Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι από τις υπογραφές Ρώσων και Σαουδαράβων από τη χτεσινή συμφωνία στην Ντόχα του Κατάρ, και η τιμή του πετρελαίου άρχισε, μετά μία μέρα περισυλλογής, να ανατιμάται εντυπωσιακά. Το μεγάλο ερώτημα, αν τελικά υλοποιηθεί η συμφωνία από όλες τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του ΟΠΕΚ, είναι ποιος ακριβώς κερδίζει από αυτήν τη συμφωνία και πόσο.
Το πρώτο και βασικό συμπέρασμα από τη συμφωνία είναι ότι η συμφωνία της «Ντόχα» θυμίζει την περιβαλλοντική συμφωνία του Παρισιού. Παρότι την έχουν υπογράψει χώρες όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία, που εκπροσωπούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, η συμφωνία θα είναι σε ισχύ μόνο αν γίνει δεκτή από τις περισσότερες από τις άλλες χώρες που παράγουν πετρέλαιο. Ήδη υπουργός του Κατάρ που φαίνεται να προσυπογράφει τη συμφωνία δήλωσε πονηρά πως «θα παγώσουμε την παραγωγή, αν όλες οι άλλες χώρες του ΟΠΕΚ και η Ρωσία συμφωνήσουν». Μία άλλη χώρα, το Ιράν, δήλωσε ότι θα περιορίσει την παραγωγή στα προ-εμπάργκο επίπεδα αν συμφωνήσουν οι άλλες χώρες.
Εν ολίγοις φαίνεται να μην υπάρχει μία στάση μονομερούς δέσμευσης. Θα ήταν όμως παράλογη η μονομερής δέσμευση. Μάλιστα, αυτό που αξίζει στη συμφωνία είναι ακριβώς αυτό, η δέσμευση υπό τον όρο ότι όλοι θα δεσμευτούν. Να σημειώσουμε ότι το συμφέρον όχι μόνο των χωρών που παράγουν πετρέλαιο, αλλά και μεγάλων δυτικών εταιρειών που εμπλέκονται στην παραγωγή είναι ακριβώς η επίτευξη συμφωνίας. Για αυτό, οι πιθανότητες τώρα γέρνουν προς το αισιόδοξο σενάριο, αυτή ακριβώς η δέσμευση που έγινε στην Ντόχα του Κατάρ είναι ένα μεγάλο πρώτο βήμα, το μεγαλύτερο.
Δεν είναι, επομένως, τυχαίο ότι οι τιμές πετρελαίου ανακάμπτουν εντυπωσιακά. Ανάκαμψη τιμών πετρελαίου της τάξης του 100% ως 200% σε βάθος χρόνου 12 μηνών, δηλαδή σε επίπεδα 60 ως 90 δολάρια το βαρέλι, είναι κάτι αναμενόμενο για τη συγκεκριμένη αγορά. Στο χτεσινό άρθρο αναφέραμε ότι ένας από τους βασικούς ευνοημένους θα είναι πιθανότατα η τιμή του χρυσού, καθώς ο χρυσός είναι ένα από τα εμπορεύματα που αυξάνονται απότομα, όταν υπάρχει υποψία για πληθωριστικές πιέσεις. Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι θα υπάρχουν και άλλοι ευνοημένοι, τόσο στον χώρο του συναλλάγματος, όσο και των ομολόγων, αλλά κυρίως των μετοχών. Ας το δούμε αυτό κάπως πιο αναλυτικά.
Χώρες με σημαντική έκθεση σε πετρέλαιο αλλά και μέταλλα που θα ανατιμηθούν, όπως Βραζιλία, Βενεζουέλα, Ρωσία, Νιγηρία και Αραβικές χώρες, θα έχουν άμεσο όφελος στη συναλλαγματική τους ισοτιμία, ενώ επίσης τα χρηματιστήρια τους ίσως ανατιμηθούν ταχύτατα στο επόμενο διάστημα, καθώς ένας εύκολος τρόπος επένδυσης σε νόμισμα που κερδίζει, αν δεν υπάρχουν συμβόλαια πώλησης και αγοράς στο νόμισμα αυτό, είναι η επένδυση στο χρηματιστήριο της χώρας που έχει αυτό το νόμισμα. Άμεσο αναμένεται να είναι επίσης, σε περίπτωση ανατίμησης του πετρελαίου, το όφελος σε εταιρείες παραγωγής μετάλλων, τσιμέντου, πετρελαίων, ενέργειας και τροφίμων. Ειδικά οι εταιρείες ενέργειας, που είναι σε μεγάλο βαθμό υπερδανεισμένες, θα έχουν διπλό όφελος, τόσο στις τιμές των μετοχών τους, όσο και στις τιμές των ομολόγων τους. Όφελος αναμένεται να υπάρξει και για τις αγορές που σχετίζονται με τα ναύλα μεταφοράς εμπορευμάτων, καθώς τόσο το πετρέλαιο, όσο και άλλα εμπορεύματα θα ανατιμηθούν, και επομένως θα συμφέρει η μεταφορά τους και συνακόλουθα θα είναι εύκολη η ανατίμηση των ναύλων, και των εταιρειών που μεταφέρουν (ναυτιλιακές). Οι τράπεζες, επίσης, που δανείζουν αυτές τις εταιρείες θα ευνοηθούν, τέλος, χρηματιστηριακά από τις εξελίξεις αυτές.
Δεν είναι, επομένως, καθόλου τυχαίο ότι κατά τη χτεσινή συνεδρίαση του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης οι τιμές μετοχών πολλών εταιρειών από τους κλάδους που προαναφέρθηκαν ξεκίνησαν έντονο ανοδικό ράλι. Εφόσον η ανατίμηση του πετρελαίου συνεχιστεί, αυτό το ράλι θα είναι ιδιαίτερα έντονο, και θα βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου ανατίμησης του Dow Jones κοντά στις 17.500 μονάδες, όπου θα βλέπαμε να ολοκληρώνεται η όποια άνοδος…
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
