Του Κώστα Παπουτσάκη*
Μια σοφή κοινωνική διαπίστωση είναι αυτή που λέει ότι «οι μεγάλοι άνθρωποι μιλούν για ιδέες, οι μέτριοι άνθρωποι μιλούν για γεγονότα και οι μικροί άνθρωποι μιλούν για τους άλλους». Επίσης συχνά ακούμε να λέγεται ότι στη σημερινή εποχή έχουν εκλείψει οι πολιτικοί ηγέτες μεγάλου διαμετρήματος. Αν επιχειρούσαμε να κάνουμε έναν συγκερασμό αυτών των δύο διαπιστώσεων, θα λέγαμε ότι οι σημερινοί πολιτικοί αρχηγοί δείχνουν «μικροί» γιατί έχουν πάψει να μιλάνε για ιδέες. Αντιθέτως, καταβαραθρώνουν τον πολιτικό διάλογο στο επίπεδο του τσαμπουκά και της σκανδαλολογίας.
Απόδειξη, οι πολιτικοί διαξιφισμοί τους στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα. Εξάντλησαν τη συζήτηση σε εκατέρωθεν βολές περί πατεράδων. Μίλησαν για άλλους και όχι για ιδέες. Ασχολήθηκαν με τα μικρά και όχι με τα μεγάλα. Με τα ασήμαντα και όχι με τα ουσιώδη.
Τολμώ να πω ότι σε μια ιδανική χώρα, σε μια χώρα που θα προσιδίαζε στα ιδανικά της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, οι πολιτικοί αρχηγοί θα μιλούσαν για πολιτική φιλοσοφία. Θα αντιπαρέβαλαν επιχειρήματα από σελίδες σπουδαίων βιβλίων κορυφαίων διανοητών. Θα διασταύρωναν τις απόψεις αριστερών οικονομολόγων με τις απόψεις φιλελεύθερων οικονομολόγων.
Πρόσφατα η Φιλελεύθερη Συμμαχία, πολιτικό κόμμα που θα δώσει το παρών στη μάχη των ευρωεκλογών, έστειλε στο γραφείο του κ. Τσίπρα τα βιβλία «Καπιταλισμός και Ελευθερία» και «Ο Δρόμος προς τη Δουλεία», με σκοπό ο Πρωθυπουργός να γνωρίσει το έργο των δυο σπουδαίων φιλελεύθερων στοχαστών Milton Friedman και Friedrich Hayek. Σπουδαία επίσης πρωτοβουλία στον χώρο του Τύπου ήταν η απόφαση της εφημερίδας Φιλελεύθερος να συστήσει στο αναγνωστικό κοινό σημαντικά βιβλία φιλελεύθερης σκέψης.
Αν ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Μητσοτάκης επέλεγαν να δώσουν μάχη στο πεδίο των ιδεών, το σενάριο αυτής της φανταστικής αντιπαράθεσης θα εκτυλισσόταν κάπως έτσι: ο κ. Τσίπρας θα καλείτο καταρχήν να απαντήσει αν μελέτησε το έργο των φιλελεύθερων διανοητών. Αν η απάντηση ήταν ναι, θα καλείτο κατόπιν να παραθέσει τα επιχειρήματα που τυχόν θα είχε να αντιτάξει στον ισχυρισμό τους ότι η οικονομική ελευθερία είναι απαραίτητο μέσο για την επίτευξη της πολιτικής ελευθερίας. Κατά ανάλογο τρόπο, ο κ. Μητσοτάκης θα καλείτο να απαντήσει σε τι συμφωνεί και σε τι διαφωνεί με ένα βιβλίο όπως το «Γιατί ο Μαρξ είχε δίκιο» του Terry Eagleton.
Θα κάνω ένα επίσης άλλο φανταστικό σενάριο: το προσεχές καλοκαίρι να δούμε μια νέα φωτογραφία του κ. Τσίπρα από τις διακοπές του. Ίσως ξανά πάνω σε ένα κότερο. Μόνο που αυτή τη φορά να μην τον συντροφεύει ως ανάγνωσμα το «Ανεξέλεγκτα Στοιχεία» του Stephane Osmont. Να έχει δίπλα του το «Γιατί Αποτυγχάνουν τα Έθνη» των κορυφαίων οικονομολόγων Daron Acemoglu και James A. Robinson. Θα ήταν ενδιαφέρον ο φακός της φωτογραφικής μηχανής να αποτυπώσει τον προβληματισμό του όταν θα διαβάζει ότι η οικονομική ανάπτυξη των λαών δεν μπορεί να επιτευχθεί όσο οι οικονομικοί θεσμοί παραμένουν κλειστοί και αρτηριοσκληρωτικοί.
Φανταστικά σενάρια σε μια φανταστική χώρα όπου οι πολιτικοί της θα ήταν Μεγάλοι Άνθρωποι γιατί θα μιλούσαν για Ιδέες.
*Ο κ. Κώστας Παπουτσάκης είναι μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
