Είναι εξαιρετικά δύσκολο, έως απίθανο, η ετήσια ομιλία «Για την κατάσταση της Ένωσης» που εκφωνεί ο εκάστοτε πρόεδρος της Κομισιόν, η πρόεδρος γι' αυτή την ευρωκοινοβουλευτική περίοδο, να μην είναι μια «καλή ομιλία».
Για την συγγραφή της ομιλίας αυτής, κάθε χρόνο εργάζεται μια στρατιά εξειδικευμένων στελεχών, με ικανότητα να αφουγκράζονται τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Άλλωστε, βρισκόμαστε μόλις ένα χρόνο μετά τις τελευταίες Ευρωεκλογές όπου συζητήθηκαν, και κρίθηκαν, πολλά και ζωτικά για το μέλλον της Ένωσης ενώ οι πανδημικοί μήνες είναι γεμάτοι με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Όσον αφορά το περιβάλλον που δημιουργούν τα γεγονότα; Δύναμη να έχει κανείς για να αντέχει να ξυπνάει κάθε πρωί, χωρίς να έχει ιδέα τι θα φέρει η μέρα.
Όμως εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα: όπως όλες οι ομιλίες «για την κατάσταση της Ένωσης» που έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια, έτσι και η χθεσινή που εκφώνησε η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν ένα άψογο κείμενο που περιελάμβανε όλα τα «σωστά λόγια» της ευρωπαϊκής Ορθοδοξίας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια.
Μόνο που βρισκόμαστε ακόμα στα λόγια.
Αντί να αισθανόμαστε υπερηφάνεια γιατί η κορυφή της Ένωσης εκφράζει αξίες που έχουν κριθεί οριστικά ως αυτονόητες όπως οι Κανόνες του Δικαίου, τα θεμελιώδη Δικαιώματα του Ανθρώπου, αισθανόμαστε ανακούφιση γιατί απλώς το κάνει και δεν αφήνει ασχολίαστο το γεγονός των θηριωδών παραβιάσεών τους.
Έχουμε βρεθεί στο σημείο να αισθανόμαστε ανακούφιση που η πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρεται στους Ουϊγούρους Μουσουλμάνους που οι κινεζικές αρχές κρατούν φυλακισμένους σε χιτλερικού τύπου στρατόπεδα συγκέντρωσης και φτάνουν στο σημείο να τους γδέρνουν ζωντανούς ή για τους αντιφρονούντες στο Χονγκ-Κονγκ αλλά κι αυτό μόνο μετά από κάποια λόγια όλο αμηχανία για τις σχέσεις της Ένωσης με την Κίνα στην οποία οι χώρες της ΕΕ συνεχίζουν να της πουλάνε «Χρυσές Βίζες», όπως και στους Ρώσους ολιγάρχες-μέλη ενός συστήματος εξουσίας που εξοντώνει τους πολιτικούς του αντιπάλους με χημικά όπλα.
Αισθανόμαστε απλώς ανακούφιση ακούγοντας την πρόεδρο να δηλώνει ότι στην Ευρώπη δεν θα γίνουν ανεκτές ζώνες «καθαρές» από τους LGBTQI πολίτες της αλλά οι κυβερνήσεις που έχουν κερδίσει την εξουσία υποσχόμενες αυτές ακριβώς τις πολιτικές, δεν υφίστανται καμία κύρωση, κυρίως οικονομική που τους πονάει.
Το 2020, οι Ευρωπαίοι πρέπει να θυμίζουμε στον εαυτό μας ότι είναι υποχρέωση μας να διασώζουμε ανθρώπους που βρίσκονται στη θάλασσα αλλά την ίδια στιγμή δεν έχουμε το σθένος να χαρακτηρίσουμε την καταστροφή της Μόριας ως αυτό που είναι, δηλαδή ως απόδειξη της αποτυχίας της προσφυγικής πολιτικής της Ένωσης, μόνο τη χαρακτηρίζουμε «υπόμνηση του προβλήματος». Δηλαδή έπρεπε να καεί η Μόρια για να θυμηθεί η Κομισιόν το πρόβλημα;
Ωραία τα περί «Πράσινης Συμφωνίας» και Ψηφιακής Ολοκλήρωσης. Μόνο που έχουμε αρχίσει να υποψιαζόμαστε πως αν δεν υπήρχε ο όγκος των κονδυλίων γι αυτά τα υψιπετή πρότζεκτ ελάχιστοι στην Ευρώπη θα κάθονταν βαριεστημένα αλλά τέλος πάντων υπάκουα για να ακούσουν εκθέσεις ιδεών για τα δικαιώματα αφού όσοι τα καταπατούν δεν υφίστανται καμία κύρωση.
Η Ένωση ιδρύθηκε για να αποτινάξει η Ευρώπη από πάνω της το όνειδος της στάχτης του Ολοκαυτώματος. Ενώσαμε πορτοφόλια ως αποτέλεσμα της απόφασης να «παντρευτούμε» για να χτίσουμε ένα σπίτι με τις αρχές που πιστεύουμε ότι δημιουργούν συνθήκες ευημερίας. Ο καπιταλισμός απαιτεί δημοκρατία και σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου για καρπίσει για τους πολλούς.
Πλέον «ο γάμος» μετεξελίχθηκε σε εταιρεία την οποία οι εταίροι της την «πλιατσικολογούν», χωρίς να αισθάνονται καμία δέσμευση προς τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν για να συμμετέχουν στα κέρδη της.
Κι έχουμε φτάσει στο σημείο μια «καλή ομιλία» αντί να μας εμπνέει ως Ευρωπαίους, να μας προκαλεί αβάσταχτη μελαγχολία.
