Του Ιωακείμ Γρυσπολάκη*
Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια έχει δημιουργηθεί το λεγόμενο «Άσυλο των Εξαρχείων». Σε μία γειτονιά με πλήθος νεοκλασικών κτηρίων, η οποία κάποτε έσφυζε από ζωή και η οποία φιλοξένησε έως το 1990 το ΕΜΠ στο σύνολό του, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από ιδρύσεως έως σήμερα, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ), αλλά και το εξατάξιο σχολείο μου, την Βαρβάκειο Πρότυπη Σχολή έως τα χρόνια της δικτατορίας.
Σήμερα, δυστυχώς, μετά την πλήρη καταστροφή του κτηρίου της Πρυτανείας του ΕΜΠ με πολλά έργα τέχνης μεγάλης αξίας επί πρυτανείας του Νίκου Μαρκάτου, το συγκρότημα του ΕΜΠ, πλην της Σχολής Αρχιτεκτόνων, έχει την τιμή να φιλοξενεί το «εργαστήριο πολεμοφοδίων» των αντιεξουσιαστών της περιοχής. Έχει έτσι μετατραπεί στο σύμβολο της ανομίας των Εξαρχείων και το σύμβολο της παντοδυναμίας του Άβατου των Εξαρχείων. Της Montmartre της Αθήνας, όπως τα ονόμασε μία τέως υπουργός της άθλιας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν επιθυμώ να αναφερθώ στις ευθύνες, που είχαν στο παρελθόν κάποιες διοικήσεις του ιστορικού ιδρύματος. Αυτές είναι γνωστές στους πανεπιστημιακούς κύκλους. Οι διαχρονικές ευθύνες, όμως, όλων των διοικήσεων του ΕΜΠ και των κυβερνήσεων της χώρας είναι μεγάλες. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με την επαναφορά του ακαδημαϊκού ασύλου με τον νόμο 4485/2017, το πρόβλημα είναι τεράστιο. Οι κατά καιρούς προτάσεις για την πλήρη μεταφορά και της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στην Πολυτεχνειούπολη του Ζωγράφου δεν γίνονται αποδεκτές, πρωτίστως από στελέχη της σχολής και τη διοίκηση του ΕΜΠ. Η πρόταση για την ενοποίηση των εγκαταστάσεων του ΕΜΠ με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα, διότι όλοι φοβούνται το πολιτικό κόστος της υλοποίησης μιας τέτοιας πρότασης.
Όλα αυτά μέχρι χθες. Από χθες τις τύχες της χώρας έχει αναλάβει ένας καλλιεργημένος, τολμηρός και μεταρρυθμιστής πολιτικός, ο οποίος και το πρόβλημα γνωρίζει και τη διάθεση έχει για να το λύσει. Η τοποθέτηση του Μιχάλη Χρυσοχοίδη στη θέση του υπουργού προστασίας του πολίτη αποδεικνύει την πρόθεσή του να λύσει τον γόρδιο δεσμό των Εξαρχείων. Θα υπάρξουν πολλοί, που θα αντισταθούν και θα αντιταχθούν στην κατάλυση του Άβατου των Εξαρχείων. Πρώτα και κύρια οι έμποροι ναρκωτικών και οι στρατοί τους, αλλά και οι ομάδες αντιεξουσιαστών, που λυμαίνονται την περιοχή εδώ και δεκαετίες. Όμως, θα είναι πολλαπλάσιοι εκείνοι οι πολίτες, που θα δώσουν τα εύσημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη, εφ' όσον απαλλάξει την γειτονιά των Εξαρχείων από το κύκλωμα ανομίας.
Η πρώτη πράξη θα είναι η κατάργηση του Ακαδημαϊκού Ασύλου από τη Βουλή των Ελλήνων και στη συνέχεια η εφαρμογή των νόμων της Ελληνικής Πολιτείας σε ολόκληρη την Επικράτεια. To άρθρο 3 του νόμου 4009/2011, του επονομαζόμενου νόμου Διαμαντοπούλου ανέφερε: «Ακαδημαϊκή ελευθερία. 1. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η Ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. 2. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία. 3. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται το άρθρο 2 του ν. 1268/1982 (Α' 87) και οι παράγραφοι 1 έως και 7 και 9 του άρθρου 3 του ν. 3549/2007 (Α' 69)».
Το εν λόγω άρθρο τροποποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο 4485/2017, ο οποίος στο άρθρο 3, παρ. 2 ορίζει ότι: «Επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των ΑΕΙ επιτρέπεται αυτεπαγγέλτως σε περιπτώσεις κακουργημάτων, καθώς και εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση». Έτσι, εάν κάποια ομάδα εμποδίζει τη διδασκαλία και την έρευνα, καταλαμβάνει χώρους του πανεπιστημίου, προβαίνει σε καταστροφές ή κλοπές της περιουσίας του ιδρύματος ή παρεμποδίζει τη λειτουργία της Συγκλήτου και των λοιπών οργάνων, θα πρέπει να συγκληθεί το Πρυτανικό Συμβούλιο να αποφασίσει για την πρόσκληση της αστυνομικής δύναμης και του εισαγγελέα. Να ένας εύσχημος τρόπος προστασίας των παρανομούντων.
Τα αναγκαία βήματα, που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση εντός του επόμενου μήνα είναι η κατάργηση δια νόμου του ακαδημαϊκού ασύλου, η εκκαθάριση των κτηρίων του ΕΜΠ και του ΟΠΑ από τις παράνομες ομάδες και στη συνέχεια η απόδοση των κατειλημμένων κτηρίων στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Μόνιμη δε λύση για την αναβάθμιση της περιοχής θα είναι η αξιοποίηση των κτηρίων του ΕΜΠ, βάσει σχεδίου που θα εκπονήσει η Πολιτεία από κοινού με την πρυτανεία του ιδρύματος. Αλλά και γι αυτό, τον πρώτο λόγο έχει η σημερινή κυβέρνηση, η οποία έχει τη διάθεση και την πρόθεση να λύσει το πρόβλημα του Ασύλου Ανομίας και την μετατροπή του Άβατου των Εξαρχείων σε πραγματική Montmartre της Αθήνας.
*Ο κ. Ιωακείμ Γρυσπολάκης είναι ομότιμος καθηγητής και π. πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης.
