Αρκετοί εξοργίζονται, κάθε φορά που διαβάζουν ή ακούν ότι η κρίση του σήμερα αποτελεί μια ευκαιρία για το αύριο. Μια τέτοια κρίση ήταν αυτή που προκάλεσε το υπερβολικό Δημόσιο Χρέος. Εκεί δόθηκε στην Ελλάδα η ευκαιρία να εκτοξευθεί προς τα εμπρός, μέσω ενός μεταρρυθμιστικού κρεσέντο. Τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά, αν και διορθώθηκαν στρεβλώσεις δεκαετιών.
Μια τέτοια κρίση είναι και αυτή που ζούμε σήμερα. Μια υγειονομική κρίση, που αποκτά οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Μια κρίση που οδηγεί όμως ταυτόχρονα σε μια νέα ευκαιρία. Διότι το ξεπέρασμα της κρίσης απαιτεί ένα λεπτομερή στρατηγικό σχεδιασμό, μια πρωτοφανή κινητοποίηση δυνάμεων, ένα σκληρό προγραμματισμό και μια οργάνωση διαδικασιών και λειτουργιών, που παρόμοια της, δεν έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια. Διότι το ξεπέρασμα της κρίσης για την Ελλάδα, απαιτεί την υιοθέτηση σημείων ελέγχου, διαδικασιών αξιολόγησης και μεθόδων επανασχεδιασμού.
Η κρίση γεννάει την ευκαιρία και η ευκαιρία δίνει τη λύση. Όμως παρόλο που η ευκαιρία θα προσφερθεί σε πολλούς, δεν θα οδηγηθούν όλοι σε λύση. Ένα απτό παράδειγμα είναι αυτό των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Διαβάζουμε παντού ότι οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να διασωθούν.
Η ευκαιρία που δίνεται στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχει δυο πλευρές. Η πρώτη είναι η χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά πακέτα μέσω των τραπεζικών καναλιών. Και η δεύτερη είναι η δημιουργία των αναγκαίων συνθηκών για εξαγορές, συμπράξεις και συγχωνεύσεις, έστω και μικρού μεγέθους. Τρίτη πλευρά δεν υπάρχει.
Η κρίση φέρνει στην επιφάνεια τις προϋπάρχουσες στρεβλώσεις. Και μια από τις βασικές στρεβλώσεις της ελληνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας είναι οι δεκάδες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, που δεν είναι στην ουσία επιχειρήσεις. Είναι νοικοκυριά, που εξασκούν μια επαγγελματική δραστηριότητα, για να εξασφαλίσουν απλά τα προς το ζην. Φιλότιμες προσπάθειες. Αξιοθαύμαστες.
Όμως δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστούν, επιχειρήσεις. Οι περισσότερες, αν όχι όλες, στερούνται κεφαλαίων, ταμειακών διαθεσίμων, σημαντικής τεχνογνωσίας, στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, θυμίζοντας τους «ανθρώπους – ορχήστρα», που χειρίζονται ταυτόχρονα όλα τα μουσικά όργανα. Δεν είναι τυχαίο, το γεγονός ότι μέσα στο 2020, κατάφεραν να δανειοδοτηθούν από το τραπεζικό σύστημα, με τη βοήθεια και των εγγυήσεων, λιγότερες από 40 χιλιάδες επιχειρήσεις. Δηλαδή λιγότερες από 40 χιλιάδες επιχειρήσεις, κατάφεραν να συντάξουν ένα στοιχειώδες business plan, να παρουσιάσουν ικανούς αριθμοδείκτες και να μπορούν να παράσχουν εγγυήσεις για την χρηματοδότηση τους.
Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι σκληρή. Η μικρή και μικρομεσαία επιχειρηματικότητα βρίσκεται σε καθεστώς διάλυσης. Για το μεγαλύτερο μέρος της, ήταν ήδη επισφαλής η βιωσιμότητα και πριν από την πανδημία. Έτσι η οικονομική κρίση που ακολουθεί το lockdown και τις αναγκαστικές αλλαγές στη ζωή μας, δίνει το τελικό κτύπημα στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Και είναι σίγουρο ότι το μεγαλύτερο τμήμα της, δεν μπορεί να διασωθεί. Και θα ήταν οικονομικά επιβλαβές και ηθικά μεμπτό να διασωθούν επιχειρήσεις, οι οποίες δεν θα τα καταφέρουν, ούτως ή αλλιώς. Είναι επιτακτικό οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να προχωρήσουν, είτε να στηριχθούν κεφαλαιακά από τους ιδιοκτήτες τους, είτε να προβούν σε συγχωνεύσεις και σε συνεργασίες, που θα τους προσδώσουν μέγεθος, επιχειρηματικό πρόσωπο και δυνατότητες ανάπτυξης.
Αυτή είναι η μοναδική ευκαιρία, που ανοίγεται μπροστά τους. Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική.
