Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Το μέλλον της ΔΕΗ ήταν ήδη προδιαγεγραμμένο από τις αλήστου μνήμης εποχές του ΠΑΣΟΚ από το 1981 και μετά. Μια κρατική επιχείρηση, όμηρος στα χέρια αδίστακτων και φανατικών ανθρώπων. Μια κρατική επιχείρηση που αποτελούσε το Ιερό Δισκοπότηρο, για όλο τον κομματικό μηχανισμό ανεξαρτήτου βαθμίδας και ιδιότητας.
Ιερό Δισκοπότηρο για τα υψηλόβαθμα στελέχη που αναρριχήθηκαν στις διοικητικές θέσεις με άπειρα παραδείγματα κακοδιαχείρισης. Ιερό Δισκοπότηρο για τα συνδικαλιστικά στελέχη που εξασφάλιζαν ζωή χαρισάμενη. Ιερό Δισκοπότηρο για χιλιάδες απλά μέλη που διορίστηκαν σε όλες τις βαθμίδες της ΔΕΗ. Ένας τέλειος μηχανισμός εξυπηρέτησης μικρών και μεγάλων συμφερόντων, διασπάθισης χρήματος και εξαγοράς συνειδήσεων και ψήφων.
Η ΔΕΗ μέχρι το 2000, λειτουργούσε ως κρατική επιχείρηση κοινής ωφέλειας. Η ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της ευρωπαϊκής οδηγίας για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μετέτρεψε την ΔΕΗ σε ανώνυμη εταιρία την 1η Ιανουαρίου του 2001, μεταφέροντας στο ελληνικό δημόσιο όλο βάρος της εγγύησης της αποπληρωμής ανεξόφλητων δανείων ύψους 800 εκατ. ευρώ. Η είσοδος της ΔΕΗ στο χρηματιστήριο στο τέλος του 2001, είχε γίνει αποδεκτή με θετικότατο τρόπο από την επενδυτική κοινότητα. Η τιμή της μετοχής της από τα 12 ευρώ, βρέθηκε στα 36 ευρώ τον Δεκέμβριο του 2007. Στις εκλογές του 2012 είχε βρεθεί στα 1,64 ευρώ, στα τέλη του 2014 στα 6 ευρώ, για να καταλήξει σήμερα στα 1,33 ευρώ. Η μετοχή της ΔΕΗ μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ιδιαίτερα ευαίσθητη στις πολιτικές εξελίξεις. Και αυτό γιατί οι κυβερνητικές επιλογές σε θέματα ανοίγματος της αγοράς ενέργειας, σε θέματα εμβληματικών ιδιωτικοποιήσεων, σε θέματα υπεράσπισης ή ρήξης με το συνδικαλιστικό κατεστημένο, είχαν ως πεδίο μάχης την ΔΕΗ.
Το μέχρι πρότινος διαμάντι της ελληνικής οικονομίας, είχε απασχολήσει κατά κόρον από το 2007 και μετά, τις αναλύσεις των χρηματιστηριακών εταιριών και οίκων τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού. Τόσο το μέγεθος όσο και η προβληματικότητα της παραγωγής και εμπορίας ενέργειας στη χώρα, δικαιολογούσε αυτήν την ιδιαίτερη προσοχή. Και πάντοτε οι συστάσεις που έδιναν οι οίκοι, προσέφεραν συγκινήσεις, σημαντικά κέρδη αλλά και σημαντικές ζημίες, διότι η εταιρία εξέπληττε πάντοτε το επενδυτικό κοινό με τις αποφάσεις της και τα αποτελέσματα της.
Αξέχαστες έχουν μείνει στην χρηματιστηριακή ιστορία οι συγκρούσεις ανάμεσα στις τιμές στόχους που έθεταν οι χρηματιστηριακοί οίκοι τον χειμώνα του 2007 και φθινόπωρο του 2008. Ήταν η εποχή που η μετοχή βρισκόταν περίπου στα 22-24 ευρώ και οι τιμές στόχοι ξεκινούσαν από τα 16 ευρώ και έφταναν μέχρι τα 38 ευρώ. Η Goldman Sachs, η BofA Merrill Lynch, η HSBC, η Deutsche Bank και η Citigroup είχαν συμμετάσχει και μετοχικά σε αυτήν την περιπετειώδη εποχή.
Αλλά και διαχρονικά υπήρξαν μεγάλες αποκλείσεις στις τιμές στόχους που έθεταν οι αναλυτές, που εδράζονταν στην αδυναμία της ΔΕΗ να παρουσιάσει αξιόπιστα στοιχεία, συγκεκριμένα πλάνα και προοπτικές. Εδράζονταν φυσικά και στις εκάστοτε κυβερνητικές επιλογές και στο κλίμα των εκλογών. Η πορεία της μετοχής της ΔΕΗ, παράλληλα με τις αναλύσεις και τις τιμές στόχους των αναλυτών, αποτελεί ένα εξαιρετικό “case study” για ερευνητές και φοιτητές πανεπιστημίων.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που πιστοποιούν την κατάσταση και θα επιλέξουμε μερικά από αυτά. Τον Μάιο του 2007 με την τιμή της ΔΕΗ στα 20 ευρώ η Proton Bank δίνει στόχο τα 15,4 ευρώ, η Deutsche Bank τα 17 και η Beta Sec τα 27 ευρώ.
Τον Απρίλιο του 2007 η JP Morgan δίνει τιμή στόχο τα 15 ευρώ και τον Αύγουστο του 2007 τα 30 ευρώ. Την ίδια στιγμή η Deutsche Bank έδινε τα 17 και η BofA Merrill Lynch τα 22 ευρώ. Μέσα στο 2008 οι περισσότερες χρηματιστηριακές έδιναν στόχους από 30 μέχρι και 40 ευρώ για να καταλήγει η μετοχή στο 10 ευρώ.
Η μαζική κάλυψη της ΔΕΗ από τους αναλυτές εγκαταλείφθηκε το 2011, με την μετοχή της να ξεκινάει από τα 11 ευρώ και να καταλήγει στα 5, οπότε οι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές του εξωτερικού ρευστοποίησαν και τις τελευταίες θέσεις τους. Και αυτό διότι πλέον ήταν πασιφανές πως το μέλλον της ΔΕΗ εξαρτάτο από πολιτικές αποφάσεις, από συγκρούσεις κυβέρνησης – συνδικαλιστών και από όλες της παρενέργειες του ανοίγματος της αγοράς ενέργειας σε ένα υπέρμετρα ρυθμισμένο περιβάλλον.
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η μετοχή της ΔΕΗ ήταν η χαρά της υποτιμητικής κερδοσκοπίας, αφού όλοι πόνταραν στις ιδεοληπτικές εμμονές για την μη υιοθέτηση του μοντέλου της “μικρής ΔΕΗ”, στις αναξιόπιστες λύσεις της κυβέρνησης και στα απόνερα του κινήματος του “δεν πληρώνω”. Και δεν διαψεύστηκαν.
Αρκετοί ποντάρουν στην εκτίμηση πως η ΔΕΗ δεν θα αφεθεί να οδηγηθεί στην χρεωκοπία. Πως θα βρεθεί λύση για την πώληση, μονάδων, πελατών και για την διαχείριση των χρεών. Κάποιοι απλά κλείνουν τις short θέσεις, που τους προσέφεραν μεγάλα κέρδη για μήνες. Κέρδη που οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στην κυβερνητική ανεπάρκεια και στις άστοχες διοικητικές επιλογές.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
