Η συμμαχία των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων γύρω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα πετύχει, διότι βασίζεται σε ξεκάθαρες προγραμματικές προτάσεις και η ιδεολογική συγγένειά του με τον Εμάνουελ Μακρόν θα λειτουργήσει καταλυτικά στη βελτίωση της θέσης της Ελλάδας στην Ευρώπη, τονίζει στη συνέντευξή του ο Παύλος Ελευθεριάδης, μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για το ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ.
Ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στην Οξφόρδη μιλά για τις αναγκαίες αλλαγές στην Παιδεία, αλλά και για τις επιπτώσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών και τάσσεται υπέρ ενός δεύτερου δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία.
Συνέντευξη στον Γαβριήλ Χ. Σερέτη
- Η ανακοίνωση της συμμετοχής σας στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ. συνοδεύτηκε από δήλωσή σας ότι η υποψηφιότητα δεν είναι στενά παραταξιακή. Είναι εφικτή μια ευρύτερη συμμαχία μεταρρυθμιστικών δυνάμεων υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Ποια οφείλουν να είναι τα χαρακτηριστικά της;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη περιστοιχίζεται από ένα επιτελείο πανεπιστημιακών και ανθρώπων της πράξης, που προέρχονται από διάφορους πολιτικούς χώρους. Το ίδιο πνεύμα ακολουθεί και για τις υποψηφιότητες στην Ευρωβουλή και την εθνική Βουλή.
Αυτή η συμμαχία μεταρρυθμιστικών δυνάμεων θα πετύχει επειδή ήδη βασίζεται σε ξεκάθαρες προγραμματικές προτάσεις. Αυτές αποτυπώνονται στο κυβερνητικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο στο 12ο Συνέδριό της, αλλά και στις επιμέρους προτάσεις που συνεχίζουν να παρουσιάζονται, όπως π.χ. για την υγεία και τις υποδομές.
- Πιστεύετε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών περιέχει κενά τα οποία μπορεί να οξύνουν τους εθνικισμούς; Ποια είναι η εκτίμησή σας, και ως νομικός, για τα ελληνικά προϊόντα που φέρουν το όνομα «μακεδονικός» ή για πιθανό αίτημα διδασκαλίας της «μακεδονικής γλώσσας» στα ελληνικά πανεπιστήμια;
Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν λύνει το πρόβλημα. Συμφωνούμε να διαφωνούμε, αφού το κράτος θα ονομάζεται «Βόρεια Μακεδονία», αλλά θα έχει υπηκόους που θα ονομάζονται επίσημα «Μακεδόνες». Δεν είναι λύση αυτή, τουλάχιστον δεν είναι λύση «erga omnes», όπως σταθερά ζητούσε η Ελλάδα. Γι'' αυτό -αν και πιστεύω ότι η χώρα αυτή θα έπρεπε να έχει γίνει μέλος του ΝΑΤΟ από το 2007 ως «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας»- σήμερα θα ψήφιζα εναντίον της συμφωνίας, όπως αυτή ήλθε στη Βουλή.
Η πιθανότητα τριβών στο μέλλον υπάρχει, ιδίως αν φύγει η προοδευτική κυβέρνηση Ζάεφ και αντικατασταθεί από μια εθνικιστική κυβέρνηση, από αυτές που γνωρίσαμε στο παρελθόν. Το θέμα των προϊόντων είναι και θέμα Ευρωπαϊκού Δικαίου για τις ήδη υπάρχουσες ονομασίες προέλευσης, ώστε πιθανώς να μπορούμε να προστατεύσουμε τα ήδη υπάρχοντα προϊόντα. Για τη διδασκαλία της «μακεδονικής γλώσσας» ας αποφασίσουν τα πανεπιστήμιά μας μόνα τους, με επιστημονικά κριτήρια. Ως πολιτικό πρόσωπο, δεν θα τους πω τι να πράξουν.
