Των Γιάννη Σ. Καλαντζάκη, Χαράλαμπου Λυδάκη, Γιάννη Μαρνελάκη*
Η γήρανση του πληθυσμού, η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και η άνοδος των χρόνιων ασθενειών σημαίνουν για τις περισσότερες χώρες μια μη βιώσιμη αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, εάν συνεχίσει να προσφέρεται με τον παραδοσιακό τρόπο. Επομένως, κάθε εθνικό σύστημα υγείας θα πρέπει να προσφέρει περισσότερα για τα χρήματα που δαπανώνται, πρέπει να αποδείξει την αξία του προς τον πολίτη, ο οποίος εν τέλει θα κληθεί να πληρώσει άμεσα ή και έμμεσα το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. Όσο κι αν μετατοπίσουν το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης προς τον πολίτη, ο πολίτης - καταναλωτής υπηρεσιών και προϊόντων υγείας (consumer health) θα απαιτήσει αξία σε υπηρεσίες και προϊόντα.
Αν διαβάζαμε όμως ότι ένα νοσοκομείο (Νοσοκομείο - ΚΥ Ιεράπετρας) έχει μέσο όρο πληρότητας κλινών 36% τα τελευταία 4 χρόνια για τις 71 ανεπτυγμένες κλίνες του, κοστίζει σε μισθοδοσία και λειτουργικές δαπάνες περίπου 5,4 εκ. € και απασχολεί περίπου 172 εργαζομένους (από τους οποίους 52 ιατροί και 76 νοσηλευτές) είναι σαφές ότι δεν υπηρετεί το σκοπό που δημιουργήθηκε. Αν μάλιστα συμπληρώσουμε τη νοσηρότητα του πληθυσμού της περιοχής και τις διακομιδές από αυτό το νοσοκομείο προς το Γενικό Νομαρχιακό νοσοκομείο και τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στην οικεία Περιφέρεια, εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι οι σημερινές ανάγκες του πληθυσμού δεν μπορούν να καλυφθούν από τον τρέχοντα (παλιό) σχεδιασμό. Απαιτείται η προσφορά υγειονομικής περίθαλψης με βάση την αξία (value-based healthcare), που να περιγράφει ένα σύστημα με στόχο την αύξηση της πρόσβασης στην περίθαλψη, τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών και την ικανοποίηση τόσο των ασθενών όσο και των επαγγελματιών υγείας με το βέλτιστο κόστος.
Σ' αυτά τα πλαίσια συνδυάσαμε γνώσεις και εμπειρία για να καταθέσουμε την ακόλουθη πρόταση για το μετασχηματισμό ενός καταρρέοντος νοσοκομείου με ευσυνείδητο προσωπικό σε μια υγειονομική δομή με βάση την αξία και κέντρο τον πολίτη.
Η νέα δομή θα έχει 30 συνολικά κλίνες νοσηλείας αντί 71 (ανά 10 σε 3 τομείς: παιδιατρικό, παθολογικό, χειρουργικό) και 4 χειρουργικές αίθουσες. Θα στηρίζεται σε αυτοτελές ΤΕΠ με τα ακόλουθα ιατρεία αιχμής: παθολογικό, χειρουργικό, ορθοπεδικό, παιδιατρικό, καρδιολογικό, αναισθησιολογικό, εργαστηριακό (μικροβιολογικό - αιματολογικό), ακτινολογικό και ψυχιατρικό! Η δομή θα υποστηρίζεται από 3 ασθενοφόρα με το ανάλογο προσωπικό. Οι χρόνιοι ασθενείς και ο υγιής πληθυσμός θα εξυπηρετούνται από ειδικά εξωτερικά ιατρεία, που αντιστοιχούν στο παλιό κέντρο υγείας, ή στο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μόρφωμα ΤΟΜΥ για την κάλυψη των 10 συχνότερων χρονίων νοσημάτων: ιατρείο καρδιάς (καρδιαγγειακά, υπέρταση), ιατρείο πνεύμονα (πνευμονοπάθειες, ΧΑΠ), ιατρείο διαβήτη, ιατρείο γυναικολογικό / μαιευτικό, ιατρείο ειδικών θεραπειών (ογκολογικές, κ.ά.) και ιατρείο άνοιας. Τέλος η δομή θα συμπληρώνεται από ένα συντονιστικό γραφείο κατ' οίκον νοσηλείας με 4 αυτοκίνητα. Συνολικά θα απασχολεί 130 άτομα (από τα οποία 48 ιατροί, 49 νοσηλευτές). Το ετήσιο προβλεπόμενο κόστος λειτουργίας θα είναι περίπου 4,7 εκ. €, δηλαδή εξοικονόμηση 0,7 εκ. €.
