Μετά τις Ευρωεκλογές το θέμα Ελλάδα θα τεθεί ξανά στο τραπέζι, αφού η "περίοδος χάριτος" θα έχει εκπνεύσει. Και εφόσον η χώρα βρεθεί ενώπιον απαγορευτικών επιτοκίων, τότε οι Ευρωπαίοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με αυτό που σήμερα δεν θέλουν ούτε να σκέφτονται, τον κίνδυνο να χρειαστεί η Ελλάδα ένα 4ο μνημόνιο, λέει στο Liberal.gr, ο Γιώργος Οικονομίδης, αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
"Είναι προφανές ότι σε μια Ευρωζώνη που χαρακτηρίζεται από έξαρση του λαϊκισμού (βλέπε Ιταλία) αλλά και από την αποδυνάμωση πολιτικά της Μέρκελ, θα αυξηθούν οι φωνές υπέρ μιας πιο σκληρής στάσης απέναντι στις χώρες του Νότου. Αν εκπνεύσει αυτή η περίοδος χάριτος και η Ελλάδα συνεχίσει να βρίσκεται εκτός αγορών, τότε η αντιμετώπισή της από την Ευρώπη- φοβάμαι -θα είναι σκληρή", αναφέρει ο κ. Οικονομίδης.
Εξηγεί γιατί η ελληνική οικονομία ακόμη και σήμερα δεν υπακούει στο βασικό οικονομικό κανόνα που θέλει τα αρκετά χαμηλότερα κόστη εργασίας και τα υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία, να απογειώνουν την ανάπτυξη. Και χαρακτηρίζει εντελώς παραπλανητική την άποψη αυτή, ότι φταίει η ιταλική κρίση για την αρνητική στάση των αγορών απέναντι στην Ελλάδα.
“Δηλαδή αν το σημερινό επιτόκιο 4,2% των ελληνικών ομολόγων είναι υψηλό, τότε το 3,7% του περασμένου Φεβρουαρίου, όπου δεν είχαμε ιταλική κρίση, αφού οι εκλογές έγιναν το Μάρτιο, ήταν χαμηλό ;", διερωτάται ο κ. Οικονομίδης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Αν σας ζητούσα να τολμήσετε μια πρόβλεψη για την ελληνική οικονομία σε έξι- οκτώ μήνες από σήμερα, ποια θα ήταν αυτή;
Δεν νομίζω ότι η εικόνα που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία θα είναι πολύ καλύτερη σε έξι -οκτώ μήνες από σήμερα. Δεν νομίζω ότι ο βασικός στόχος που δεν είναι άλλος, από τη βιώσιμη έξοδο της χώρας στις αγορές θα έχει επιτευχθεί.
Δεν φαίνεται εφικτό, διότι για να εμπιστευτούν την Ελλάδα οι αγορές, θα πρέπει αυτή να έχει επιδείξει τους επόμενους μήνες μια αναπτυξιακή δυναμική. Αν κοιτάξετε το σχέδιο του προυπολογισμού θα δείτε ότι τα σημεία τα οποία θα μπορούσε να “ποντάρει” η χώρα για να στηρίξει αυτή την αναπτυξιακή δυναμική είναι οι επενδύσεις και οι εξαγωγές.
Δεν εκτινάσσεται τίποτα από τα δύο. Σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που πέρασαν από μνημόνια, είδαμε μια έκρηξη ανάπτυξης με κινητήριο δύναμη τις εξαγωγές. Συνέβη παντού, πλην της Ελλάδας.
Αυτός είναι ο λόγος που το “ελατήριο” της οικονομίας δεν εκτινάχθηκε ούτε το πρώτο, ούτε το δεύτερο τρίμηνο, και πολύ φοβάμαι ότι το ίδιο θα συμβεί και στα δύο επόμενα. Διότι η ελληνική οικονομία, ακόμη και σήμερα, δεν υπακούει στο βασικό οικονομικό κανόνα που θέλει τα αρκετά χαμηλότερα κόστη εργασίας και τα υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία, να απογειώνουν την ανάπτυξη. Εξηγήσεις βεβαίως για αυτό υπάρχουν, όπως ότι η χώρα δε λέει να μεταρρυθμιστεί, αλλά αυτά έχουν χιλιοειπωθεί, και εσείς με ρωτήσατε προς τα που πηγαίνουμε.
Έπειτα είναι και η αβεβαιότητα λόγω της Ιταλίας...
Κατά τη γνώμη μου είναι εντελώς παραπλανητική η άποψη αυτή, ότι φταίει η ιταλική κρίση για την αρνητική στάση των αγορών απέναντι στην Ελλάδα. Απλώς οι αγορές ούτε έβλεπαν, ούτε βλέπουν κάποιο "story" στην Ελλάδα, και αυτό δεν είναι απότοκο της Ιταλίας παρά της πραγματικής εικόνας της οικονομίας, που βρίσκεται ακόμη σε καθεστώς junk, και της διαχείρισης από το σημερινό πολιτικό προσωπικό.
Δηλαδή αν το σημερινό επιτόκιο 4,2% των ελληνικών ομολόγων είναι υψηλό, τότε το 3,7% του περασμένου Φεβρουαρίου, όπου δεν είχαμε ιταλική κρίση, αφού οι εκλογές έγιναν Μάρτιο, ήταν χαμηλό ; Η δική μου αντίληψη είναι ότι μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της σημερινής αβεβαιότητας είναι εξωγενές, το κύριο σκέλος είναι ενδογενές, δηλαδή οφείλεται σε αυτά που εμείς κάνουμε. Επειδή δεν κάνουμε όσα πρέπει, αντιμετωπιζόμαστε ανάλογα. Ακόμη και να μην υπήρχε η ιταλική κρίση, η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς δεν θα ήταν ιδιαίτερα χαμηλότερη.
