κατάχρησή τους, έχει προβληματίσει την BIS, που είναι το μεγάλο «παγκόσμιο αφεντικό» όλων των τραπεζών, καθώς καθορίζει τα στάνταρτς, και την υποχρεώνει να κάνει μια στροφή. Στροφή προς ένα στάνταρ υπολογισμό των κεφαλαίων που δεν θα δίνει δυνατότητα στην κάθε τράπεζα να «μαγειρεύει» τα στοιχεία ενεργητικού κατά το δοκούν, κάνοντας όργια παρεμβάσεων στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και κοροϊδεύοντας συστηματικά καταθέτες, μετόχους και ομολογιούχους. Η νέα μεθοδολογία ίσως είναι έτοιμη τον Ιούνιο. Ας ελπίσουμε ως τότε να μην έχουμε επεισόδια με χρεοκοπίες ευρωπαϊκών τραπεζών που, δημιουργώντας χρυσό από κάρβουνο, θεωρούνται «ασφαλείς» και όταν χρεοκοπούνε, μας κάνουν όλους να «πέφτουμε από τα σύννεφα»!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
