Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Αυτή η χώρα έχει τρία διαχρονικά προβλήματα: τον κρατισμό, το χρέος και την εμμονή των ανθρώπων με την εξουσία. Την ακολουθούν από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του ελληνικού κράτους και διαμορφώνουν αναλόγως, τις δομές του πολιτικού συστήματος, της οικονομίας και της κοινωνίας.
Ότι γινόταν παλιά, τα ίδια και χειρότερα γίνονται και σήμερα. Ειδικά με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Ένα μείγμα αριστεροδεξιάς «πολιτικής μούχλας» που αποθεώνει τον κρατισμό και συγκλίνει σε ένα κοινό ιδεολογικό όραμα: του απόλυτου ελέγχου του κράτους από το κόμμα. Είτε με αριστερό είτε με δεξιό μανδύα.
Την εβδομάδα που μας πέρασε, το γερμανικό ινστιτούτο DIW Berlin δημοσίευσε μία έρευνα για τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα. Η έρευνα αποκαλύπτει τις ψευδαισθήσεις μας και δημιουργεί έντονες ανησυχίες για όσους πιστεύουν ότι εύκολα θα ανακουφιστεί η ελληνική οικονομία όταν ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαταλείψει την εξουσία.
Από τα ευρήματα μπορεί να διακρίνει κανείς το σημαντικότερο: H προστιθέμενη αξία του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα στην περίοδο 2008-2017 έπεσε κατά 38% τη ίδια στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκε κατά 19%. Τις μεγαλύτερες απώλειες τις είχαν οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (οι περισσότερες στην Ελλάδα) και λιγότερο οι μεγάλες (που είναι και οι μικρότερες). Οι τελευταίες έχουν βέβαια το πλεονέκτημα της εξωστρέφειας και των εξαγωγών, λειτουργώντας σε ένα διαφορετικό περιβάλλον με κανόνες και απαλλαγμένο από τις κρατικιστικές αθλιότητες της εγχώριας αγοράς.
Στο λιανεμπόριο και το χονδρεμπόριο, η πτώση φτάνει στο 60% και ο κατασκευαστικός κλάδος στο 30%. Στην καινοτομία και σε εταιρείες τεχνολογίας - εκεί που κάνει άλματα ο σύγχρονος κόσμος- η έρευνα βρίσκει ελάχιστη άνοδο με τους νέους να αντιμετωπίζουν τεράστια εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, μολονότι αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, η ίδρυση τέτοιων εταιρειών.
Ο συνδυασμός με άλλα στοιχεία, όπως η συνέχιση της γραφειοκρατίας, ο διαρκής κρατικός παρεμβατισμός, η αδυναμία σύνδεσης των πανεπιστημίων με την αγορά, οι αγκυλώσεις γύρω από την επένδυση ιδιωτικών κεφαλαίων εμποδίζουν τη χώρα να προχωρήσει πέρα από τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις των προηγούμενων ετών.
Σε ένα άλλο ενδιαφέρον επίπεδο, το γερμανικό ινστιτούτο επισημαίνει τις εξαιρετικά προβληματικές επιδόσεις της Ελλάδας στον δείκτη Ease of Doing Business. Στην τελευταία έκθεση (2018), η Ελλάδα έχει καταποντισθεί στην 67η θέση παγκοσμίως και είναι τελευταία στις χώρες της Ευρωζώνης.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στον 10ο χρόνο της κρίσης και στον 8ο των μνημονίων. Υποτίθεται ότι τον Αύγουστο βγαίνει από τα μνημόνια και έχει εξαντλήσει μια τεράστια περίοδο προγραμμάτων στήριξης, παράγοντας ένα υπερπλεόνασμα και μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Θεσμικά όμως, βρίσκεται ακόμα στην προμνημονιακή εποχή. Με τις δομές της απαρχαιωμένες και με το πολιτικό σύστημα να επιμένει στη φιλοσοφία ελέγχου της οικονομίας από το κράτος.
Στα έτη διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ χάθηκε κι άλλος πολύτιμος χρόνος να αλλάξει η χώρα.
Ο Αλέξης Τσίπρας θα φύγει από την εξουσία, παραδίδοντας ένα δυσπρόσιτο και δύσκολο περιβάλλον για υγιή ανάπτυξη. Η επόμενη κυβέρνηση θα βρει μπροστά της μεγάλες προκλήσεις αν θέλει να ποτίσει το έδαφος για να πρασινίσει και πάλι η δημιουργία και η παραγωγικότητα.
Οι συνθήκες θα αλλάξουν όμως, μόνο αν οι Έλληνες θελήσουν να διώξουν τις στάχτες του παρελθόντος και να απαλλαγούν από τις φαντασιώσεις του αριστερού κρατισμού.
Μόνο η κάλπη θα δείξει αν είδαν την καμένη γη που παραδίδει ο ΣΥΡΙΖΑ...
