Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
H «καμπύλη αποδόσεων» είναι μια από τις έννοιες που έχουν εισβάλει κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών στη ζωή των πολιτών. Όπως παλαιότερα είχαν εισβάλει εντελώς απρόσκλητες, οι έννοιες των cds, των spreads και άλλων σύνθετων οικονομικών ορισμών. Έννοιες που μας έκαναν όλους σοβαρότερους και σοφότερους.
Όταν αναφερόμαστε στην καμπύλη αποδόσεων, αναφερόμαστε κατ' αρχάς στις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων. Η καμπύλη αποδόσεων, είναι η διαφορά ανάμεσα στις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων διετών αμερικανικών ομολόγων και στις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων δεκαετών αμερικανικών ομολόγων. Όταν οι οικονομικές συνθήκες είναι ομαλές και η οικονομία εμφανίζεται με υγιή χαρακτηριστικά τότε οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων είναι υψηλότερες των βραχυπρόθεσμων. Και φυσικά ουδείς ασχολείται και ουδείς ανησυχεί.
Τους τελευταίους μήνες η καμπύλη αποδόσεων φλερτάρει με μια αναστροφή που ανιχνεύεται σε συνθήκες επερχόμενης ύφεσης.
Μπορεί να αγνοήσει κανείς τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα ή τον αντίκτυπο που έχει στα κέρδη των επιχειρήσεων η άνοδος των τιμών του πετρελαίου. Όταν, όμως, ασχολείται με οικονομικές προβλέψεις, δεν μπορεί να παραβλέψει μια σημαντική ένδειξη από την αγορά ομολόγων. Πριν από 14 μήνες η απόσταση ανάμεσα στις αποδόσεις των δύο κατηγοριών ομολόγων είχε περιοριστεί στις 35 μονάδες βάσης. Ένα μέγεθος το οποίο είχε επανεμφανιστεί στις αρχές του 2007, όταν οι ΗΠΑ πορευόντουσαν στην πιο βαθιά ύφεση μετά το Κραχ του 1929. Οι τότε αναλύσεις, ήταν μετριοπαθείς. Δεν θεωρούσαν πως κατ' ανάγκη οι ΗΠΑ θα όδευαν σε ύφεση. Είχε εκφραστεί βέβαια η ανησυχία πως αν τα πράγματα εξακολουθήσουν να κινούνται στην ίδια πορεία, τότε οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων θα υποχωρούσαν σε επίπεδα κάτω από τις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων ομολόγων.
Παρ' όλο που κάτι ανάλογο, δηλαδή μια κίνηση προς την αναστροφή της καμπύλης των αποδόσεων είχε εμφανιστεί και τον Φεβρουάριο του 2000, λίγο πριν σκάσει η φούσκα των τεχνολογικών εταιριών, η γνωστή και ως dot com bubble, ακόμα και η ίδια η Fed δεν έδειχνε να ανησυχεί πέρσι το καλοκαίρι. Η ανεργία βρισκόταν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 ετών, οι επενδύσεις των επιχειρήσεων ανέκαμπταν, συνεπικουρούμενες και από τις καταναλωτικές δαπάνες. Σήμερα αποδεικνύεται, πως αυτά ήταν αποτελέσματα της βραχυπρόθεσμης τόνωσης που προσέφεραν οι φοροαπαλλαγές του Τραμπ και πως η στιγμή της επιβράδυνσης πλησίαζε.
Που βρισκόμαστε τώρα; Στις 14 και στις 26 Αυγούστου 2019, η καμπύλη αποδόσεων, πλήρως ανεστραμμένη πλέον, κατέγραψε διαφορά 100 μονάδων βάσης δηλαδή 1%. Αυτές οι 100 μονάδες βάσης είχαν καταγραφεί, τόσο κατά τη κορύφωση των χρηματιστηρίων πριν το κραχ των dot coms το 2000, όσο και κατά την διάρκεια της κορύφωσης των χρηματιστηρίων πριν από την έκρηξη των subprime loans και την κατάρρευση της Lehman Brothers, το 2007.
Όσο εφησυχαστικές και να είναι οι αναλύσεις και οι ερμηνείες που δίνονται από τους χρηματιστηριακούς οίκους και τις αμερικανικές κυβερνητικές αρχές, όλοι γνωρίζουμε πως οι χρηματιστηριακοί κύκλοι ακολουθούν τους νόμους τους και τους κύκλους τους. Η ιστορία έχει αποδείξει πως όταν η καμπύλη αποδόσεων, δηλαδή ο λόγος των δύο αποδόσεων βρισκόταν χαμηλότερα της μονάδας, τότε οι χρηματιστηριακές αγορές εκτελούν μία διαδικασία κορύφωσης και μια διαδικασία διανομής των μετοχικών τίτλων από τα δυνατά, στα αδύναμα χέρια. Μια διανομή που λαμβάνει χώρα την περίοδο πάντα πριν από την κατάρρευση των αγορών. Και στο τέλος της κατάρρευσης, όταν ο φόβος και ο τρόμος έχουν αντικαταστήσει την ευφορία και την απληστία, τότε και πάλι τα δυνατά χέρια μαζεύουν τις μετοχές που με απελπισία πωλούν μαζικά οι αδύναμοι παράγοντες των αγορών.
* * *
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
