Του Θανάση Διαμαντόπουλου
Μπορεί μεν σε πρόσφατη συζήτησή μας ο κ. Δημήτρης Παπαδημούλης να σχολίασε την εκτίμησή μου, πως η διαφορά στις ευρωεκλογές θα ήταν κοντά στις 10 μονάδες, με τη φράση «τέτοιες διαφορές δεν παίζουν, εσύ είσαι παρατηρητής, εγώ τα δουλεύω και ξέρω», ωστόσο μια τέτοια διαφορά τελικώς προέκυψε. Και βέβαια θέτει ζήτημα ερμηνείας της. Μόνο που υπάρχουν δύο δυνατές ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Την πρώτη θα την χαρακτήριζα επιφανειακή και αβαθή, τη δεύτερη ποιοτική ανάλυση βάθους.
Σύμφωνα προς την πρώτη, την αβαθή, ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκαν κατά κράτος για τους εξής λόγους:
1. Ό,τι κυβερνητικό αποτύπωμα και αν κατέγραφαν, αυτό θα υπολειπόταν του κεφαλαίου προσδοκιών είχαν, αυτάρεσκα αλλά αφελώς, δημιουργήσει το 2015…
2. Η σύζευξη αριστερής ρητορείας με επιλογή ενός ακροδεξιού κυβερνητικού εταίρου είχε όρια που κάποτε θα εξαντλούνταν…
3. Δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις την ταξική μεροληψία της Δεξιάς –πχ Αλογοσκούφης που είχε καταστήσει οιονεί αφορολόγητες τις γονικές παροχές ακόμη και τεράστιων περιουσιών- με μια ανεστραμμένη ταξική μεροληψία, δολοφονική για τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή τη μεσαία τάξη…
4. Δεν μπορείς να έχεις ως ρομφαία του καταγγελτικού σου λόγου τη χλιδή και των αντιπάλων και να προσχωρείς στον ευδαιμονισμό των κοτεράτων «αποδράσεων» και των πούρων Αβάνας. (Έστω και αν υποτεθεί πως αυτά οδήγησαν στον πλουτισμό μέρους της εργατικής τάξης, ήτοι του θαλαμηπόλου ή του σερβιτόρου που πιθανότατα έβγαλε και πούλησε τις σχετικές φωτογραφίες)…
5. Δεν μπορείς να καταγγέλλεις τη διαπλοκή των άλλων και να πολιτεύεσαι με την οικογένεια Κόκκαλη…
6. Δεν μπορείς να καταγγέλλεις την οικογενειοκρατία και να επιλέγεις εμβληματικά για το ψηφοδέλτιό σου προσωπικότητα που –όχι μόνο «ξέχασε» τις ποινικές της εμπλοκές, αλλά- ως βασικό νομιμοποιητικό τίτλο των πολιτικών της φιλοδοξιών είχε την ιδιότητα της θυγατρός. Τότε εσύ έχεις κάψει τις σχετικές καταγγελίες «στης Μυρσίνης την ποδιά»…
7. Δεν μπορείς να καταγγέλλεις τον παρασιτικό χαρακτήρα των πελατειακών πρακτικών της Δεξιάς και να εποικίζεις με κομματικούς εγκάθετους το κράτος, εκτινάσσοντας στα ουράνια τη δαπάνη των μετακλητών…
8. Δεν μπορείς να ευαγγελίζεσαι τον εκδημοκρατισμό του κράτους και να προχωρείς στον εκσταλινισμό της δημόσιας τηλεόρασης (γιατί πολλοί έγιναν αντικομμουνιστές διαβάζοντας μόνο Ριζοσπάστη), αλλά και στον εκρασπουντινισμό ή τον εκθανισμό θεσμών όπως η Δικαιοσύνη…
9. Δεν μπορείς επ' άπειρον να καλλιεργείς τον μύθο του χαρισματικού, όταν περιφέρεσαι σαν πολιτισμοκτόνος ωρολογιακή βόμβα και σαν σίριαλ κίλερ της ελληνικής γλώσσας (και σε αυτό αντιδρά η μεσαία τάξη)…
10. Δεν μπορείς δια των προεκλογικών φιλοδωρημάτων να αποδεικνύεις –αυτό και αν λειτούργησε σαν αυτεπίστροφο όπλο ή μπούμερανγκ- πως η ακραία φορολογική αφαίμαξη της ελληνικής κοινωνίας δεν υπαγορευόταν από την ανάγκη σωτηρίας του τόπου, αλλά από τις προεκλογικές σκοπιμότητες των κυβερνώντων…
11. Η κουλτούρα της παραδοσιακής Αριστεράς είναι δύσκολα συμβατή με ακραίες εκφάνσεις έπαρσης (τη λέξη «οίηση» μάλλον δεν τη γνωρίζεις), εκ των οποίων το «οι αντιπεριφερειάρχες ένα μέτρο πίσω» ίσως δεν ήταν το πιο ακραίο παράδειγμα.
Αν, όμως, όλα αυτά συνιστούν την επιφανειακή ερμηνεία, η ερμηνεία βάθους θα στεκόταν σε άλλους λόγους. Και αυτοί είναι:
1. Γέφυρες με πολιτικό μηχανικό τον Τσίπρα δεν μπορεί παρά να είναι μειωμένης στατικότητας…
2. Δεν μπορείς να μην αξιοποιείς προσωπικότητες όπως ο Τσιτουρίδης και ο Ψινάκης ή να χρησιμοποιείς ανεπαρκώς άλλες, όπως ο Αντώναρος, ο Ραγκούσης, η Παπακώστα και ο Στέφανος Τζουμάκας…
3. Δεν μπορείς να αποστερείς από τα στρατεύματά σου, στέλνοντάς τους σε αποστολές στο εξωτερικό, πολιτικούς πολέμαρχους, όπως ο Τέρενς Κουίκ…
4. Όσο ιδιοφυής και αν είναι η τακτική της συστράτευσης των Άρεων, δεν μπορείς να την αφήνεις ημιτελή. Δηλαδή να αξιοποιείς μόνο το πνεύμα του Άρη Βελουχιώτη και του Άρη Σπηλιωτόπουλου και να μην επιδιώκεις την πολιτική συμπόρευση, ως γεφυροποιού, και του Άρη Πορτοσάλτε…
5. Δεν μπορείς να βρίσκεσαι στη γη και να προσπαθείς να μαζέψεις ψήφους, όταν –όπως διαπίστωσε η ανώτατη διανόηση του τόπου- βρίσκεσαι στον αέρα, απασχολημένος με το να πιάνεις εκεί πουλιά… Και τέλος…
6. Ακόμη και αν είσαι «εναέριος πουλοπιάστης», δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις τον κατατρεγμό της τύχης. Η οποία έκανε –μολονότι δεν υπήρχε, όπως σωστά είχες ορθολογικά διαγνώσει και επισημάνει, ούτε μια στο εκατομμύριο να συμβεί κάτι τέτοιο- να μην υποταγεί η Μέρκελ, να μη βγάλει για τις τηλεοπτικές άδεις το ΣτΕ την επιθυμητή απόφαση, να μην καταλάβει ενώπιον της κάλπης ο λαός το συμφέρον του… (Και, ως προς το τελευταίο, δυστυχώς το Σύνταγμα, μπορεί να παρέχει ευχέρεια επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, δεν προβλέπει όμως διαδικασία διάλυσης του λαού και εκλογής ενός άλλου λαού)…
*Ο κ. Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Παντείου Πανεπιστημίου.