Εφόσον δεν βλέπετε να δημιουργούνται αυτές οι ενδείξεις αναπτυξιακής δυναμικής, ποια είναι η πρόβλεψή σας;
Έτσι όπως προδιαγράφονται οι συνθήκες, με μια χώρα που έχει στην ουσία μπει σε προεκλογικό κλίμα, το οποίο θα φουντώσει μετά τον Ιανουάριο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να περιμένει κανείς αναπτυξιακή δυναμική. Δεδομένης αυτής της βάσιμης εικασίας, τότε είναι εξαιρετικά δύσκολο, μέσα στους επόμενους 8 με 10 μήνες - και μακάρι να διαψευσθώ- μια βιώσιμη και σοβαρή επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Και όταν λέω σοβαρή επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές, εννοώ με την έκδοση για παράδειγμα ενός μακράς διαρκείας ομολόγου 10 ετών. Το γεγονός ότι ο ίδιος ο υπουργός κ. Ευ. Τσακαλώτος παραδέχθηκε προ ημερών μιλώντας στοReuters το μεγάλο βαθμό δυσκολίας μιας ελληνικής εξόδου, λέει από μόνο του πολλά.
Σκεφθείτε τώρα μια Ελλάδα εκτός αγορών που υποχρεούται ως τα μέσα του 2019 να έχει αναχρηματοδοτήσει χρεολύσια ίσα περίπου με το 50% του “σκληρού” μαξιλαριού των 15,7 δισ. ευρώ, από τα συνολικά 24,1 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα είναι ότι μόλις βάλουμε χέρι στο μαξιλάρι, αυτόματα θα υποδηλώσουμε την αδυναμία μας να δανειστούμε από τις αγορές. Μην ξεχνάτε ότι ο σκοπός της συμφωνίας του Ιουνίου στο Eurogroup ήταν να μπορεί η Ελλάδα μετά το μνημόνιο, να καλύπτει τις ανάγκες της από τις αγορές.
Όταν λοιπόν η Ελλάδα αρχίζει να βάζει γενναίο χέρι στο μαξιλάρι, τα επιτόκια θα ανέβουν, οπότε όταν τη τελευταία στιγμή η χώρα θα χρειαστεί να δανειστεί από τις αγορές, τα επιτόκια θα είναι ασύμφορα υψηλά.
Τότε λοιπόν το θέμα Ελλάδα θα τεθεί ξανά στο τραπέζι, αφού η “περίοδος χάριτος” θα έχει εκπνεύσει. Και εφόσον η Ελλάδα βρεθεί ενώπιον απαγορευτικών επιτοκίων, τότε οι Ευρωπαίοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με αυτό που σήμερα δεν θέλουν ούτε να σκέφτονται, τον κίνδυνο να χρειαστεί η Ελλάδα ένα 4ο μνημόνιο, που θα συνδέεται με προαπαιτούμενα.
Το ερώτημα σε μια τέτοια περίπτωση είναι ποια ευρωπαϊκά κοινοβούλια θα εγκρίνουν κάτι τέτοιο...
Είναι προφανές ότι σε μια Ευρωζωνη που χαρακτηρίζεται από έξαρση του λαϊκισμού (βλέπε π.χ. Ιταλία) αλλά και από την αποδυνάμωση πολιτικά της κας Μέρκελ, θα αυξηθούν οι φωνές υπέρ μιας πιο σκληρής στάσης απέναντι στις χώρες του Νότου. Αν εκπνεύσει αυτή η “περίοδος χάριτος” και η Ελλάδα συνεχίσει να βρίσκεται εκτός αγορών, τότε η αντιμετώπισή της από την Ευρώπη- φοβάμαι - θα είναι σκληρή.
Πάντως ήδη δημοσιεύματα σε μεγάλες ξένες εφημερίδες, όπως για παράδειγμα η FAZ, δεν θεωρούν απίθανο το δυσοίωνο αυτό σενάριο...
Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αναπτυξιακή δυναμική. Η χώρα δεν φαίνεται να έχει αναπτυξιακή δυναμική, δηλαδή τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα της επιτρέψουν να μπορεί να εξυπηρετεί με άνεση το χρέος της. Αυτά λαμβάνουν υπόψη τους τέτοιες αναλύσεις, συνυπολογίζοντας και τη πολιτική αντιπαράθεση που θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες.
Κοιτάξτε, η Ελλάδα έχει κουράσει πάρα πολύ.
Άνθρωποι σε σημαντικές θέσεις έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά και καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η Ελλάδα είναι μια ειδική περίπτωση, που δεν θα έπρεπε ενδεχομένως να ανήκει στην Ευρωζώνη. Ανεξάρτητα από το αν έχουν δίκιο ή άδικο, αλλά και από το αν αρκετοί από αυτούς έχουν σημαντικές ευθύνες για το πως φθάσαμε ως εδώ, αυτή είναι η αλήθεια.
Η Ευρώπη συνειδητοποιεί πως ήταν αυταπάτη ότι θα ξεμπερδέψει με την Ελλάδα μετά την 21η Αυγούστου. Απλά σήμερα η Ευρώπη έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα απ'' ότι η Ελλάδα. Εθνικισμό, λαϊκισμό, άνοδο της ακροδεξιάς. Δεν έχει περισσευούμενη ενέργεια η Ευρώπη για να ασχοληθεί άλλο με την Ελλάδα.
