Στην πρώτη μου επίσκεψη στην Κίνα, είδα εμβρόντητος έναν αστυνομικό να κρατά ακίνητους για είκοσι ολόκληρα λεπτά τουλάχιστον δέκα χιλιάδες Κινέζους στις δυο άκρες μιας τεράστιας πεζογέφυρας, για να περάσει από κάτω με την λιμουζίνα του ο Έλληνας πρωθυπουργός. «Στην Ελλάδα θα τον είχαν τσαλαπατήσει» σκέφτηκα, βλέποντας το πειθήνιο απέραντο πλήθος να μην τολμά ούτε να κοιτάξει στα μάτια τον μοναχικό αστυνομικό, πόσο μάλλον να του διαμαρτυρηθεί.
Σκέφτηκα τότε πόσο τυχερός λαός είμαστε που μπορούμε όποτε γουστάρουμε να υψώσουμε την φωνή και να πούμε την γνώμη μας ή να διατυπώσουμε την αντίρρηση μας. Την επομένη το πρωί άλλαξα γνώμη όταν η ελληνική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε ένα κέντρο επιχειρηματικότητας στο Πεκίνο, όπου ακούσαμε από Κινέζο επίσημο να μας εξηγεί ότι όποιος θέλει να ξεκινήσει μια δική του επιχείρηση στην αχανή χώρα, δεν έχει παρά να συμπληρώσει ηλεκτρονικά μια αίτηση η οποία απαντιέται υποχρεωτικά εντός της επόμενης ώρας.
Τότε ήταν που σκέφτηκα ότι στην Ελλάδα έχουμε καπιταλισμό στα δικαιώματα και σοσιαλισμό στην οικονομία, αυτό που κάποιοι εδώ και δεκαετίες ονομάζουν ελληνική σοβιετία. Το ξανασκέφτηκα αυτές τις μέρες όταν έμαθα για την δίωξη του γιατρού που πρωτομίλησε για τον κορονοϊό. Στην Ελλάδα όχι μόνο δεν θα διώκονταν, αλλά σε χρόνο ρεκόρ θα αποκτούσε μια στρατιά followers και οπαδούς. Επίσης, στην Ελλάδα ή στην Ευρώπη δεν υπήρχε περίπτωση να δούμε εισβολή των υπηρεσιών σε διαμέρισμα υπόπτων για γρίπη, ούτε οι υπηρεσίες να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους αντίσταση. Αυτός που σέρνεται στο πάτωμα για να μην του κάνουν μια εξέταση για κορονοϊό και να τον σώσουν, υποπτεύεται ότι το κράτος του δεν τον πάει για σωτηρία αλλά για φούντο.
Από την άλλη, στην Κίνα δεν υπήρχε περίπτωση να περιμένουν οι κεφαλαιούχοι μιας θηριώδους επένδυσης τέσσερις ολόκληρους μήνες για να δώσει ο δήμος την έγκριση μιας υψομετρικής μελέτης, όπως γίνεται στην Κασσιόπη της Κέρκυρας. Κι αν το Ελληνικό ήταν στην Κίνα, θα δούλευαν ήδη σ’ αυτό καμιά πενηνταριά χιλιάδες άτομα. Αλλά εδώ, όσο ευκολότερα υψώνουμε την φωνή, τόσο δυσκολότερα βάζουμε υπογραφή για να δημιουργηθεί μια δουλειά της προκοπής. Όλος μας ο σοσιαλισμός βγαίνει όταν εμφανιστεί κάποιος παραγωγικός άνθρωπος που θέλει να βάλει μια πέτρα πάνω σε άλλη κι όλος μας ο καπιταλισμός εμφανίζεται ακριβώς εκεί που θα χρειαζόταν μια κάποια αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία.
Μου έκανε μέγιστη εντύπωση η άποψη της Θάτσερ (που διάβασα χθες) ότι «συναίνεση είναι η εγκατάλειψη κάθε αρχής και αξίας, προς αναζήτηση ενός πράγματος που κανείς δεν πιστεύει». Αρχίζω σιγά-σιγά να το πιστεύω, ειδικά για την Ελλάδα. Μάλλον είναι η μοναδική συνταγή όχι να χάσουμε την καπιταλιστική μας ελευθερία στην έκφραση γνώμης (αυτή δεν χάνεται), αλλά για να εγκαταλείψουμε τις σοσιαλιστικές μας αγκυλώσεις στην οικονομία.
