Ένα στοίχημα που κερδήθηκε, μια σημαντική εκδήλωση για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 που οργανώθηκε εξαιρετικά, ένας χώρος πολιτισμού αντάξιος της σύγχρονης Ελλάδας, μια έκθεση που θα αφήσει εποχή. Όλα τα πέτυχαν όσοι είχαν εμπλακεί στο φιλόδοξο, πλην απαραίτητο στοίχημα να επαναλειτουργήσει η Εθνική Πινακοθήκη, ανακαινισμένη και μεγαλύτερη, στις 25 Μαρτίου 2021 με μια έκθεση στο ύψος της επετείου.
Ήταν μια υπόσχεση που είχε δώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πολύ πριν από την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού. Και η οποία, παρά τα προβλήματα που συσσώρευσε η πανδημία, εκπληρώθηκε. Στο ενδιάμεσο, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο γενικός γραμματέας Γιώργος Διδασκάλου, η Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα, διευθύντρια της Πινακοθήκης και αμέτρητοι εργαζόμενοι, πάσχισαν σκληρά να βγουν νικητές στις καθημερινές μάχες με τον χρόνο και τις αντιξοότητες. Και το πέτυχαν.
Τρεις ξένοι ηγέτες (ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης, ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν και ο πρίγκιπας Κάρολος της Ουαλίας με τη σύζυγό του, Δούκισσα της Κορνουάλης) μαζί με την ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τον συνοδό της και άλλους εκλεκτούς καλεσμένους, στους οποίους συγκαταλέγεται ο διευθυντής του Λούβρου κ. Μαρτινέζ, η σύζυγος του πρωθυπουργού κ. Μαρέβα Μητσοτάκη, η Γιάννα Αγγελοπούλου κ.α.) παρακολούθησαν σε ομάδες την ξενάγηση από τη Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα και τους επιμελητές της έκθεσης για το 1821.
Μέσα από θαυμάσιους πίνακες του Ντελακρουά, του Βρυζάκη κ.α. πήραν μια γεύση για την επίδραση που είχε η Ελληνική Επανάσταση στην τέχνη. Έργα εμβληματικά, υψηλής αισθητικής, τράβηξαν την προσοχή των προσκεκλημένων, οι οποίοι, μάλιστα έκαναν αρκετές ερωτήσεις. Ο φακός «συνέλαβε» τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να εξηγεί κάτι στον πρίγκιπα της Ουαλίας Κάρολο, μπροστά σε πίνακα από το στρατόπεδο του Καραΐσκάκη, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις. Έγιναν όμως και άλλες τέτοιες συζητήσεις κατά τη διάρκεια των ξεναγήσεων, σε σχέση, προφανώς, με τα ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα που απεικονίζονταν.
Η ξενάγηση έγινε σε τρία γκρουπ λόγω των υγειονομικών μέτρων. Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος που σε αυτήν παρέστησαν 45 άτομα. Αν δεν υπήρχε η πανδημία και η γιορτή θα είχε περισσότερους συμμετέχοντες αλλά και το κοινό θα αγωνιούσε να κλείσει εγκαίρως εισιτήριο για τις επόμενες ημέρες. Όμως, θα πρέπει να περιμένουμε όλοι για λίγο ακόμα καιρό. Διάστημα ελάχιστο μπροστά στα χρόνια που χρειάστηκαν για την ολοκλήρωση του έργου.
Βλέποντας, παραμονή της εθνικής μας επετείου, φωτισμένη την Εθνική Πινακοθήκη, νιώσαμε χαρά. Ένα σημείο που παρέμενε σκοτεινό και είχε την καθόλου ελκυστική μορφή του εργοταξίου, μετατράπηκε σε ένα φωτεινό σημείο, που εξέπεμψε αυτό που η Ελλάδα ονειρεύεται: πολιτισμό, ήθος, ομορφιά.
Προφανώς δεν ήταν καθόλου τυχαίο το σχέδιο να ξεκινήσει ο εορτασμός από έναν χώρο Πολιτισμού, ο οποίος έκανε και θα κάνει περήφανους όλους τους Έλληνες. Μέσα στη σκοτεινιά των δύσκολων ημερών, αυτό το φως εκπέμπει ελπίδα που όλοι έχουμε ανάγκη.
Αν κατά το παρελθόν οι ουρές για πολλές εκθέσεις κόντευαν να φτάσουν μέχρι το πάρκο Ριζάρη, ας φανταστούμε τι θα γίνει τον Ιούνιο, οπότε και τοποθετούνται τα επίσημα εγκαίνια. Οι επισκέπτες θα δουν εκτός από τη μεγάλη έκθεση για το 1821, που θα λειτουργεί έως το τέλος του έτους, πάρα πολλούς πίνακες της συλλογής που ήταν αδύνατον, λόγω χώρου, να παρουσιαστούν στο κτίριο πριν από την ανακαίνιση.
Η Πινακοθήκη, χάρη στην σπουδαία και συλλογική δουλειά όλων, διπλασίασε τις αίθουσες για εκθέσεις και κατάφερε να παρουσιάσει για πρώτη φορά εμβληματικά έργα, που λόγω διαστάσεων ή βάρους δεν ήταν δυνατόν να εκθέσει. Ανάμεσά τους, η εξαιρετική Λαϊκή Αγορά του Π. Τέτση, που θα υποδέχεται το κοινό. Το πορτραίτο της Κλεμάνς Σερπιέρη, του οποίου η κορνίζα έχει τέτοιο βάρος ώστε χρειάστηκαν οκτώ άνδρες για τη μεταφορά. Ή τις τοιχογραφίες από το σπίτι του Φώτη Κόντογλου, στις οποίες είχε περικλείσει όλη του την αγάπη για την πατρίδα του, το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας.
Πράγματι, από άποψη χώρου, προσβάσεων και εφαρμογών (ανάμεσα στις οποίες και οι ψηφιακές) η Πινακοθήκη βρίσκεται πλέον στον 21ο αιώνα και ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον. Τα έργα που διαθέτει είναι έξοχα και άκρως αντιπροσωπευτικά και η μόνιμη έκθεση αναμένεται μαγική. Προς το παρόν, πάντως, η ολοκλήρωση ενός τόσο σπουδαίου έργου όπως η επέκταση, η ανακαίνιση και η επανέκθεση, μόνο χαρά μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα και στους Έλληνες.