Έτσι θα καλυφθούν οι σύγχρονες προκλήσεις για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη των υπηρεσιών και προϊόντων υγείας, σε τέσσερεις σημαντικούς τομείς: στην παροχή φροντίδας παντού (everywhere care), στην ευεξία & προληπτική φροντίδα (wellness & preventive care), στην εξατομικευμένη υγειονομική φροντίδα (personalized care) και στη γήρανση, χρόνια φροντίδα και παρηγορητική θεραπεία (aging, chronic, & end-of-life care). Η πρότυπη αυτή απαρτιώμενη υγειονομική δομή (integrated healthcare setting) θα μετρά την πρόσβαση των πολιτών, τις εκβάσεις των θεραπειών (outcomes) και την αποδοτικότητα του μοντέλου.
Πρακτικά λοιπόν, το μοντέλο αυτό διαχείρισης υπηρεσιών υγείας θα ανήκει στο Δήμο (κι όχι στο Υπουργείο Υγείας), θα έχει βάση την αιρετή περιφέρεια μέσω ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημοσίου - ιδιωτικού τομέα) και θα στηρίζεται στους εξής πυλώνες: δημόσια ιδιοκτησία, δημόσιος έλεγχος, δημόσιες επενδύσεις, ιδιωτική διαχείριση (management). Η πρόσβαση των πολιτών θα είναι ελεύθερη, μη αποκλειστική, χωρίς κόστος για τους ίδιους και καθολική για το σύνολο των υπηρεσιών Υγείας. Οι επαγγελματίες υγείας θα μπορούσαν να απασχολούνται με ευέλικτες μορφές εργασίας.
Το ίδιο μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί στο Νοσοκομείο - ΚΥ Σητείας και σε καθένα από τα 24 αντίστοιχα νοσοκομεία πανελλήνια. Η επόμενη φιλελεύθερη κυβέρνηση μπορεί να αποδείξει στον έλληνα πολίτη ότι επανασχεδιάζοντας το εθνικό σύστημα υγείας θα προσφέρει αξία στον πολίτη και θα παρέχει έγκαιρη, αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική υγειονομική περίθαλψη. Στόχος είναι η προσφορά ποιοτικής υγειονομικής περίθαλψης με βάση την αξία, η οποία πρέπει να είναι διασυνδεόμενη, απαρτιωμένη, προσανατολισμένη στην παροχή της σωστής υγειονομικής φροντίδας, στη σωστή θέση, την κατάλληλη στιγμή, με τη σωστή ομάδα και στο σωστό επίπεδο κόστους. Και θα είναι εφικτός, δημόσιος (όχι κρατικός), δίπλα στον πολίτη!
*Ο Γιάννης Σ. Καλαντζάκης είναι entrepreneur υπηρεσιών υγείας. Ο Δρ. Χαράλαμπος Λυδάκης είναι Προϊστάμενος Διευθυντής, Παθολόγος, Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου. Μέλος Τομέα Υγείας Νέας Δημοκρατίας. Ο Γιάννης Μαρνελάκης είναι τέως Διευθυντής Οικονομικής Οργάνωσης 7ης Υ.Π.Ε.