- Η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες. Τι συναισθήματα σας δημιουργεί αυτή η εξέλιξη, ως απόφοιτο της Βαρβακείου, ως καθηγητή της Οξφόρδης, ως Έλληνα;
Πήγα στο Βαρβάκειο, που είναι ένα δημόσιο σχολείο. Μετά φοίτησα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, επίσης δημόσιο. Πιστεύω ότι η δημόσια Παιδεία στη χώρα μας μπορεί να είναι εξαιρετική - και το βλέπω όχι μόνο στη δική μου περίπτωση, αλλά και στις νεότερες γενιές, όπως για παράδειγμα τους πολλούς θαυμάσιους Έλληνες φοιτητές που έχω στην Οξφόρδη. Γι'' αυτό στηρίζω την επέκταση του θεσμού των πρότυπων σχολείων σε όλη την Ελλάδα.
Οι δημιουργικές δυνάμεις της δημόσιας παιδείας, όμως, χρειάζονται την αυτονόμησή τους από τον γραφειοκρατικό εναγκαλισμό του υπουργείου Παιδείας. Για μένα, η πιο σημαντική μεταρρύθμιση θα είναι η αυτονόμηση όλων των σχολείων από τον καθημερινό μικρό έλεγχο του υπουργείου. Για παράδειγμα, τα σχολεία θα πρέπει να διορίζουν τους καθηγητές τους, όχι το υπουργείο.
Παράλληλα, οι γονείς των παιδιών πρέπει να έχουν αυξημένο ρόλο στη διοίκηση των σχολείων, αλλά και να έχουν πρόσβαση σε ποσοτικά δεδομένα για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έχει κατά μέσο όρο πολύ κακά αποτελέσματα στις εξετάσεις του προγράμματος Pisa του ΟΟΣΑ. Κάτι παράλληλο πρέπει να ισχύσει και για τα πανεπιστήμια. Περισσότερη αυτονομία και περισσότερη λογοδοσία από όλους. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όταν έλθουν, ας είναι απλώς μια επιβεβαίωση μιας νέας φιλοσοφίας για την Παιδεία.
- Έχετε ασχοληθεί επαγγελματικά με το Brexit. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για την εξέλιξη των πραγμάτων, κυρίως εν όψει και των ευρωεκλογών;
Οι δημοκρατικοί θεσμοί της Βρετανίας αποδείχτηκαν ανώριμοι. Μια τεράστια συνταγματική αλλαγή έγινε παιχνίδι στις εσωκομματικές διαμάχες του Συντηρητικού Κόμματος. Παράλληλα το Brexit ενίσχυσε, έστω πρόσκαιρα, τις εθνικιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Δεν μπορώ να κάνω καμία πρόβλεψη. Ελπίζω πάντως να γίνει δεύτερο δημοψήφισμα και η πλειοψηφία να σταματήσει το Brexit, που το θεωρώ οικονομική και ηθική καταστροφή για τη Βρετανία.
- Έχει η Ελλάδα ρόλο στον διαμορφούμενο συσχετισμό δύναμης, σε έναν οργανισμό όπως η Ε.Ε., όπου οι αποφάσεις, όπως όλα δείχνουν, θα λαμβάνονται πλέον με πλειοψηφία και όχι ομοφώνως;
Ο λαϊκισμός επικράτησε στην Ελλάδα πρόσκαιρα, αλλά τα φιλοευρωπαϊκά αισθήματα της πλειοψηφίας σταμάτησαν την τρελή πορεία προς τη δραχμή και τη Ρωσία ή την Κίνα, που είχε αρχικά υιοθετήσει η κυβέρνηση την περίοδο Βαρουφάκη - Κωνσταντοπούλου - Λαφαζάνη. Αυτό οι Ευρωπαίοι δεν θα το ξεχάσουν.
Άρα, η Ελλάδα μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο λόγω της «ήπιας ισχύος» που αποκτήσαμε μέσα στην κρίση. Αν μας εκπροσωπήσει στην Ευρώπη ως πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που συγγενεύει ιδεολογικά με τον Γάλλο πρόεδρο και γνωρίζει άριστα τα θέματα της οικονομίας και της Ευρώπης, τότε θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε αρμονικά με τις άλλες χώρες. Ίσως τότε δούμε πολλές από τις προτάσεις του προέδρου Μακρόν να γίνονται πραγματικότητα.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 29 Μαρτίου
